1- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
چکیده: (712 مشاهده)
اهداف: قوانین شهرسازی به‌ویژه ضوابط طرح‌های توسعه شهری کارایی مناسبی ندارند. با مطالعه پژوهش‌ها مشخص شد طرح‌های شهری از بُعد حقوقی و ضوابط دارای ناکارایی‌های هستند که ریشه آن‌ها در «ساختار حقوقی و قوانین» است. هدف پژوهش حاضر ریشه‌یابی ناکارایی‌های ساختار حقوقی و قوانین و دست‌یابی به نظریه‌ای برای ساختار حقوقی تدوین ضوابط و مقررات طرح‌های توسعه شهری بود. روششناسی: این پژوهش کیفی به شیوه تئوری داده‌بنیاد انجام شد. انتخاب افراد مصاحبه‌شونده از میان نخبگان به روش گلوله‌برفی و اسناد مطالعاتی شامل مقالات بین سال‌های 1380 تا 1401 بود. تمام داده‌ها به روش تحلیل محتوی در فرایند کدگذاری قرار گرفتند و روایی پژوهش به دو روش ده پرسش کرسول (تایید مشارکت‌کنندگان) و مقایسه با ادبیات تخصصی، بررسی و درستی آن تایید شد.
یافتهها:ناکارایی‌های ضوابط طرح‌های شهری دارای ریشه‌ها، زمینه‌سازها و شرایطی است که به مقوله «ساختار حقوقی فرایند تدوین ضوابط» با کد محوری «ساختار ناهماهنگ و چندپاره» برمی‌گردد و دارای عناصر، ارتباط و ترتیبی است که سازنده ناکارایی‌هاست. در بیشتر مراحل تهیه طرح، متولی حقوقی تدوین ضابطه حضور ندارد و «ناهماهنگی در فرایند تدوین ضوابط»، «ناهماهنگی در مبانی نظری»، «ناهماهنگی در ساختار نظام تدوین» و «ناهماهنگی در ساختار و عناصر حکمروایی» مشاهده می‌شود. نتیجهگیری:ساختار حقوقی تدوین ضوابط و مقررات طرح‌های توسعه شهری، دارای پدیده کانونی «هماهنگی و توسعه‌گرا» است که در تعامل با شرایط مداخله‌گر و زمینه‌ساز به نظریه «ساختار حقوقی هماهنگ و توسعه‌گرای تدوین ضوابط و مقررات» با راهبردهای «ساختار حقوقی هماهنگ با رویکرد حکمروایی شهری هماهنگ» و «فرایند هماهنگ و سازگار با کلان‌هدف توسعه» می‌رسد.
Nazemi A, Seyedolhoseyni S, Daneshvar M, Saghatoleslami A. Theory of Developmental and Coordinated Legal Structure for the Formulation of Rules for Iran's Urban Development Plans. GeoRes 2022; 37 (4) :377-386 URL: http://georesearch.ir/article-1-1371-fa.html
ناظمی عباس، سیدالحسینی سیدمسلم، دانشور مریم، ثقه الاسلامی عمیدالاسلام. نظریه ساختار حقوقی توسعه‌گرا و هماهنگ تدوین ضوابط طرح‌های توسعه شهری ایران. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 1401; 37 (4) :377-386
