1- دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران 2- دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران ، nasiri.b@lu.ac.ir 3- استاد پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران 4- استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران 5- دانشیار پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران
چکیده: (117 مشاهده)
اهداف:امروزه بررسی جوانب مختلف بارش از اهمیت ویژه ایی برخوردار است. به خصوص بررسی و استخراج علل مربوط به خشکسالیها و سیلهای مخرب، شایسته است این مسأله درکشورهایی مانند ایران، که کمبود و ذخیرهی آب از مسائل اصلی آن میباشد در ابعاد گوناگون بررسی شود.از اهداف این پژوهش شناسایی گستردگی پهنههای درگیر بارش بیشتر و کمتر از میانگین در طول دورهی مورد مطالعه میباشد. این پژوهش علاوه بر بررسی پهنههای درگیر بارشهای بیشتر و یا کمتر از میانگین، پر بارشترین و کم بارشترین ماه شناسایی شده است. روش شناسی: دادههای مورد استفاده در این مقاله، بارش روزانه ی117 ایستگاه سینوپتیک کشور در بازهی زمانی2020-1986 میباشد. انجام محاسبات از طریق نرمافزارهای MATLAB، EXCEL وSPSSصورت گرفته است و. نیز برای میانیابی و رسم نقشهها از نرمافزارSurferاستفاده شده است. یافتهها: تعداد ایستگاههای درگیر بارش کمتر از میانگین و بیشتر از میانگین برای تمام ماههای 35 سال مورد مطالعه مشخص گردید؛ که به عبارتی مبین گسترش پهنهی بارشهای بیشتر و یا کمتر از میانگین میباشد. نتیجهگیری: سال 1987 پر بارشترین ماه اکتبر، کم بارشترین ماه نوامبر و نیز کم بارشترین ماه ژانویه را در 35 سال مورد مطالعه، در خود جای داده است و پر نوسانترین سال در دورهی مطالعاتی بوده است. یا به عبارتی دیگر در این سال گسترش پهنهیهای کم باران و پر باران بیش از سالهای دیگر بوده است. ماه ژانویه و فوریه در سال 1996 در بیشترین گسترهی بارش بالاتر از میانگین خود قرار داشته است. درسال 2008 ماه مارس و می در بیشنهی بارشی از لحاظ پهنهی درگیر در کشور قرار دارند. کم بارانی مطلق در نوامبر و ژانویه سال 1987 با بارش کمتر از میانگین برای هر 117 ایستگاه مورد مطالعه مشاهده میشود. بیشترین ایستگاههای بارش بالاتر از میانگین نیز مربوط به ماه مارس سال 1996 با 102 ایستگاه از 117 ایستگاه میباشد.
derikvand S, nasiri B, ghaemi H, karampour M, Moradi M. Statistical analysis of high and low precipitation areas of Iran. GeoRes 2022; 37 (4) :1001-1015 URL: http://georesearch.ir/article-1-1395-fa.html
دریکوند ثریا، نصیری بهروز، قائمی هوشنگ، کرم پور مصطفی، مرادی محمد. تحلیل آماری پهنههای پربارش و کم بارش ایران. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی 1401; 37 (4) :1015-1001