Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 29، شماره 2 - ( 1393 )
جلد 29 شماره 2 صفحات 144-135 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1397/1/26 | پذیرش: 1397/1/26 | انتشار: 1397/1/26
دریافت: 1397/1/26 | پذیرش: 1397/1/26 | انتشار: 1397/1/26
How to cite this article
Montazeri M. Thermal Regions of Iran . GeoRes 2014; 29 (2) :135-144
URL: http://georesearch.ir/article-1-404-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-404-fa.html
منتظری مجید. نواحی حرارتی ایران . فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی. 1393; 29 (2) :135-144
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
چکیده (3966 مشاهده)
حاصل تعامل عوامل محلی و الگوهای گردشی در بلند مدت، نوع و حالت آرایش نواحی دمایی در هر پهنه جغرافیایی را تعیین می کند. آگاهی از پراکندگی مکانی دما در پهنه های جغرافیایی، زمینه ساز برنامه ریزی و سیاست گزاری های درست محیطی است. این پژوهش با هدف شناسایی و تفکیک نواحی حرارتی ایران به انجام رسیده است. بدین منظور، داده های شبکه ای دمای بیشینه (حداکثر) ایران از پایگاه داده اسفزاری برداشت شده. داده های این پایگاه یک دوره ی 43 ساله در بازه زمانی روزانه از 1/1/1340 تا 29/12/1383 را می پوشاند و اندازه ی یاخته های شبکه 15×15 کیلومتر است. پس آرایه دمای بیشینه ایران به ابعاد 15705×7187 مبنای شناسایی نواحی حرارتی کشور قرار گرفت. برای تفکیک مکانی نواحی حرارتی، یک تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی با روش ادغام وارد بر روی آرایه داده ها اعمال گردید. نتایج نشان داد که ایران را می توان بر مبنای دمای بیشینه روزانه به پنج ناحیه حرارتی شامل نواحی کوهستانی مرتفع، کوهستانی و کرانه های خزر، پست مرکزی، پست جنوب شرق، کرانه های جنوبی به ترتیب با متوسط دمای 9/ 18، 9/22، 26، 3/28 و5/31 درجه سلسیوس، تفکیک نمود. بررسی ها نشان داد که آرایش نواحی حرارتی تابعی از پیکربندی ناهمواری و عرض جغرافیایی است. تنوع دمایی در استانهای کرمان، فارس و بویژه لرستان و ایلام قابل توجه است. در حالیکه استانهای سیستان و بلوچستان، یزد، خراسان رضوی، سمنان و بخصوص هرمزگان و بوشهر علی رغم وسعت زیاد از تنوع دمایی برخوردار نیستند.
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. اکبری، طیبه و سید ابوالفضل مسعودیان .(۱۳۸۸). شناسایی رژیم دمایی و پهنه بندی نواحی دمایی ایران، مجله جغرافیـا و برنامه ریزی محیطی، ش 33 ،صص ۵۹-۷۴.
2. جعفرپور، ابراهیم .(۱۳۶۷). درجه بری بودن در ایران، نشریه پژوهش های جغرافیایی، ش 23 ،صص ۴۸-۸۱.
3. ذوالفقــاری، حســن .(۱۳۸۴). بررســی فصــول طبیعــی در اســتان کرمانشــاه، فصــلنامه تحقیقــات جغرافیــایی ، ش ۷۶، صص ۱۰۶ – ۹۰.
4. علیجانی، بهلول .(۱۳۷۶). تعیین فصول طبیعی ایران، مجله پژوهش های جغرافیایی، ش ۳۵، صص ۲۱- ۳۳.
5. غیور، حسنعلی و مجید منتظری .(۱۳۸۳). پهنه بندی رژیم های دمـایی ایـران بـا مؤلفـه هـای مبنـا و تحلیـل خوشـه ای،جغرافیا و توسعه، ش 3 ،صص ۲۱-۳۵.
6. مسعودیان، سید ابوالفضل .(۱۳۸۲). تحلیل ساختار ماهانه دمای ایران، مجله علوم انسـانی دانشـگاه اصـفهان ، ج 15 ، ش1و2.
7. - ــــــــــــــــــــــــ .(۱۳۸۳). بررسی روند دمای ایران در نیم سده گذشته، جغرافیا و توسعه، ش3 ،صص106-۸۹.
8. مسعودیان، سید ابوالفضـل، حمیـده زینـالی و رحـیم حجتـی زاده .(۱۳۸۷). نـواحی دمـایی ایـران، فصـلنامه تحقیقـات جغرافیایی، ش 89 ، صص ۳-۱۸.
9. منتظری، مجید و سید ابوالفضل مسعودیان. (۱۳۹۲). تقویم دمـای روز هنگـام ایـران، مجلـه جغرافیـا و توسـعه ، ش ۳۱،صص ۱ -۱۴.
10. منتظری، مجید .(۱۳۸۹). شناسایی فصول دمایی ایران به روش تحلیل خوشـه ای، فصـلنامه تحقیقـات جغرافیـایی ، ش ۱۰۱، صص ۱۹۸ – ۱۷۳.
11. Astatkie, T. and E.K.Yiridoe, J.S.Clark, (2003), Testing for trend in variability of climate data:measures and temporal aggregation with applications to Canadian data, Theor. Appl. Climatol.vol 76, pp 235-147.
12. Bhutiyani, M.R, Kale, V.S and Pawar, N.J.(2007), Long-term trends in maximum, minimum and mean annual air temperatures across the Northwestern Himalaya during the twentieth century,Climate Change, Vol.85: 159-177.
13. Choi, G, et al (2009), Changes in means and extreme events of temperature and precipitation in the Asia-Pacific Network region, 1955–2007, international journal of climatelogy, Vol.29: 1906-1925.
14. Goncalves, F.L.T et al.(2002), Climatological analysis of wintertime extreme low temperatures in Sao Paulo city , Brazil: impact of sea-surface temperature anomalies, International journal of climatology, Vol.22:1511-1526.
15. Hamilton, M.G. and Tarifa, J.R. (1978), Synoptic aspect of a polar outbreak leading to frost in tropical Brazil, july 1972. Monthly weather review, Vol 106: 1545-1556.
16. Henderson, K.G and Muller, R.A.(1997), Extreme temperature days in the south-central United States, climate research, Vol 8: 151-162.
17. Higgins, R.W. Leetman, A. and Kousky, V.E.(2001), Relationships between climate variability and winter temperature extremes in the United States, Vol. 15:1554-1572.
18. Jones, D. A. (1999), Characteristics of Australian land surface Temperature variability, Theor. Appl. Climatol,vol 63, pp 11-31.
19. Keyano, M.T, C.Sansigolo, (2009), Interannual to decadeal variations of precipitation and daily maximum and daily minimum temperatures in southern Brazil, Theor, Appl,Climatol ,vol 97, pp 81-90.
20. Klein Tank A.M.G and Konnen, G.P. (2003), Trends in Indices of Daily Temperature and Precipitation Extremes in Europe,1946–99, Journal of Climate, Vol. 16: 3665-3680.
21. Konrad, C.E. (1996). relationships between the intensity of cold-air outbreaks and the evolution of synoptic and planetary-scale features over North America, Monthly weather review, Vol 124:1067-1083.
22. Maugeri , M. and T.Nanni ,(1998) , Air Temperature variations in Italy,Recent Trends and an update to 1993 , Theor, Appl,Climatol ,vol 61, pp 191-196.
23. Mendoza, B and Maravilla, D. (2006), Main periodictities of the minimum extreme temperature of three stations near the Mexican Pacific coast, Atmosfera,Vol.19:9-22.
24. Pavia, E.G et al, (2008) annual and seasonal surface air temperature trends in Mexico, international journal of climatelogy, Vol.29: 1324-1329.
25. Pezza, A.B and Amberizzi, T.(2005), Dynamical conditions and synoptic tracks associated with different types of cold surge over tropical south America, international journal of climatology,Vol.25:215-241.
26. Proedrou, M., G.Theoharatos, and C.Cartalis, (1997), Variations and trends in annual and seasonal air temperatures in Greece determined from ground and satellite measurements, Theor, Appl, Climatol, vol 57, pp 65-78.
27. Stafford, J.M.and G.Wendler,J. Curtis,(2000),Temperature and Precipitation of Alaska , 50Year Trend analysis , Theor Appl , Climatol , vol 67 , pp 33 - 44 .
28. Tatli, H. Dalfesh, N and Mentes, S.(2004), Surface air emperature variability over Turkey and its connection to large-scale upper air circulation via multivariate techniques, International journal of climatology, Vol.25: 331-350.
29. Toreti, A., F.Desiato, (2008), Temperature trend over Italy from1961to 2006, Theor, Appl, Climatol ,vol 91, pp 51-58. Turkes, M. and U.M.Sumer (2004), Spatial and temporal patterns of trends and variability in diurnal temperature ranges of turkey, Theor.Appl.Climatol. vol 77, pp195-227.
30. Van De Besselaar, E.J.M et al., (2009). influence of circulation types on temperature extreme in Europe, Theor Appl Climatol, Vol .99: 431-439.
31. Von de vyver, H. , (2011), Evoluation of extreme temperature in Belgium sice the 1950, Theor, Appl,Climatol , vol 105 , pp 1-17.
32. Zhang, Y, Sperber, K and Boyle, J.(1996), The climatology of east Asian winter monsoon and cold surges from 1979-1995 NCEP/NCAR reanalyses, Third conference on East Asian and western Pacific meteorology and climate Chungli, Taiwan, 16-18.