|
ارزیابی شاخصهای موثر بر تحقق الگوی کاربری زمین و گسترش آتی محدوده‌های شهری در طرحهای توسعه (نمونه موردی طرح جامع شهر زاهدان)
|
| عطااله اکبری1، محمد اسکندری ثانی*2، مرتضی اسماعیل نژاد3 |
1- دانشکاه آزاد زاهدان
2- دانشگاه بیرجند ، Meskandarisani@birjand.ac.ir
3- دانشگاه بیرجند |
|
|
چکیده: (142 مشاهده) |
اهداف: طرحهای جامع برای توسعه کالبدی موزون شهرها تهیه میشوند اما به دلیل مشکلات معمولاً در دستیابی به اهداف خود ناکامند. در پژوهش حاضر میزان تحقق الگوی کاربری زمین و ارتباط آن با رشد محدوده شهر زاهدان تهیه شد.
روش تحقیق: این پژوهش کاربردی در سال 1400 در شهر زاهدان انجام شد. لیست شاخصهای موثر با استفاده از سنجش نظرات کارشناسی و تعیین ضریب اهمیت (AHP) تهیه شد. در این زمینه، 18 کارشناس با استفاده از نمونهگیری هدفمند انتخاب شد. روند رشد مطلوب شهری در 1400-1380 با استفاده از همپوشانی شاخصهای موثر در محیط GIS بررسی شد. شاخصهای موثر بر تحقق الگوی کاربری زمین با استفاده از سنجش نظرات کارشناسی تهیه و ضریب اهمیت و وزن هر یک به ترتیب از طریق مدلAHP و ANP محاسبه و در نرمافزارBSC Designer ارزیابی نهایی انجام شد. پیشبینی روند رشد شهر تا سال 1450 با استفاده از تجزیه و تحلیل دادههای مکانی درArcGIS و مدل SLEUTH انجام شد.
یافته ها: محدودیت رشد مطلوب شهری بر مبنای شاخصها در محدودههایی از شمال و شرق حوزه مشاهده شد که وجود موانع در بخشهایی از غرب، جنوب و شرق زاهدان بر این محدودیت دامن زده است. ابعاد کالبدی (28/49%) و اجتماعی (26/32%) بهترتیب، بیشترین و کمترین توسعه در الگوی کاربری اراضی را داشتهاند. تحقق الگوی کاربری کمتر از حد متوسط (86/41%) ارزیابی شد. شهر زاهدان بر اساس رشد ارگانیک و گرایش به جاده به صورت لبهای توسعه یافته و رشد آتی شهر به صورت درونی و سپس در کنارههای بافت موجود خواهد بود.
نتیجه گیری: طرح جامع شهر زاهدان کمتر از 50% تحقق یافته است. این امر را میتوان ناشی از فقدان ابزارهای قانونی و در نظر نگرفتن توسعه ابعاد موثر دانست. این موارد باید با استفاده از مشارکت گروههای ذینفع و ذینفوذ در طرحها برطرف شود تا طرحهای شهری به تحقق بیشتری دست یابند.
|
|
| واژه‌های کلیدی: الگوی کاربری زمین، طرحهای توسعه، رشد شهر، مدل SLEUTH-3R، زاهدان |
|
|
متن کامل [PDF 1419 kb]
(46 دریافت)
|
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
برنامه‌ریزی شهری
دریافت: 1401/6/16 | پذیرش: 1401/8/20 | انتشار: 1401/8/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
