Bilingual
En/Fa
Geographical Research is Published in both Persian and English Full-text.
دوره 40، شماره 3 - ( 1404 )
جلد 40 شماره 3 صفحات 1017-1001 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1404/7/30 | پذیرش: 1404/9/2 | انتشار: 1404/6/10
دریافت: 1404/7/30 | پذیرش: 1404/9/2 | انتشار: 1404/6/10
How to cite this article
Fallah Mojaver M, Hasani Shahidani E, Hejazi S A, gravand F, Kafaei S. Revisiting Forest Habitat Assessment: Unveiling the Dynamic Role of Vegetation 3D Structure and the Cumulative Effects of Human Threats on the Habitat Suitability of the Caspian Roe Deer. GeoRes 2025; 40 (3) :1001-1017
URL: http://georesearch.ir/article-1-1846-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-1846-fa.html
فلاح مجاور مصطفی، حسنی شهیدانی اسماعیل، حجازی سیده عقیله، گراوند فرود، کفایی ساسان. بازنگری در ارزیابی زیستگاه‌های جنگلی: آشکارسازی نقش پویای ساختار سه‌بعدی پوشش گیاهی و اثرات تجمعی تهدیدهای انسانی بر مطلوبیت زیستگاه شوکای خزری. فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی. 1404; 40 (3) :1001-1017
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
1- ، gravand92@gmail.com
چکیده (25 مشاهده)
اهداف و زمینه‌ها
تخریب زیستگاه‌ها از عوامل اصلی کاهش تنوع زیستی جهانی است. شوکای خزری به‌عنوان گونه‌ای شاخص در جنگل‌های هیرکانی، نسبت به تغییرات ساختاری جنگل و فشارهای انسانی بسیار حساس است. این پژوهش با هدف ارزیابی جامع مطلوبیت زیستگاه شوکا و شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر پراکنش آن در منطقه شکارممنوع دیلمان- درفک (فرارود رودبار) انجام شد.
روش‌شناسی
برای این منظور از رویکردی تلفیقی شامل روش ارزیابی زیستگاه (HEP)، مدل بوم‌جایگاهی(ENFA) و مدل توزیع گونه (MaxEnt) استفاده گردید. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه‌های کارشناسی، پیمایش میدانی و تصاویر Sentinel-2 گردآوری و با شاخص‌های AUC و Boyce اعتبارسنجی شدند.
یافته‌ها
نتایج HEP نشان داد زیستگاه گوساله‌گاه با 86/0 HSI=مطلوب‌ترین شرایط را دارد، درحالی‌که روکوه‌سرا با 36/0 HSI= در وضعیت بحرانی قرار گرفت. مدل MaxEnt با مقدار AUC>0.9 عملکرد بسیار مطلوبی در پیش‌بینی پراکنش گونه داشت. تحلیل ENFA نیز حاشیه‌مندی 0.72 و تخصص‌زیستی 1.9 را نشان داد که بیانگر حساسیت بالای گونه به تغییرات زیستگاهی است. شاخص پوشش گیاهی (NDVI) با سهم 34٪ مؤثرترین متغیر شناسایی شد. همچنین تراکم دام و فاصله از سکونتگاه‌های انسانی بیشترین نقش را در کاهش مطلوبیت زیستگاه ایفا کردند.
نتیجه‌گیری
بر این اساس، حفاظت از شوکای خزری نیازمند توجه همزمان به دو بعد ساختار اکولوژیکی جنگل و کنترل فشارهای انسانی است. نتایج این تحقیق چارچوبی علمی برای مدیریت هدفمند زیستگاه و اولویت‌بندی اقدامات حفاظتی در جنگل‌های هیرکانی فراهم می‌کند.
تخریب زیستگاه‌ها از عوامل اصلی کاهش تنوع زیستی جهانی است. شوکای خزری به‌عنوان گونه‌ای شاخص در جنگل‌های هیرکانی، نسبت به تغییرات ساختاری جنگل و فشارهای انسانی بسیار حساس است. این پژوهش با هدف ارزیابی جامع مطلوبیت زیستگاه شوکا و شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر پراکنش آن در منطقه شکارممنوع دیلمان- درفک (فرارود رودبار) انجام شد.
روش‌شناسی
برای این منظور از رویکردی تلفیقی شامل روش ارزیابی زیستگاه (HEP)، مدل بوم‌جایگاهی(ENFA) و مدل توزیع گونه (MaxEnt) استفاده گردید. داده‌ها از طریق پرسش‌نامه‌های کارشناسی، پیمایش میدانی و تصاویر Sentinel-2 گردآوری و با شاخص‌های AUC و Boyce اعتبارسنجی شدند.
یافته‌ها
نتایج HEP نشان داد زیستگاه گوساله‌گاه با 86/0 HSI=مطلوب‌ترین شرایط را دارد، درحالی‌که روکوه‌سرا با 36/0 HSI= در وضعیت بحرانی قرار گرفت. مدل MaxEnt با مقدار AUC>0.9 عملکرد بسیار مطلوبی در پیش‌بینی پراکنش گونه داشت. تحلیل ENFA نیز حاشیه‌مندی 0.72 و تخصص‌زیستی 1.9 را نشان داد که بیانگر حساسیت بالای گونه به تغییرات زیستگاهی است. شاخص پوشش گیاهی (NDVI) با سهم 34٪ مؤثرترین متغیر شناسایی شد. همچنین تراکم دام و فاصله از سکونتگاه‌های انسانی بیشترین نقش را در کاهش مطلوبیت زیستگاه ایفا کردند.
نتیجه‌گیری
بر این اساس، حفاظت از شوکای خزری نیازمند توجه همزمان به دو بعد ساختار اکولوژیکی جنگل و کنترل فشارهای انسانی است. نتایج این تحقیق چارچوبی علمی برای مدیریت هدفمند زیستگاه و اولویت‌بندی اقدامات حفاظتی در جنگل‌های هیرکانی فراهم می‌کند.
واژه‌های کلیدی: