Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 35، شماره 4 - ( 1399 )
جلد 35 شماره 4 صفحات 386-377 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1399/4/20 | پذیرش: 1399/5/18 | انتشار: 1399/5/21
دریافت: 1399/4/20 | پذیرش: 1399/5/18 | انتشار: 1399/5/21
How to cite this article
Nazemi G, Rezazadeh R, Saghatoleslami A, Sarvari H. Evaluation of the Application of the “Master Plan Model” in Iranian Urban Planning Environment. GeoRes 2020; 35 (4) :377-386
URL: http://georesearch.ir/article-1-912-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-912-fa.html
ناظمی غلامرضا، رضازاده راضیه، ثقه‌الاسلامی عمیدالاسلام، سروری هادی. ارزیابی کاربست "الگوی طرح‌جامع" در محیط برنامه‌ریزی شهری ایران. فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی. 1399; 35 (4) :377-386
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Authors
غلامرضا ناظمی1، راضیه رضازاده2، عمیدالاسلام ثقه‌الاسلامی*3، هادی سروری1
1- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
2- گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
3- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران ،Saghatoleslami@mshdiau.ac.ir
2- گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
3- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران ،
چکیده (4136 مشاهده)
اهداف: انتقادات فراوان و ماندگاری درازمدت و کمابیش بی‌تغییر الگوی طرح‌جامع کاربستی در سپهر برنامه‌ریزی ایران، وارون بر ناپایداری‌های گسترده پیش و پس از انقلاب اسلامی 1357 گزاره کلیدی "پیوند شیوه برنامه‌ریزی و محیط برنامه‌ریزی" که تاکنون از دید دور مانده است را نمایان می‌کند. هدف این پژوهش ارزیابی کاربست این الگو در محیط برنامه‌ریزی ایران بود.
روش‌شناسی: در روند پژوهش، به کمک روش پژوهش اسنادی، گزاره‌های "سبک برنامه‌ریزی" و "دستگاه کاوش سبک برنامه‌ریزی" روشن شد و به کمک روش پژوهش تحلیلی- توصیفی و شیوه‌های استدلال قیاسی و استنتاجی، شناسه‌های دو گروه "محیط برنامه‌ریزی ایران" و "عامل‌های گزینش سبک برنامه‌ریزی سازگار با محیط برنامه‌ریزی ایران" که نماگرهای "دستگاه کاوش سبک برنامه‌ریزی" را روشن می‌کند، بررسی و ارزیابی شد.
یافته‌ها: "کلان‌تصویر" محیط برنامه‌ریزی ایران، دارای ویژگی‌هایی همچون ناپایداری نگاره؛ تاریک‌روشنی چشم‌انداز آینده؛ چیرگی سامانه سیاسی و ساختار حکومت بر محیط برنامه‌ریزی؛ ناپایداری جامعه با شکاف‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره و دارای سیمای اختصاصی ایرانی- اسلامی، است و عامل‌های نقش‌انداز در ارزیابی سبک برنامه‌ریزی نشان‌دهنده ناپایداری "نگاره"؛ کل‌گرایی "نگاره جامعه"؛ پهناوری "گستردگی دید نگاره"؛ اندک‌بودن "در مهارداشتن محیط برنامه‌ریزی از سوی نهاد برنامه‌ریز"؛ زیادبودن "ناوابستگی نهاد برنامه‌ریز" به برنامه‌ریزی؛ سیاسی‌بودن "نقش برنامه‌ریز" در فرایند برنامه‌ریزی و بلندبودن "زمان‌بری درونی" و "زمان‌بری برونی" کنش برنامه‌ریزی است.
نتیجه‌گیری: "سبک برنامه‌ریزی همکنش با محیط برنامه‌ریزی ایران"، در راستای "رویکرد برنامه‌ریزی" به "برنامه‌ریزی فرایندی (پویا) با چارچوب‌های زمان‌دار بازنگری"؛ در راستای "بررسی و ارزیابی" به "برنامه‌ریزی جامع خردمندانه" و در راستای "برنامه‌ریزی‌کردن" به "برنامه‌ریزی هنجاری" گرایش دارد و روی‌هم‌رفته، گرایش‌های یادشده نشانگر ناسازگاری "الگوی طرح‌جامع" کنونی با ویژگی‌های محیط برنامه‌ریزی ایران است و "برنامه‌ریزی جامع خردمندانه" می‌تواند سازگارترین سبک برنامه‌ریزی هم‌راستا با بایستگی‌های محیط برنامه‌ریزی ایران باشد.
روش‌شناسی: در روند پژوهش، به کمک روش پژوهش اسنادی، گزاره‌های "سبک برنامه‌ریزی" و "دستگاه کاوش سبک برنامه‌ریزی" روشن شد و به کمک روش پژوهش تحلیلی- توصیفی و شیوه‌های استدلال قیاسی و استنتاجی، شناسه‌های دو گروه "محیط برنامه‌ریزی ایران" و "عامل‌های گزینش سبک برنامه‌ریزی سازگار با محیط برنامه‌ریزی ایران" که نماگرهای "دستگاه کاوش سبک برنامه‌ریزی" را روشن می‌کند، بررسی و ارزیابی شد.
یافته‌ها: "کلان‌تصویر" محیط برنامه‌ریزی ایران، دارای ویژگی‌هایی همچون ناپایداری نگاره؛ تاریک‌روشنی چشم‌انداز آینده؛ چیرگی سامانه سیاسی و ساختار حکومت بر محیط برنامه‌ریزی؛ ناپایداری جامعه با شکاف‌های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره و دارای سیمای اختصاصی ایرانی- اسلامی، است و عامل‌های نقش‌انداز در ارزیابی سبک برنامه‌ریزی نشان‌دهنده ناپایداری "نگاره"؛ کل‌گرایی "نگاره جامعه"؛ پهناوری "گستردگی دید نگاره"؛ اندک‌بودن "در مهارداشتن محیط برنامه‌ریزی از سوی نهاد برنامه‌ریز"؛ زیادبودن "ناوابستگی نهاد برنامه‌ریز" به برنامه‌ریزی؛ سیاسی‌بودن "نقش برنامه‌ریز" در فرایند برنامه‌ریزی و بلندبودن "زمان‌بری درونی" و "زمان‌بری برونی" کنش برنامه‌ریزی است.
نتیجه‌گیری: "سبک برنامه‌ریزی همکنش با محیط برنامه‌ریزی ایران"، در راستای "رویکرد برنامه‌ریزی" به "برنامه‌ریزی فرایندی (پویا) با چارچوب‌های زمان‌دار بازنگری"؛ در راستای "بررسی و ارزیابی" به "برنامه‌ریزی جامع خردمندانه" و در راستای "برنامه‌ریزی‌کردن" به "برنامه‌ریزی هنجاری" گرایش دارد و روی‌هم‌رفته، گرایش‌های یادشده نشانگر ناسازگاری "الگوی طرح‌جامع" کنونی با ویژگی‌های محیط برنامه‌ریزی ایران است و "برنامه‌ریزی جامع خردمندانه" می‌تواند سازگارترین سبک برنامه‌ریزی هم‌راستا با بایستگی‌های محیط برنامه‌ریزی ایران باشد.
واژه‌های کلیدی:
چکیده گسترده انگلیسی [HTML 19 KB] (51 دریافت)
فهرست منابع
1. Abbaszadegan M, Razavi H (2006). Adopting a new approach to urban development plans design-based planning. Honar-Ha-Ye-Ziba. (28):15-22. [Persian]
2. Ajlali Parviz, Rafieian M, Asgari A (2017). Planning theories: Traditional and new perspectives. Tehran: Aghah Publication. [Persian]
3. Allmendinger P (2008). Planning theory. Bahman Teymouri E. translator. Tehran: Azarakhash Publication. [Persian]
4. Barati N (2006). Challenges have to be faced in the context of urbanism in Iran at the beginning of the 21th century. Bagh- E Nazar. 3(6):5-29. [Persian]
5. Daneshpour A, Behzadfar M, Burkpour N, Sharafi M (2017). Participatory planning environment: A conceptual model for analysis of effective factors in citizen participation in planning. Letter of Architecture and Urban Development. 9(18):23-43. [Persian]
6. Daneshvar M, Bandarabad A (2013). studying about adaptation new master plan with specifications of structural strategic plan, case study: Mashhad's comprehensives plan. Hoviatshahr. 7(14):83-92. [Persian]
7. Elyaszadeh Moghaddam N (2011). Surveying and feasibility of replacement of structural-strategic model with urban comprehensive planning model in Iran. Armanshahr Architecture & Urban Development. 4(6):35-48. [Persian]
8. Estelaji A (2009). Comprehensive planning land preparation with emphasis approach systematic. Geography. 3(10):71-87. [Persian]
9. Fainstein S, DeFilippis J (2012). Readings in planning theory. 4th ed Edition. New York: Wiley Publiction.
10. Faludi A (1970). The planning environment and the meaning of planning. Regional Studies. 4(1):1-9. [DOI:10.1080/09595237000185011]
11. Faludi A (1973). Planning theory. 1st ed. Oxford: Pergamon Press
12. Firozi MA, Sajjadian N, Alizade H (2016). Prioritizing the application of non-euclidean planning theory of John friedman in Iranian urban planning. Geographical Space Journal. 16(53):1-21. [Persian]
13. Ghavam A, Malmir M (2015). An analytical framework for study of nation-state cleavage: Modeling and pattering of relations between state and society. Research Letter of Political Science. 10(1):157-197. [Persian]
14. Habibi K, BehzadFar M, Meshkini A, Alizadeh H, Mekhi W (2011). Evaluating the impacts of urban development plans on deconstruction and quality improvement of ancient Iranian space. Islamic Iranian Quarterly. 1(4):15-28. [Persian]
15. Habibi M, Tahsildar M, PourMohammad Reza N (2011). A description of the principles and principles of indigenous urban planning in relation to contemporary urban theories. Housing and Rural Environment. 30(135):3-22. [Persian]
16. Hashemi Toghr oljerdi SM (2016). Assessment and criticism of the decisions of the supreme council for urbanism and architecture about Islamic identity of urbanism and Iranian architecture. Iran University of Science & Technology. 4(3):21-40. [Persian]
17. Husseinzadeh Dalir K, Pourmohammadi MR, Soltani A (2011). Investigating the influencing factors on the inefficiency of Iranian master plans case study: Tabriz master plans). Geography and Planning .15(31):131-151. [Persian]
18. Husseinzadeh Dalir K, SadrMousavi M, HeydariChinay R, Rezatabe K (2012). An introduction to the new approach of urban development strategy [CDS] on the urban planning process with emphasis on the challenges of master plans in Iran. Geographical Space Journal. 11(36):173-210. [Persian]
19. Kazemian G, Jalili M (2015). Key stakeholders power analysis of policy making process in Tehran's strategic-structural plan (1999-2011). Journal of Architecture and Urban Plannig. 8(15)139-158. [Persian]
20. Majedi H (2013). Structural-Strategic planning theory. Hoviatshahr. 6(11):17-26. [Persian]
21. Malekpour B, Alimohammadi M, Katoozian S (2012). The proposed outline issues in strategic planning for urban revitalization and comparative comparison the theoretical framework and its usage requirements for Tehran strategic-structural Planning. Haft Shahr. 3(41-42):36-57. [Persian]
22. Mashhodi S (2007). The bases of urban smooth plans. 2nd ed. Tehran: Pardazesh va Barnamerizi Shahri Company Publication. [Persian]
23. Moghimi A (2015). Future epistemology of theoretical approaches to urban planning, architecture and building industry. Urban and Rural Management. 14(38):75-104. [Persian]
24. Morsali F, Ashraf Nazari A (2016). Emerging social gaps and analyzing social cohesion in Iran: Analyzing the goals of the document of Iran's Vision on 2026. The 5th Iranian Islamic Model of Progress Conference: Basic Pattern of Progress. 2016, 18-19 May: Tehran, pp. 1-20 [Persian]
25. Mortazavi Hashtrodi M, Moradi Kopaei A (2019). Social gaps in Iran and its impact on political survival of the islamic republic of Iran 1979-2002. The 6th National Conference on Sustainable Development in Educational and Psychological Sciences, Social and Cultural Studies. 2018, 23 Arpil: Tehran, pp. 1-20 [Persian]
26. Mosavi A, Rafieian M (2005). Evaluation of the feasibility of comprehensive and detailed plans of East Azarbaijan cities. Journal of Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Tabriz. 17:177-202. [Persian]
27. Mosavi MN, Modiri M, Kohaki F (2017). Determining Iranian islamic influential factors and indicators in the balanced development of Khorasan Razavi province using MicMac software. Urban and Rural Management. 15(45):7-30. [Persian]
28. Mowlaei M, Rahimirad Z (2018). The study of poverty among Iran's urban households in five economic development plans: 1989-2015. The Economic Reseach. 18(3):167-192. [Persian]
29. Naghizade M (2011). A reflection on what islamic city is. Iranian Islamic city. 1(1):1-14. [Persian]
30. Nasri G, Morsali F (2019). New social cleavages and political legitimacy: Case study of Iran from 2017-2027. Contemporary Political Studies. 10(1):81-100. [Persian]
31. Nemati M, Damanbagh S, Sajadian N (2019). Analysis of the digital divide among socioeconomic groups The cases of citizens of Kianpars, Golestan and Ameri districts in Ahvaz. Journal of Geography and Environmental Studies. 7(28):7-18. [Persian]
32. Pour Ahmad A, Hataminejad H, Hosseini H (2006). Pathology of urban development plans in Iran. Geographical Research. 38(58):167-180. [Persian]
33. Qarakhani M (2017). Social policy in Iran: The gap between the state and the nation. Social Sciences. 23(75):93-118. [Persian]
34. Sarrafi M, Tavakkolinia J, Chamani Moghaddam M (2014). Planners' position in the Iranian urban planning process. Motaleate Shahri. 3(12):19-32. [Persian]
35. Sarvar R, Sharif Jahed S, Tavakkolan A (2015). Ranking of Tehran urban development plans based on planning principles. Geography. 13(46):155-179. [Persian]
36. Seyed- al hoseini S, Habib F, Majedi H (2012). Application of design-based planning as interactional approach in macro and micro scale plans. Bagh- E Nazar. 9(22):45-54. [Persian]
37. Shafie Dastjerdy M (2013). Renovation of deteriorated areas and the necessity of reorientation in preparation and execution of master and detailed plans a case study: The master and detailed plan of Isfahan city. The Bagh- E Nazar. 10(24):91-104. [Persian]
38. ShakouriAsl S, Rafieian M (2016). Usage of spatial decision support systems in urban planning. Hoviatshahr. 9(24):35-42. [Persian]
39. Zangi Abadi A, Abdullahi M, Salek Ghahforkhi R, Qasemzadeh B (2013). Evaluation of factors influencing the implementation of urban master plans in Iran and there challenges case study: Historical-cultural axis of district 6 of Tabriz]. Urban Planning and Research. 5(18):41-58. [Persian]