1- گروه مهندسی معماری، دانشگاه شمال، آمل، ایران ، khaki@shomal.ac.ir 2- گروه معماری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران 3- موسسه آموزش عالی ارشاد دماوند، تهران، ایران
چکیده (111 مشاهده)
اهداف و زمینهها: شهرکهای صنعتی نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی کشور ایفا میکنند و لازم است تا از ابعاد مختلف مورد مطالعه قرار گیرند. این شهرکها تاکنون از ابعاد مختلف در سطح کلان در حوزه جغرافیایی بررسی شدهاند؛ اما کمتر به ابعاد داخلی آنها توجه شده است؛ ازاینرو هدف این مقاله تعیین اولویتهای فضایی در ساختار درونی شهرکهای صنعتی استان البرز با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی بود. روششناسی: فرآیند پژوهش بر اساس شناخت متغیرها و اولویتبندی آنها بر اساس روشهای تحلیل سلسله مراتبی و تصمیمگیری چندمعیاره تدوین شده است. پس از شناسایی متغیرها در مطالعات اسنادی، با استفاده از الکتره، 14 متغیر اصلی شناسایی و اولویت آنها در ساختار فضایی شهرکهای صنعتی «سیمین دشت» و «بهارستان» بر پایه سیستم SANNA مشخص شد. دادههای فضایی نیز با استفاده از روش نحو فضا استخراج و در فرآیند پژوهش اولویتبندی شدند. یافتهها: اولویت عوامل محیطی در ساختار فضایی شهرکهای صنعتی به ترتیب شبکه معابر، ارتباط بصری، دانهبندی، کیفیت معماری، تراکم ابنیه، ارتباط با خارج، اقلیم، توپوگرافی، زیرساخت و سبزینگی است. همچنین ساختار فضایی شهرکهای صنعتی استان البرز موجود از نظر «ارتباط بصری» و «معابر » در بهترین وضعیت و از نظر شاخص «کیفیت معماری» و «سبزینگی» در نامناسبترین وضعیت هستند. نتیجهگیری: تحلیل فضایی دو شهرک صنعتی بهارستان و سیمیندشت نشان داد که دسترسی و ارتباط، ساختار کالبدی و ژئومورفولوژی مهمترین عوامل مؤثر بر ساختار فضایی آنها هستند. ارتباط بصری، شبکه معابر و دانهبندی در میان زیرمتغیرها بیشترین اولویت را دارند.