Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 39، شماره 2 - ( 1403 )
جلد 39 شماره 2 صفحات 206-199 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1402/11/28 | پذیرش: 1403/2/3 | انتشار: 1403/3/1
دریافت: 1402/11/28 | پذیرش: 1403/2/3 | انتشار: 1403/3/1
How to cite this article
Mirzaei A, Zandmoghaddam M, Kamyabi S. Social and Economic Resilience of Ilam city against Natural Hazards. GeoRes 2024; 39 (2) :199-206
URL: http://georesearch.ir/article-1-1589-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-1589-fa.html
میرزایی علی محمد، زندمقدم محمدرضا، کامیابی سعید. تاب‌آوری اقتصادی و اجتماعی شهر ایلام در مقابل مخاطرات محیطی. فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی. 1403; 39 (2) :199-206
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Authors
علی محمد میرزایی1، محمدرضا زندمقدم*1، سعید کامیابی1
1- گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
چکیده (1003 مشاهده)
اهداف: تبیین تاب‌آوری در برابر تهدیدات، در واقع شناخت نحوه تاثیرگذاری ظرفیت‌های اجتماعی، اقتصادی، نهادی، سیاسی و اجرایی و جوامع شهری در افزایش تاب‌آوری و شناسایی ابعاد مختلف تاب‌آوری در شهرها است. این مطالعه با هدف سنجش تاب‌آوری اقتصادی و اجتماعی شهر ایلام در مقابل مخاطرات محیطی انجام شد.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و در سال ۱۴۰۲ و در شهر ایلام به انجام رسید. پژوهش حاضر در دو مرحله به اجرا درآمد. در مرحله اول برای تعیین مولفه‌های موثر بر تاب‌آوری شهر ایلام از دید اقتصادی و اجتماعی، به مطالعه سایر مطالعات پرداخته شد و یک پرسش‌نامه ۲۸ گویه‌ای با استفاده از طیف لیکرت طراحی شد. برای ارزیابی پرسش‌نامه از سنجش نظرات نخبگان استفاده شد. برای سنجش تاثیر مولفه‌های تاب‌آوری شهری از دید برنامه‌ریزان شهری از روش t تک نمونه در نرم‌افزار SPSS ۲۴ استفاده شد. ۳۰ نفر از برنامه‌ریزان شهری به صورت هدفمند انتخاب شدند. در مرحله بعد، برای سنجش نظر شهروندان، ۴ ناحیه شهر ایلام به عنوان ۴ خوشه اصلی تعیین شدند و سپس خیابان‌ها و میدان‌های اصلی هر منطقه در حکم بلوک برای خوشه‌ها مد نظر قرار گرفتند. ۶۰ نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. مناطق شهری ایلام با بهره‌گیری از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره ویکور بر اساس میزان تاب‌آوری رتبه‌بندی شدند.
یافته‌ها: منطقه ۴ تاب‌آورترین منطقه شهر ایلام از لحاظ تاب‌آوری اجتماعی بود و ۷۵% از مناطق نسبتاً تاب‌آور بودند. تنها منطقه ۲ از نظر اجتماعی تاب‌آوری پایینی داشت. در میان زیرمولفه‌های بُعد اقتصادی، زیرمولفه توانایی جبران خسارت دارای وزن بیشتری نسبت به سایر مولفه‌ها بود. منطقه ۳ تاب‌آورترین منطقه شهر از بُعد اقتصادی بوده و فقط منطقه یک به سبب کثرت ساکنان متشکل از مهاجران روستایی دارای درآمد ناکافی از نظر اقتصادی فاقد تاب‌آوری بود.
نتیجه‌گیری: شهر ایلام از نظر تاب‌آوری اجتماعی در مقابل مخاطرات محیطی، وضعیت بهتری نسبت به تاب‌آوری اقتصادی دارد.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و در سال ۱۴۰۲ و در شهر ایلام به انجام رسید. پژوهش حاضر در دو مرحله به اجرا درآمد. در مرحله اول برای تعیین مولفه‌های موثر بر تاب‌آوری شهر ایلام از دید اقتصادی و اجتماعی، به مطالعه سایر مطالعات پرداخته شد و یک پرسش‌نامه ۲۸ گویه‌ای با استفاده از طیف لیکرت طراحی شد. برای ارزیابی پرسش‌نامه از سنجش نظرات نخبگان استفاده شد. برای سنجش تاثیر مولفه‌های تاب‌آوری شهری از دید برنامه‌ریزان شهری از روش t تک نمونه در نرم‌افزار SPSS ۲۴ استفاده شد. ۳۰ نفر از برنامه‌ریزان شهری به صورت هدفمند انتخاب شدند. در مرحله بعد، برای سنجش نظر شهروندان، ۴ ناحیه شهر ایلام به عنوان ۴ خوشه اصلی تعیین شدند و سپس خیابان‌ها و میدان‌های اصلی هر منطقه در حکم بلوک برای خوشه‌ها مد نظر قرار گرفتند. ۶۰ نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. مناطق شهری ایلام با بهره‌گیری از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره ویکور بر اساس میزان تاب‌آوری رتبه‌بندی شدند.
یافته‌ها: منطقه ۴ تاب‌آورترین منطقه شهر ایلام از لحاظ تاب‌آوری اجتماعی بود و ۷۵% از مناطق نسبتاً تاب‌آور بودند. تنها منطقه ۲ از نظر اجتماعی تاب‌آوری پایینی داشت. در میان زیرمولفه‌های بُعد اقتصادی، زیرمولفه توانایی جبران خسارت دارای وزن بیشتری نسبت به سایر مولفه‌ها بود. منطقه ۳ تاب‌آورترین منطقه شهر از بُعد اقتصادی بوده و فقط منطقه یک به سبب کثرت ساکنان متشکل از مهاجران روستایی دارای درآمد ناکافی از نظر اقتصادی فاقد تاب‌آوری بود.
نتیجه‌گیری: شهر ایلام از نظر تاب‌آوری اجتماعی در مقابل مخاطرات محیطی، وضعیت بهتری نسبت به تاب‌آوری اقتصادی دارد.
واژه‌های کلیدی: