اهداف: فضاهای عمومی برای سرزنده بودن شهرها بسیار حائز اهمیت هستند. نقش موثر مردم به سبب حضور، تعامالت اجتماعی و احساس نشاط، باعث سرزنده نگهداشتن فضا میگردد. ویژگیهای محیط در برقراری این تعامل نقش دارند. هدف این پژوهش شناخت و ارزیابی عوامل مؤثر در خلق سرزندگی در فضاهای شهری مشهد و رابطه درونی این عوامل بود.
روششناسی: این پژوهش توصیفی، یک نظرسنجی کیفی مبتنی بر ارایه عکس به صورت آنالین است که در بازه زمانی دی ۱۳۹۸ تا فروردین ۱۳۹۹ در ساکنان شهر مشهد انجام شد. ۲۰۰ نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شده و پرسشنامه مشتمل بر ۴۰ تصویر از ۱۲ نقطه پرتردد شهر مشهد به ایشان ارایه شد.
برای ارزیابی دادهها از آزمون مجذور کای استفاده شد.
یافتهها: ۱۰۹ ویژگی متمایز که به لحاظ مفهومی با یکدیگر در ارتباط بودند استخراج و در ۷ گروه اصلی کیفیات محیط، عناصر، ویژگیهای شکلی و ظاهری، عملکردها، احساسات، فعالیتها و کاربریهای همجوار به عنوان مهمترین عوامل مؤثر در شکلگیری احساس سرزندگی اجتماعی و زنده بودن فضاهای عمومی قرار داده شد. دو مفهوم از این ویژگیها از جنس ویژگیهای انسانی بوده و عوامل دیگر، کالبدی و فیزیکی بودند.
نتیجهگیری: فضای عمومی از طریق عوامل کالبدی و انسانی محیط بر ذهنیت افراد تاثیر گذاشته و در صورت ایجاد احساس خوشایند، آنان را به برقراری تعامالت اجتماعی و مبادله تشویق مینماید که به موجب آن، سرزندگی اجتماعی شکل میگیرد.