Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 38، شماره 3 - ( 1402 )
جلد 38 شماره 3 صفحات 372-365 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1402/5/15 | پذیرش: 1402/6/21 | انتشار: 1402/6/28
دریافت: 1402/5/15 | پذیرش: 1402/6/21 | انتشار: 1402/6/28
How to cite this article
Dorbeiki M, Arazzadeh Y, Naseri F. Estimating the Tourism Carrying Capacity of Recreation Areas of Golestan National Park. GeoRes 2023; 38 (3) :365-372
URL: http://georesearch.ir/article-1-1516-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-1516-fa.html
دربیکی مزدک، اراززاده یونس، ناصری فاطمه. برآورد ظرفیت برد گردشگری در تفرجگاه‌های پارک ملّی گلستان. فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی. 1402; 38 (3) :365-372
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Authors
مزدک دربیکی* 
1، یونس اراززاده2، فاطمه ناصری2
1، یونس اراززاده2، فاطمه ناصری2
1- گروه علوم و مهندسی محیط زیست، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‌شهر، ایران
2- گروه محیط زیست، شرکت مهندسی شهریگ، تهران، ایران
2- گروه محیط زیست، شرکت مهندسی شهریگ، تهران، ایران
چکیده (809 مشاهده)
اهداف: برآورد ظرفیت برد، یک ابزار مدیریتی کاربردی در مدیریت فعالیت‌های گردشگری و تفرجی در مناطق حفاظت‌شده به شمار می‌آید. هدف این پژوهش، برآورد ظرفیت برد گردشگری در چهار تفرجگاه پارک ملی گلستان در شمال ایران بود تا شالوده‌ای برای طراحی تفرجگاه‌ها و سپس طرح مدیریت گردشگری پایدار پارک فراهم شود و امکان دستیابی به هدف‌های حفاظتی، تفرجی و آموزشی پارک افزایش یابد.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کمّی بوده و در سال ۱۴۰۰ خورشیدی و در چهار تفرجگاه پارک ملی گلستان انجام شد. پس از شناسایی و قطعی‌کردن محدوده چهار تفرجگاه، ۲۲ عامل محدودکننده هر تفرجگاه با توجه به ویژگی‌های اقلیمی، بوم‌شناختی، اجتماعی و زیرساختی، مشخص و روش‌های کمّی توصیه‌‌شده اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت به کار گرفته شد و سه نوع ظرفیت برد فیزیکی، واقعی و موثر برای هر کدام از تفرجگاه‌ها برآورد شد.
یافته‌ها: ظرفیت برد موثر و اجرایی روزانه به شکل ۶۰۱۸، ۱۰۳۳، ۱۹۵ و ۷۷۰ نفر به ترتیب برای تفرجگاه‌های گلشن، آبشار، گلزار و میرزابایلو برآورد شد. روی‌هم‌رفته ۸۰۱۶ نفر در روز و در همه فصل‌های سال می‌توانند از ۲۸ هکتار پهنه گردشگری چهار تفرجگاه پارک ملی گلستان بازدید کنند که در هر تفرجگاه و در نیمه نخست و دوم سال متفاوت است، به گونه‌ای که تا نزدیک به سه برابر امکان تغییر دارد.
نتیجه‌گیری: هرفیت برد پیشنهادی در ۲۸ هکتار پهنه گردشگری چهار تفرجگاه پارک ملّی گلستان ۸۰۱۶ نفر و در همه فصل‌های سال است که در هر تفرجگاه و فصل سال فرق دارد و بیشترین شمار بازدیدکننده در هر تفرجگاه است. یعنی در هر ۲۷ مترمربع فضای گلشن، ۴۸ مترمربع آبشار، ۲۱۱ مترمربع گلزار و ۴۲ مترمربع میرزابایلو حداکثر یک بازدیدکننده در روز می‌تواند حضور داشته باشد.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع کمّی بوده و در سال ۱۴۰۰ خورشیدی و در چهار تفرجگاه پارک ملی گلستان انجام شد. پس از شناسایی و قطعی‌کردن محدوده چهار تفرجگاه، ۲۲ عامل محدودکننده هر تفرجگاه با توجه به ویژگی‌های اقلیمی، بوم‌شناختی، اجتماعی و زیرساختی، مشخص و روش‌های کمّی توصیه‌‌شده اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت به کار گرفته شد و سه نوع ظرفیت برد فیزیکی، واقعی و موثر برای هر کدام از تفرجگاه‌ها برآورد شد.
یافته‌ها: ظرفیت برد موثر و اجرایی روزانه به شکل ۶۰۱۸، ۱۰۳۳، ۱۹۵ و ۷۷۰ نفر به ترتیب برای تفرجگاه‌های گلشن، آبشار، گلزار و میرزابایلو برآورد شد. روی‌هم‌رفته ۸۰۱۶ نفر در روز و در همه فصل‌های سال می‌توانند از ۲۸ هکتار پهنه گردشگری چهار تفرجگاه پارک ملی گلستان بازدید کنند که در هر تفرجگاه و در نیمه نخست و دوم سال متفاوت است، به گونه‌ای که تا نزدیک به سه برابر امکان تغییر دارد.
نتیجه‌گیری: هرفیت برد پیشنهادی در ۲۸ هکتار پهنه گردشگری چهار تفرجگاه پارک ملّی گلستان ۸۰۱۶ نفر و در همه فصل‌های سال است که در هر تفرجگاه و فصل سال فرق دارد و بیشترین شمار بازدیدکننده در هر تفرجگاه است. یعنی در هر ۲۷ مترمربع فضای گلشن، ۴۸ مترمربع آبشار، ۲۱۱ مترمربع گلزار و ۴۲ مترمربع میرزابایلو حداکثر یک بازدیدکننده در روز می‌تواند حضور داشته باشد.
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. Adrianto L, Kurniawan F, Romadhon A, Bengen DG, Sjafrie NDM, Damar A, et al (2021). Assessing social-ecological system carrying capacity for urban small island tourism: The case of Tidung Islands, Jakarta capital province, Indonesia. Ocean & Coastal Management. 212:105844. [DOI:10.1016/j.ocecoaman.2021.105844]
2. Behrad F, Hadipour M, Naderi M, Kazemi A (2019). Ecotourism carrying capacity evaluation with emphasis on sustainable development in Bisheh Waterfall as a geotourism area. Journal of Environmental Science and Technology. 21(10):81-91. [Persian]
3. Behzadnia M, Dorbeiki M (2020). Carrying capacity of nature-tourism in Ashooradeh island in Miankaleh biosphere reserve, Iran. Geographical Researches. 35(3):205-213. [Persian]
4. Bosworth G, Curry N (2020). National parks. In: International encyclopedia of human geography. 2nd ed. Amsterdam: Elsevier. 229-237. [DOI:10.1016/B978-0-08-102295-5.10013-7]
5. Brown K, Turner RK, Hameed H, Bateman I (1997). Environmental carrying capacity and tourism development in the Maldives and Nepal. Environmental Conservation. 24(4):316-325. [DOI:10.1017/S0376892997000428]
6. Ceballos-Lascurian H (1996). Tourism, ecotourism and protected areas: The state of nature-based tourism around the world and guidelines for its development. Gland:IUCN. [DOI:10.2305/IUCN.CH.1996.7.en]
7. Cupul-Magaña AL, Rodríguez-Troncoso AP (2017). Tourist carrying capacity at Islas Marietas national park: An essential tool to protect the coral community. Applied Geography. 88:15-23. [DOI:10.1016/j.apgeog.2017.08.021]
8. Dana Alamdari M, Hajjarian M, Hossein Zadeh O, Eshaghi Rad J (2022). Prioritization of effective components on the development of forest-based tourism (case study: Arasbaran forests). Forest Research and Development. 7(4):607-621. [Persian]
9. Duarte P, Meneses R, Hawkins AJS, Zhu M, Fang J, Grant J (2003). Mathematical modelling to assess the carrying capacity for multi-species culture within coastal waters. Ecological Modelling. 168(1-2):109-143. [DOI:10.1016/S0304-3800(03)00205-9]
10. Dudley N, editor (2008). Guidelines for applying protected area management categories. Gland: IUCN. [DOI:10.2305/IUCN.CH.2008.PAPS.2.en]
11. Eskandari Shahraki M, Mohammadi Sammani K, Mahmoudi B, Moradi A (2019). Estimating the outdoor recreation carrying capacity in Berenjegan forest, Chaharmahal-o-Bakhtiary province. Journal of Environmental Science and Technology. 21(1):69-76. [Persian]
12. Ghoddousi S, Pintassilgo P, Mendes J, Ghoddousi A, Sequeira B (2018). Tourism and nature conservation: A case study in Golestan national park, Iran. Tourism Management Perspectives. 26:20-27. [DOI:10.1016/j.tmp.2017.12.006]
13. Heydari T, Meshkini A, Nemati T (2013). Quantitative estimation of tourism carrying capacity of Zanjanroud riverine. Geography and Environmental Planning. 24(3):75-92. [Persian]
14. Hoseinzadeh SR, Erfanian A (2015). Determining the carrying capacity of coastal tourism of Kish island. Geography and Territorial Spatial Arrangement. 5(16):181-200. [Persian]
15. Huber JM, Newig J, Loos J (2023). Participation in protected area governance: A systematic case survey of the evidence on ecological and social outcomes. Journal of Environmental Management. 336:117593. [DOI:10.1016/j.jenvman.2023.117593]
16. Jahani A, Shirani Sarmazeh N, Goshtasb Meygooni H, Etemad V (2018). The estimated carrying capacity of tourism in protected areas (case study: Qhamishloo national park and wildlife refuge). Environmental Researches. 9(17):55-66. [Persian]
17. Jomepour M, Namayandeh A (2012). Assessing ecotourism potential and capacity of desert district of Maranjab, Kashan. Journal of Research and Rural Planning. 1(1):45-71. [Persian]
18. Kiyani Sadr M, Mahmoodi S, Veysi Z (2020). Evaluation of carrying capacity for tourism in Sefidkooh protected area, Lorestan. Geography and Territorial Spatial Arrangement. 10(34):131-146. [Persian]
19. Long C, Lu S, Chang J, Zhu J, Chen L (2022). Tourism environmental carrying capacity review, hotspot, issue, and prospect. International Journal of Environmental Research and Public Health. 19(24):16663. [DOI:10.3390/ijerph192416663]
20. Mahdi A, Karimi D, Farshchi P, Panahi M (2020). Presentation of a model of site assessment and ecotourism planning in protected areas with an ecological carrying capacity approach. Geographical Researches. 35(1):43-54. [Persian]
21. Moharramnejad N, Rahnamai MT, Dorbeiki M (2013). Development of environmental strategies for sustainable tourism in an Iranian national park. European Journal of Experimental Biology. 3(1):153-160.
22. Moharramnejad N, Rahnamai MT, Dorbeiki M (2017). Application of a'WOT method in strategic management of sustainable tourism in a national park. Environmental Engineering and Management Journal. 16(2):471-480. [DOI:10.30638/eemj.2017.047]
23. Momeni Sadr M, Ghelichipour Z, Soltanifard H, Karachi H (2019). Assessing the social carrying capacity and its determining effective factors in Chitgar lake (Persian Gulf Martyrs) in Tehran. Tourism Management Studies. 14(46):111-135. [Persian]
24. Moradi A, Daneshpour AH, Daneshvar M, Bahmanpour H (2019). Determine the carrying capacity of the tourism and recreational range of natural areas of Mashhad metropolis along the urban and sustainable urban planning. Geographical Researches. 34(3):445-454. [Persian] [DOI:10.29252/geores.34.3.445]
25. Movahedi S, Amani H, BaniKamali S (2013). Identification and calculation of tolerance capacity areas prone to ecotourism development in Sabalan zone. Geography and Environmental Planning. 24(1):141-154. [Persian]
26. Parvaresh H, Parvaresh E, Parvaresh Z (2013). Estimating the physical, real and permissible carrying capacity of recreational boating for mangrove forests of Hara-e Rode Gaz international wetland. Journal of Oceanography. 4(13):85-92. [Persian]
27. Sadeghi Chahardeh S, Eskandarinezhad I, Dehdar Dargahi M (2015). Determining the potentials of nature tourism in mountainous regions of Iran, case study: Sib chal, Khas khany, and Aghuzi. Geographical Journal of Tourism Space. 4(14):83-96. [Persian]
28. Salemi M (2022). Determine potential and social and cultural carrying capacity with the purpose of the establishment in ecotourism development (case study: Southern Karkheh protected area, Iran). Journal of Applied Researches in Geographical Sciences. 22(67):317-333. [Persian]. [DOI:10.52547/jgs.22.67.317]
29. Sayahnia R, Sobhani P, Mahmoudi H, Esmaeilzadeh H (2020). Estimation of the tourism carrying capacity in protect areas (case study: Alvand no-hunting area). Journal of Tourism Planning and Development. 8(30):51-64. [Persian]
30. Shafer CL (2015). Cautionary thoughts on IUCN protected area management categories V-VI. Global Ecology and Conservation. 3:331-348. [DOI:10.1016/j.gecco.2014.12.007]
31. Shayesteh K, Makhdom M, Yavari AR, Sharifi M, Jafari HR (2012). Recreational optimized management plan, a tool to apply carrying capacity concept in sustainable management of recreational areas. Environmental Researches. 2(3):65-76. [Persian]
32. Shayesteh K, Sheikhi Z, Ildoromi A (2019). Psychological carrying capacity and lake beach management in Zayanderud dam. Social Studies in Tourism. 13(7):147-170. [Persian]
33. Sheikh A, Jafari A, Yarali N, Setoodeh A (2014). Estimating recreational carrying capacity of Gheisary protected area in Chaharmahal & Bakhtiari province. Iranian Journal of Applied Ecology. 2(5):51-64. [Persian]