اهداف: مصرف روزافزون منابع اولیه زمین (مواد و انرژی) علاوه بر تولید آلایندههای محیطی و اتمسفر (مخصوصاً CO۲)، حیات پایدار بشر را با تهدید جدی مواجه کرده است. هدف این پژوهش، ارزیابی تاثیر استفاده از بتن، آجر و چوب در ساختمانسازی سنتی شمال-غرب ایران بر مصرف انرژی و آزادسازی کربن بود.
روششناسی: این مطالعه تجربی کمّی در سالهای ۱۳۹۹-۱۳۹۴ در دو استان آذربایجان غربی و -شرقی (شمال-غرب ایران) انجام شد. بتن، آجر و چوب به عنوان مصالح مورد بررسی انتخاب شدند. برای هر یک از مصالح انتخابی، ۳ کارخانه، انتخاب شد. اطلاعات اولیه تعداد کارکنان، ورودی گاز و مصرف برق از مرکز HSE هر کارخانه بهدست آمد. دادههای بهدستآمده از بررسی واحدهای صنعتی، کمّیتهای مربوط به مقدار مصرف انرژی الکتریکی، مقدار مصرف گاز، مقدار نیروی انسانی شاغل در خط تولید و در بخش حمل و مقدار سوخت گازوییل مصرفشده در حملونقلهای ریلی و جادهای جمعآوری و با استفاده از نرمافزار Revit برای مدلینگ و Energyplus برای تحلیل انرژی، میانگین واحدهای صنعتی مختلف برای هر یک از مصالح محاسبه شد. مصرف روزانه انرژی نیروی انسانی نیز با توجه به نوع فعالیت، ابعاد قدی و وزنی و سن بر اساس شاخص BMR و PAL تعیین شد.
یافتهها: میانگین مصرف انرژی الکتریکی برای تولید هر تن سیمان kw.h۱۱۰، هر تن آجر kw.h۳۵ و هر تن چوب kw.h۹۰۰ بود. مجموع انرژی نهان بهازای تولید هر تن بتن آماده، kw.h۵۵۹۲۹۰ و CO۲ آزادشده t۹۲، هر تن آجر تولیدی، kw.h۲۸۳۲۲۰ و CO۲ آزادشده t۴۷/۵ و هر تن الوار چوبی تولیدی، kw.h۷۲۱۳ و CO۲ آزادشده kg۶۷۵ بود.
نتیجهگیری: الوار چوب با وجود طی مسافتهای طولانی به علت عدم استفاده از گاز در خط تولید، سبزترین مصالح و بتن بهدلیل وابستگی بالای خط تولید به مصرف گاز، آلایندهترین مصالح است.