|
نقش‌آفرینی گفتمان سیاسی دین زرتشت در ساخت هویت سرزمینی ایران در عصر ساسانی
|
| احسان لشگری تفرشی* |
| گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یزد، یزد، ایران ، ehsanlashgari80@yahoo.com |
|
|
چکیده: (403 مشاهده) |
مقدمه: از نظرگاه جغرافیای سیاسی پسامدرن، هویت سرزمینی به مثابه متن در درون مجموعه‌ای از عناصر نظام یافته ذهنی تحت گفتمان شکل می‌گیرد و پس از آن در گره‌گاهی به نام «فضا» نمود عینی می‌یابد. به بیان دیگر هویت عینیت یافته در سرزمین، حاصل مجموعه‌ای از روابط انتظام یافته توسط قدرت سیاسی است که در مقطع خاصی از تاریخ وجود عینی بنام سرزمین را معنا می‌بخشد. در این راستا در تاریخ ایران باستان نخستین بار حکومت ساسانیان برای برای ساخت هویت سرزمینی از دستگاه ایدئولوژیک آیین زرتشت برای ایجاد وحدت سرزمینی استفاده نمودند. در این پژوهش کوشش شده چگونگی مفصل‌بندی عناصر آیین زرتشت در ایجاد فرآیند بین‌الاذهانی، حس تعلق سرزمینی در مردم در عصر ساسانیان واکاوی شود.
نتیجه‌گیری: در این دیدگاه، نقش‌آفرینی سیاسی رهبران فره ایزدی نقش بسزایی در ساخت بهینه حکومت، مرز، سرزمین و هویت داشته است. همچنین برای پی‌ریزی مدیریت سیاسی متمرکز حکومت ساسانی به گونه‌ای آن را از آموزه‌های اوستا بازنمایی می‌نماید که در آن سرزمین یکپارچه ایرانویچ با قدسیت، درهم می‌آمیزد و روح جمعی را بنیان می‌نهد. در این دوره ذیل گفتمان دین رسمی گونه‌ای از غیریت‌سازی شکل گرفت که در طی آن ایران، عنوان نمودگاه اندیشه اهورایی در نسبت متفاوت با «انیران» قرار گرفت و رسالتی به قدرت سیاسی تفویض شد که قادر باشد هویت قدسی متناسب با الهیات زرتشتی را پرورش دهد و اهریمنان داخلی و خارجی را از این هویت اصیل بزداید. |
|
| واژه‌های کلیدی: زرتشت|گفتمان|هویت سرزمینی|امپراطوری ساسانی|ایران ، |
|
|
متن کامل [PDF 911 kb]
(453 دریافت)
|
نوع مقاله: مروری تحلیلی |
موضوع مقاله:
جغرافیای سیاسی
دریافت: 1400/7/17 | پذیرش: 1400/10/27 | انتشار: 1401/1/19
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
