دوره 33، شماره 1 - ( 1397 )
جلد 33 شماره 1 صفحات 76-65 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1396/5/9 | پذیرش: 1397/1/9 | انتشار: 1397/3/28
دریافت: 1396/5/9 | پذیرش: 1397/1/9 | انتشار: 1397/3/28
Rights and permissions
Authors
محمدتقی قزلسفلی⃰*
گروه علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران ، m.t.ghezel@gmail.com
چکیده (4058 مشاهده)
ما اینک در جهانی توامان انباشته از رسانه‌ها، نظام نشانه‌ها و بحران‌های کلان زندگی می کنیم. بسیاری از عرصه‌های زیست جهان ما مخلوق نظام نشانه‌ها بوده و به این اعتبار می‌تواند زمینه ساز بحران و تداوم بحران‌ها شود. به نظر می رسد اگر در رابطه میان جهان اسلام به ویژه منطقه پرآشوب خاورمیانه و غرب پس از یازده سپتامبر، این نسبت را برقرار کنیم اهمیت این موضوع دو چندان می شود. در سال‌های اخیر مطالعات مابعد استعماری، افق‌های جدیدی در زمینه قدرت و بازتولید انواع بحران‌ها در نسبت با شیوه عمل رسانه‌ها پیش روی محققان گشوده است. از زمان انتشار کتاب شرق شناسی ادوارد سعید و باب شدن مطالعات پسااستعماری، اهمیت رسانه‌ها برای پژوهشگران عرصه سیاست، تفکر سیاسی و جغرافیای سیاسی اهمیتی دیگر پیدا کرده است. در مقاله حاضر و با استفاده از نظریه پسااستعماری این پرسش مطرح می شود که در جهان انباشته از رسانه‌ها چه کسانی و در چه شرایطی به جای جهان اسلام به تولید گفتمان حقیقت مشغول اند؟ فرضیه مقاله آن است که بخش مهمی از آمریت غرب در ساحت فرهنگی، از طریق نظام رسانه ای شکل گرفته است. اهمیت این پژوهش نشان دادن تداوم ایده شرق شناسی از جهان اسلام اما این بار از طریق نظام رسانه‌هاست. این به آن معناست که رسانه‌ها ماهیت و معنای ژئوپولیتیک جهان را تغییر اساسی داده اند و رسانه‌ها ماهیت و معنای ژئوپولیتیک جهان را تغییر اساسی داده اند. یافته‌های مقاله نشان می دهد در سال‌های پس از یازده سپتامبر، کارکرد «مجازی سازی و حقیقت سازی رسانه ای» چگونه جای واقعیت تمدنی چون اسلام را گرفته و گفتمان‌های وارونه رسانه ای علیه اسلام را تبلیغ می کنند. از جمله نتایج مقاله حاضر توجه دادن خوانندگان به این مسئله است که چگونه و تحت چه شرایطی، در سال‌های اخیر حتی پژوهش‌ها و پژوهشگران جوامع اسلامی خود در دام اطلاعات رسانه ای یا اسلام رسانه ای افتاده اند. مقاله حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده کرده و با بهره گیری از چارچوب نظری پسااستعماری به نگارش درآمده است.
© 2018 Geographical Researches
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. احمد، اکبر (1380)، پست‌مدرنیسم و اسلام، مترجم فرهاد فرهمند فر، تهران، نشر ثالث با همکاری مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدن‌ها.
2. بودریار، ژان (1389)، جامعه مصرفی، اسطوره‌ها و ساختارها، مترجم پیروز ایزدی، تهران، ثالث.
3. ترنر، برایان (1386)، شرق‌شناسی، پسامدرنیسم و جهانی‌شدن، مترجم سعید وصالی، تهران، بنیاد نهج البلاغه.
4. زکریا، فرید (1388)، جهان پساامریکایی، احمد عزیزی، تهران، هرمس.
5. ساگار، آپاراجیتا (1382)، «مطالعات پسااستعماری»، پین،مایکل، فرهنگ اندیشۀ انتقادی، مترجم پیام یزدانجو، تهران، مرکز.
6. سعید، ادوارد (1377)، نقش روشنفکر، حمید عضدانلو، تهران، آموزش.
7. سعید، ادوارد (1378)، شرق‌شناسی، مترجم عبدالرحیم گواهی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
8. سعید، ادوارد (1381)، بی‌در کجا، علی‌اصغر بهرامی، تهران، ویستار.
9. سعید، ادوارد (1382)، فرهنگ و امپریالیسم، اکبر افسری، تهران، توس با همکاری مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدن‌ها.
10. سعید، ادوارد (1383)، اسلام رسانه‌ها، مترجم اکبر افسری، تهران، طوس.
11. سلدن، رامان و پیتر ویدسون (1377)، راهنمای نظریۀ ادبی معاصر،مترجم عباس مخبر، چاپ دوم، تهران، طرح نو.
12. سمتی، محمدمهدی (1385)، عصر سی ان ان و هالیوود، نرجس خاتون براهوئی، تهران، نشر نی.
13. سیدمن، استیون (1386)، کشاکش آرا در جامعه شناسی، مترجم هادی جلیلی،تهران، نشر نی.
14. ضیمران، محمد (1378)، میشل فوکو: دانش و قدرت، تهران: هرمس.
15. فوکو، میشل (1389)، تئاتر فلسفه، مترجمان نیکو سرخوش، افشین جهاندیده، تهران، نشر نی.
16. فوکویاما، فرانسیس (1382)، آینده پساانسانی ما، حبیب اله فقیهی نژاد، تهران، نشر نی.
17. فوکویاما، فرانسیس (1393)، پایان تاریخ و آخرین انسان، مترجم عباس عربی، زهره عربی، تهران، سخنکده.
18. قزلسفلی، محمدتقی (1394)، امپریالیسم، از استعمار تا پسااستعمارگرایی، مازندران، دانشگاه مازندران.
19. کین، جان (1383)، رسانه‌ها و دموکراسی، مترجم نازنین شاه رکنی، تهران، طرح نو.
20. محمدی، علی (1387)، جهانی‌شدن و استعمار دوباره، تهران، نشر نی.
21. مک لوهان، مارشال (1377)، برای درک رسانه‌ها، مترجم سعید آذری، تهران، مرکز تحقیقات و سنجش برنامه‌ای.
22. میلنر،آندره و براویت، جف (1385)، درآمدی بر نظریه فرهنگی معاصر، مترجم جمال محمدی،تهران، ققنوس.
23. وبستر، فرانک (1389)، نظریه‌های جامعه اطلاعاتی، مترجم مهدی داوودی، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت خارجه.
24. هانتینگتون، ساموئل (1378)، برخورد تمدن‌ها و بازسازی نظم جهانی، محمدعلی حمید رفیعی، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
25. Ahmad, A. (2001), Postmodernism and Islam, Translated by Farhad Farahmandfar, Tehran Sales in Cooperation with the International Center for Dialogue on Civilizations.
26. Aschroft, B. (1998), Key Concepts in Postcolonial Studies, London, Routledge.
27. Baudrillard, J. (2010), Consumer Society Myths and Structures, Translated by Pirouz Yazidi, Tehran, Sales Pub.
28. Bhabha, H. (1994), The Location of Culture, London Routledge.
29. Harlow, B., Carter, M. (2000), Imperialism and Orientalism, London, Blackwell Panteon, 1988.
30. Spivak, G. (1990), The Postcolonial Critic, in Harasym, Savah (ed) Post-Colonialism, Critical Reader, London, Routledge.