1- گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران 2- گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران ، dr.zandmoghadam@gmail.com
چکیده: (782 مشاهده)
اهداف: شهرهای تابآور شهرهایی هستند که از توسعه تابآوری گستردهتر در زندگی اقتصادی و اجتماعی، زیرساختها و نهادهایش حمایت میکند؛ همچنین شهرهای تابآور آسیبپذیری در برابر رویدادهای شدید را کاهش میدهند و بهطور خلاقانه به تغییرهای زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی بهمنظور افزایش پایداری بلندمدت خود پاسخ میدهند. لذا هدف از این پژوهشمدلسازی میزان تابآوری شهر در برابر مخاطرات طبیعی با تاکید بر رانش زمین در شرایط بحرانی بود. روششناسی: روش بهکاررفته در این پژوهش، بهرهگیری از نرمافزار GIS 10.3 بهمنظور تعیین نقاط دارای تابآوری بیشتر و استفاده از روشهای الگوریتم ژنتیک و هوش ازدحامی ذرات و برنامهنویسی آنها در محیط متلب است تا با استفاده از آن مهمترین مولفههای تابآوری شهر و راهکارهای موثر در تقویت تابآوری مشخص شوند. یافتهها: تحقیق پیش رو طی 2 مرحله صورت گرفته که در مرحله اول، ابتدا با استفاده از فرآیند سلسلهمراتبی میزان تابآوری نقاط شهری در برابر رانش زمین تعیین شد و پس از آن با ترکیب همه مولفههای ذکرشده نقشه نهایی مخاطره تهیه شد. در مرحله دوم برای تعیین مهمترین مولفههای تابآوری شهر، 32 شاخص از مولفههای تابآوری بر اساس 4 معیار (کالبدی-فضایی، اقتصادی، اجتماعی، نهادی) تدوین و با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت 3 نقطه از شهر به ترتیب پارک تلار، استادیوم شهید وطنی و پارک سراج، بهعنوان مناطق دارای تابآوری بیشتر انتخاب و اولویتبندی شدند؛ سپس بهمنظور تایید و مقایسه یافتههای تحقیق توسط الگوریتم ژنتیک از روش هوش ازدحامی ذرات بهره گرفته شد. نتیجه گیری: تفاوت معنیداری از لحاظ تابآوری در بین مناطق شهر وجود دارد که افزایش میزان تابآوری شهر قائمشهر در مرحله اول نیازمند تقویت و اصلاح ساختارهای محیط طبیعی و سپس حفظ و نگهداشت محیط ایمن است.
Behrouzi H, Zand Moghadam M, Kamyabi S. Modeling the Resilience of the City Against Natural Hazards with Emphasis on Landslide (Case study: Ghaemshahr City). GeoRes 2022; 37 (3) :339-349 URL: http://georesearch.ir/article-1-1353-fa.html
بهروزی حمزه، زند مقدم محمدرضا، کامیابی سعید. مدلسازی میزان تابآوری شهر در برابر مخاطرات طبیعی با تاکید بر رانش زمین (مطالعه موردی: شهر قائمشهر). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی 1401; 37 (3) :349-339