Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 33، شماره 1 - ( 1397 )
جلد 33 شماره 1 صفحات 25-12 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1396/9/10 | پذیرش: 1396/12/8 | انتشار: 1397/3/28
دریافت: 1396/9/10 | پذیرش: 1396/12/8 | انتشار: 1397/3/28
How to cite this article
Allahverdizadeh R, Hafeznia M R, Ahmadipour Z, Pourtaheri M. Explanation of the Relationship Between Countries’ Access to Sea and Human Development Index. GeoRes 2018; 33 (1) :12-25
URL: http://georesearch.ir/article-1-523-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-523-fa.html
الهویردی زاده⃰ رضا، حافظ نیا محمدرضا، احمدی پور زهرا، پور طاهری مهدی. تبیین رابطه دسترسی کشورها به دریا با شاخص توسعه انسانی . فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 1397; 33 (1) :12-25
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Authors
رضا الهویردی زاده⃰*1، محمدرضا حافظ نیا2، زهرا احمدی پور2، مهدی پور طاهری3
1- گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه مراغه ،مراغه ،ایران
2- گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران
3- گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس ،تهران،ایران
2- گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران
3- گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس ،تهران،ایران
چکیده (10695 مشاهده)
سرشت متحول رابطه انسان و محیط جغرافیایی، بر اندیشه و مکتب فلسفی علوم جغرافیا تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای گذاشته است. این رابطه در قالب «تحلیل اکولوژیکی»، یکی از حوزههای مهم تحقیقاتی در علوم جغرافیا است. موقعیت جغرافیایی کشورها یکی از عناصر مهم در محیط جغرافیایی است و در تمامی نظریات سنتی و مدرن علوم جغرافیا، یکی از متغیرهای مهم در شکل یابی قدرت و رفتارهای سیاسی کشورها است. تماس با آب‌های آزاد و موقعیت دریایی کشورها، یکی از عناصر موقعیت جغرافیایی است و متغیری مهم در نظریات جهانی جغرافیای سیاسی و مطالعات دریایی است. دسترسی به محیطهای دریایی، بسترهایی از محدودیت و فرصت برای کشورها فراهم مینماید. هدف این تحقیق، تبیین رابطه دسترسی کشورها به دریا با شاخص توسعه انسانی و مقایسه شاخص توسعه انسانی کشورهای دریایی با کشورهای محصور در خشکی است. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، بنیادی و ازنظر روش توصیفی - تحلیلی و همبستگی است. به‌منظور تبیین رابطه دسترسی دریایی کشورها با شاخص توسعه انسانی، دسترسی دریایی کشورهای دریایی، شاخص سازی و رتبهبندی گردید و در تحلیل رگرسیونی، رابطه این دو شاخص تبیین گردید. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان میدهد که ضریب همبستگی شاخص دسترسی دریایی با شاخص توسعه انسانی برابر با 314/0 است (05/0< 000/0 مقدار احتمال). نتایج نشان میدهد که رابطه معنیداری بین این دو شاخص وجود دارد، به‌طوری‌که به ازای یک واحد افزایش در میزان شاخص دسترسی دریایی، میزان شاخص توسعه انسانی به‌اندازه 577/0 درصد افزایش مییابد (مقدار ثابت 649/0 درصد). به‌منظور تبیین بیشتر اثر دسترسی دریایی بر شاخص توسعه انسانی، کشورهای محصور در خشکی در مقام گروه شاهد انتخاب‌شده‌اند. نتایج حاصل از آزمون تی دو گروه مستقل (کشورهای دریایی و کشورهای محصور در خشکی)، مبین آن است که کشورهای دریایی در مقایسه با کشورهای محصور در خشکی، میزان شاخص توسعه انسانی بالایی دارند (05/0< 015/0 مقدار احتمال). با توجه به نتایج تحقیق می‌توان گفت دسترسی کشورها به دریا از عوامل تأثیرگذار بر روند توسعه انسانی است.
© 2018 Geographical Researches
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. ارگانسکی، آبرامو (1344)، سیاست جهان، مترجم حسین فرهودی، ، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
2. کوهن، سائول برنارد (1387) ، ژئوپلیتیک نظام جهانی، مترجم عباس کاردان، تهران، انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
3. پور طاهری، مهدی (1389)، کاربرد روش‌های تصمیم‌گیری چند شاخصه در جغرافیا، تهران، انتشارات سمت.
4. حافظ نیا، محمدرضا (1385)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد، انتشارات پاپلی.
5. دوئرتی، جیمز، فالتزگراف، رابرت،(1388) نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل، مترجم علیرضا طیب، وحید بزرگی، تهران، نشر قومس.
6. ساعی، علی (1381)، تحلیل آماری در علوم اجتماعی، تهران، انتشارات کیان مهر.
7. سیف‌زاده، سیدحسین (1382)، نظریه‌پردازی در روابط بین‌الملل: مبانی و قالب‌های فکری، تهران، انتشارات سمت.
8. شکویی، حسین (1375)، اندیشه‌های نو در فلسفه جغرافیا، جلد اول، تهران، مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی.
9. صفارزاده، محمود، عزیزآبادی، ابراهیم، حمیدی، حمید، شهبا، محمدعلی (1385)، حمل‌ونقل دریایی، تهران، انتشارات اسرار دانش.
10. عامری، هوشنگ (1374)، اصول روابط بین‌الملل، تهران، انتشارات آگاه.
11. قوام، سید عبدالعلی (1383)، اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران، انتشارات سمت.
12. کاظمی، علی‌اصغر (1387)، روابط بین‌الملل در تئوری و در عمل، تهران، انتشارات قومس.
13. محمدعلیخانی، سلیمه، آصف‌زاده، سعید، محبی‌فر، رفعت، منتظری، علی (1391)، بررسی شاخص توسعه انسانی (HDI) در ایران و کشورهای منتخب، فصلنامه پایش، شماره 4، صص 423-415.
14. مسجدی، فرخ (1381)، سنجش توسعه‌یافتگی کشورها، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال 4، شماره 10، صص 104-67.
15. مورگنتا، هانس جی(1374)، سیاست میان ملت‌ها، تلاش درراه قدرت و صلح، مترجم حمیرامشیر زاده، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
16. مهدوی، مسعود، طاهر خانی، مهدی (1383)، کاربرد آمار در جغرافیا، تهران: انتشارات قومس.
17. هاگت، پیتر (1375)، جغرافیا ترکیبی نو، مترجم شاپورگودرزی نژاد، جلد دوم، تهران، انتشارات سمت.
18. هولت - ینسن، آریلد (1376)، جغرافیا تاریخ و مفاهیم مکاتب، فلسفه و روش‌شناسی، راهنمایی برای دانشجویان، مترجم جلال تبریزی، تهران، انتشارات سیر و سیاحت.
19. Burke, L., Kura, Y., Kassem, K., Revenga, C., Spalding, M., Mcallister, D. (2001), Pilot Analysis of Ecosystems Coastal, Washington, D.C, World Resources Institute, Retrieved from: http://www.costabalearsostenible.es/PDFs/AMYKey%20References_Indicators/PAGE_WRI.pdf Last Seen: 7/7/2014.
20. Center for International Earth Science Information Network (CIESIN)., (2014), Socioeconomic Data and Applications Center (SEDAC), Low Elevation Coastal Zone (LECZ), Urban-Rural Population and Land Area Estimates, V.2, (1990, 2000, 2010, 2100), Columbia University, Retrieved from: http://sedac.ciesin.columbia.edu/data/set/lecz-urban-rural-population-land-area-estimates-v2/data-download, Last Seen: 25/8/2014.
21. Dasgupta, S., Laplante, B., Meisner, C., Yan, J. (2007), The Impact of Sea Level Rise on Developing Countries a Comparative Analysis, Washington D.C, World Bank Policy Research.
22. Division for ocean affairs and the law of the sea of the United Nations, United Nations Convention on the Law of the Sea (1982), Retrieved from: http://www.un.org/depts/los/convention_agreements/
23. texts/unclos/unclos_e.pdf (Last Seen: 08/10/2013).
24. Ebinger, C. K., Zambetakis, E. (2009), The Geopolitics of Arctic melt, International Affairs, Vol. 85, No. 6, pp. 1215-1232.
25. Encyclopedia Britannica (2012), Boundaries of the world’s Oceans and Seas, Retrieved from: http://www.britannica.com/EBchecked/media/2731/Boundaries-of-the-worlds-oceans-and-seas?topicId=648562 (Last Seen: 7/7/2014).
26. Evers, H. D., Azhari, K. (2011.a), The Maritime Potential of ASEAN Countries: The CenPRIS Ocean Index, Mima Bulletin, Vol. 2, No. 18, pp. 1-7.
27. Evers, H. D., Azhari, K. (2011.b), The Maritime Potential of ASEAN Economies, Journal of Current Southeast Asian Affairs, Vol. 1, No. 30, pp. 117-124.
28. Evers, H. D., (2010), Measuring the maritime potential of nations, The CenPRIS ocean index, Phase one (ASEAN), CenPRIS Working Paper Series, No. 10, pp. 1-18.
29. Evers, H. D., Mdarit, S. (2011), The Maritime Potential of Penang, CenPRIS Working Paper Series, No. 11, pp. 1-22.
30. FAO Country Profile (2014), Retrieved from: http://www.fao.org/countryprofiles/en/ (Last Seen: 25/7/2014).
31. Faye, M. L., Mcarthur, J. W., Sachs, J. D., Snow, T. (2004), The Challenges Facing Landlocked Developing Countries, Journal of Human Development, Vol. 5, No. 1, pp. 31-68.
32. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) (2014), Country Area, Retrieved from: http://faostat.fao.org/site/377/DesktopDefault.aspx?PageID=377#ancor, Last Seen: 7/22/2014.
33. Glassner, M. I., Fahrer, C., (2004), Political Geography, John Willy, Sons Pub.
34. Hastings, D. A., (2009), Filling Gaps in the Human Development Index Findings for Asia and the Pacific, UNESCAP Working Paper: Macroeconomic Policy and Development Division, United Nations ESCAP, Retrieved from: http://www.unescap.org/sites/default/files/wp-12-02_0.pdf, Last Seen: 7/22/2014.
35. Hoffmann, J., Kumar, S., (2010), Globalization- The Maritime Nexus, In Costas Th. Grammenos (Ed.), the Handbook of Maritime Economics and Business (The Grammenos Library), London, Routledge Pub. pp. 35-65,
36. Hong, N. (2012), The Melting Arctic and its Impact on China’s Maritime Transport, Research in Transportation Economics, Vol. 35, No. 1, pp. 50-57.
37. Heywood, A. (2011), Global Politics, Palgrave Macmillan Pub.
38. http://www.eoearth.org/topics/view/51cbfc78f702fc2ba8129e9b/, Last Seen: 7/7/2014.
39. http://www.citypopulation.de/, Last Seen: 7/7/2014.
40. http://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page, Last Seen: 7/7/2014.
41. http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_coast/area_ratio#cite_ref-outlying_11-0, Last Seen: 7/7/2014.
42. http://en.wikipedia.org/wiki/Administrative_divisions_of_Norway Last Seen: 7/7/2014.
43. http://en.wikipedia.org/wiki/Special_Administrative_Region_of_the_People%27s_Republic_of_China, Last Seen: 7/7/2014.
44. http://en.wikipedia.org/wiki/Exclusive_economic_zone#cite_note-searoundus-50, Last Seen: 7/7/2014.
45. http://en.wikipedia.org/wiki/Dependent_territory, Last Seen: 7/7/2014.
46. http://en.wikipedia.org/wiki/Table_of_administrative_divisions_by_country, Last Seen: 23/7/2014.
47. http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_current_dependent_territory_leaders, Last Seen: 7/7/2014.
48. http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_sovereign_states, Last Seen: 23/7/2014.
49. http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Oceans_and_seas_boundaries_map-en.svg, Last Seen: 1/5/2014.
50. http://www.worldatlas.com/aatlas/world.htm, Last Seen: 7/7/2014.
51. http://www.un.org/en/members/index.shtml#g, Last Seen: 7/7/2014.
52. International Hydrographic Organization (IHO), (1953), Limits of Oceans and Seas, International Hydrographic Organization, Bremerhaven, PANGAEA.
53. International Maritime Organization (IMO) (2012), International Shipping Facts and Figures Information Resources on Trade, Safety, Security, Environment, Maritime Knowledge Centre, Retrieved from: http://www.imo.org/KnowledgeCentre/ShipsAndShippingFactsAndFigures /TheRoleandImportanceofInternationalShipping/Documents/International%20Shipping%20-%20Facts%20and%20Figures.pdf. Last Seen: 5/23/2014.
54. International Maritime Organization (IMO) (2006), International Shipping and World Trade Facts and Figures, Retrieved from: http://treeofideas.files.wordpress.com/2010/01/books-international-shipping-and-world-trade-facts-and-figures.pdf, Last Seen: 5/23/2014.
55. Jablonsky, D. (2001), National Power, In Cerami, J. R., Holcomb, J. F., (Eds.), U.S. Army War College Guide to Strategy, Retrieved from: http://www.comw.org/qdr/fulltext/01cerami.pdf, Last Seen: 5/30/2014.
56. Lahiri, B., Masjidi. F.K. (2012), Landlocked Countries a Way to Integrate with Coastal Economies, Journal of Economic Integration, Vol. 27, No. 4, pp. 505-519.
57. Peniwati, K., Hsiao, T. (1987), Ranking Countries According to Economic, Social and Political indicators, Mathematical Modeling, Vol. 9, No. 3-5, pp. 203–209.
58. PortFocus (2014), Retrieved from: http://www.portfocus.com/ Last Seen: 9/9/2014.
59. Roach, J. A. (2004), Initiatives to Enhance Maritime Security at Sea, Marine Policy, Vol. 28, No. 1, pp. 41-66.
60. Seaports info, marketplace (2014), Retrieved from: http://ports.com/ Last Seen: 22/9/2014.
61. The World Factbook., (2014), Retrieved from: https://www.cia.gov/library/Pub. /the-world-factbook/ Last Seen: 7/7/2014.
62. The World Factbook., (2014), Retrieved from: https://www.cia.gov/library/Pub.s/the-world-factbook/fields/2120.html. Last Seen: 16/9/2014.
63. United Nations Development Programme (2014), Human Development Report, New York, Retrieved from: http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-report-en-1.pdf Last Seen: 29/1/2015.
64. United Nations Development Programme (2007), Human Development Report, New York, Retrieved from: http://hdr.undp.org/sites/default/files/reports/268/hdr_20072008_en_complete.pdf. Last Seen: 29/1/2015.
65. United Nations Development Programme (1990), Human Development Report, NewYork, Oxford University Pub.
66. United Nations Statistics Division (2013), Demographic Yearbook 2012, New York, United Nation Pub.
67. United Nations Office of the High Representative for the Least Developed Countries, landlocked Developing Countries and Small Island Developing States (UN-OHRLLS), (2007), Trade Facilitation and Transit Transport Issues for Landlocked Developing Countries, In Cooperation with Government of Mongolia, UNDP, UNCTAD and the Mission of Paraguay in Geneva, Retrieved from: http://unohrlls.org/UserFiles/File/LLDC%20Documents/MTR/LLDCs%20Publication.pdf. Last Seen: 7/22/2014.
68. Uprety, K. (2005), The Transit Regime for Landlocked States, International Law and Development Perspectives (Law, Justice, and Development Series), Washington, D.C, World Bank Pub. Retrieved from: http://unohrlls.org/UserFiles/File/Publications/LLDC/WB%20transit%20regime%20for% 20LLDC%202005.pdf Last Seen: 7/22/2014.
69. Weigert, H.W., Brodie, H., Donerty, E.W., Fernstrom, J.R., Fischer, E., Kirk, D. (1956), Principles of Political Geography, New York, Appleton- Century-Crofts Inc.
70. World Resources Institute (2014), Coastal and Marine Ecosystems - Marine Jurisdictions, Coastline Length Units Kilometers, Retrieved from: http://web.archive.org/web/20120419075053/ http://earthtrends.wri.org/ text/coastal-marine/variable-61.html, Last Seen: 7/7/2014.
71. World Ports Source, (2014), Retrieved from: http://www.worldportsource.com/countries.php. Last Seen: 9/9/2014.
72. World Sea Ports (2014), Retrieved from: http://www.searates.com/maritime, Last Seen: 9/9/2014.
73. World Political Boundaries (2014), Retrieved from: http://www.sharegeo.ac.uk/handle/10672/124? show=full, Last Seen: 8/7/2014
ارسال پیام به نویسنده مسئول