Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 31، شماره 1 - ( 1395 )
جلد 31 شماره 1 صفحات 45-31 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1394/6/4 | پذیرش: 1394/11/15 | انتشار: 1395/3/28
دریافت: 1394/6/4 | پذیرش: 1394/11/15 | انتشار: 1395/3/28
How to cite this article
Ghadiry M, Dasta F. An Analyzing of the Physical- Spatial Growth Pattern of Tehran Metropolis. GeoRes 2016; 31 (1) :31-45
URL: http://georesearch.ir/article-1-68-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-68-fa.html
قدیری محمود، دستا فرزانه. تحلیل الگوی رشد کالبدی- فضایی کلانشهر تهران. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 1395; 31 (1) :31-45
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
چکیده (4349 مشاهده)
شناخت الگوی رشد فضایی شهرهای اصلی کشورها از جمله کلانشهر تهران، برای تدوین سیاست‌های مناسب و دستیابی به توسعه پایدار ضروری است. بر این اساس، این پژوهش بر مبنای مسأله چگونگی الگوی رشد فضایی کلانشهر تهران شکل گرفت. سپس با تبیین نظری مسأله مذکور در چارچوب نظریه توسعه پایدار و رشد هوشمند شهری، سه فرضیه ارایه و با روش توصیفی-تحلیلی ارزیابی شد. در این چارچوب، با گردآوری داده‌های مورد نیاز به روش کتابخانه‌ای، برای آزمون فرضیه‌های اول از روش هلدرن، دوم از ضرایب آنتروپی و جینی و سوم از ضرایب موران، گری و G عمومی استفاده شد. نتایج آزمون فرضیه اول نشان داد که علی‌رغم رشد فشرده طی سال‌های 35 تا 55، کلانشهر تهران طی سال‌های 55 تا 65 رشد فضایی بسیار پراکنده‌ای را به میزان 75 درصد تجربه نموده است. ولی در ادامه، این روند به سمت شهر فشرده تغییر یافته است. نتایج فرضیه دوم ضمن رد آن نشان داد که علی‌رغم وجود نابرابری نسبی در توزیع جمعیت و اشتغال، گرایشی به افزایش آن وجود ندارد. همچنین نتایج در تایید فرضیه سوم نشان داد که کلانشهر تهران طی سال‌های 75 تا 90 الگوی رشد تصادفی متمایل به خوشه‌ای را با شکل‌گیری دو نقطه داغ در بخش جنوبی شهر و یک نقطه سرد در بخش شمال-شمال غربی تجربه نموده است.
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. ابراهیم زاده، عیسی. رفیعی، قاسم. (1388)، تحلیلی بر الگوی گسترش کالبدی-فضایی شهر مرودشت با استفاده از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن و ارایه الگوی گسترش مطلوب آتی آن، پژوهشهای جغرافیای انسانی (پژوهشهای جغرافیایی).
2. ابراهیم زاده، آسمین. ابراهیم زاده، حسین. ابراهیم زاده، عیسی. حبیبی، محمدعلی. (1389)، تحلیلی بر عوامل گسترش فیزیکی و رشد اسپرال شهر طبس پس از زلزله با استفاده از مدل آنتروپی هلدرن، جغرافیا و توسعه، شماره‌ی 19.
3. پناهی، رجب. زیاری، کرامت‌ا... (1388)، بررسی تاثیر فعالیت‌های کشت و صنعت بر شهر نوبنیاد پارس‌آباد، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 70.
4. تقوایی، مسعود. سرایی، محمدحسین. (1383)، گسترش افقی شهرها و ظرفیت‌های موجود زمین، مورد شهر یزد، تحقیقات جغرافیایی، شماره 73.
5. توسلی، محمود. (1381)، ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم‌وخشک ایران، انتشارات پیام، چاپ اول.
6. حسین‌زاده دلیر،کریم. هوشیار، حسن. (1385)، دیدگاه‌ها، عوامل و عناصر مؤثر در توسعه فیزیکی شهرهای ایران، مجله جغرافیایی و توسعه ناحیه‌ای، شماره 6.
7. حسینی، سیدهادی سلیمانی مقدم،هادی. (1385)، توسعه شهری و تضعیف مفاهیم محله‌ای، فصلنامه مسکن و انقلاب، شماره 113.
8. زیاری، کرامت ا... ، قدیری، محمود. دستا، فرزانه. (1393)، «سنجش و ارزیابی الگوی گسترش فیزیکی شهر یزد»، پژوهشهای جغرافیای انسانی، دوره‌ی 46، شماره‌ی 2.
9. رزاقی اصل، سینا. مهدی‌نیا، مجتبی. فیضی، محسن. دانشپور، عبدالهادی. (1385)، طراحی شهری عمودی، مفاهیم و الزامات تحقق آن در کلانشهر تهران، مجله باغ نظر، سال هفتم، شماره 13.
10. رهنما، محمدرحیم. آقاجانی، حسین. (1388)، تحلیل توزیع فضایی کتابخانه‌های عمومی در شهر مشهد، نشریه کتابداری و اطلاع‌رسانی، شماره 45.
11. رهنما، محمدرحیم. عباس‌زاده، غلامرضا. (1387)، اصول، مبانی و مدلهای سنجش فرم کالبدی شهر، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، چاپ اول.
12. رهنما، محمدرحیم. عباس‌زاده، غلامرضا. (1385)، مطالعه تطبیقی سنجش درجه پراکنش/ فشردگی در کلان شهرهای سیدنی و مشهد، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 6.
13. زیاری، کرامت‌الله. (1382)، تحولات اجتماعی- فرهنگی ناشی از انقلاب صنعتی در توسعه فضایی تهران، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 1.
14. سرایی، محمدحسین. (1384)، فرایند عرضه‌ی زمین و تاثیر آن بر کیفیت گسترش شهرها، مورد شهر یزد، رساله‌ی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان.
15. سرایی، محمدحسین. (1386)، الگوهای چندگانه توسعه فیزیکی شهر یزد، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 84.
16. سعیدی رضوانی، نوید. کاظمی، داود. (1390)، بازشناسی چارچوب توسعه درون‌زا در تناسب با نقد سیاست‌های جاری توسعه مسکن(نمونه موردی: شهر نطنز)، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 75.
17. شوگیل، چارلز. ال. (1382)، آینده توسعه شهری برنامه‌ریزی شده در جهان سوم: جهت‌گیری‌های نو، ترجمه شهرزاد مهدوی، مجله هفت شهر، سال سوم، شماره 9 و 10.
18. عباس‌زادگان، مصطفی. رستمی یزدی، بهمن. (1387)، بهره‌گیری از رشد هوشمندانه در ساماندهی رشد پراکنده شهرها، مجله فناوری و آموزش، سال سوم، جلد 3، شماره 1.
19. قربانی، رسول. نوشاد، سمیه. (1387)، راهبرد رشد هوشمند در توسعه شهری، جغرافیا و توسعه، شماره 12.
20. قرخلو، مهدی. زنگنه شهرکی، سعید. (1388)، شناخت الگوی رشد رشد کالبدی- فضایی شهر با استفاده از مدلهای کمی (مطالعه موردی: شهر تهران)، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره 23.
21. کاشانی‌جو، خشایار. مفیدی شمیرانی، سید مجید. (1388)، سیر تحول نظریه‌های مرتبط با حمل و نقل درون شهری، هویت شهر، سال سوم، شماره 4.
22. محمدزاده، رحمت. (1386)، بررسی اثرات زیست‌محیطی توسعه فیزیکی شتابان شهرها، با تاکید بر شهرهای تهران و تبریز، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره9.
23. مطیعی لنگرودی، سید حسن. فرجی سبک‌بار، حسنعلی. شاه اردبیلی، حکمت. رضاعلی، منصور. (1385)، تنگناهای توسعه فیزیکی- سکونتی در روستاهای دره‌ای غرب شهرستان مشهد، مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره 56.
24. میرکتولی، جعفر. قدمی، مصطفی. مهدیان بهمنمیری، معصومه. محمدی، سیده سحر. (1390)، مطالعه و بررسی روند و گسترش کالبدی- فضایی شهر بابلسر با استفاده از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن، چشم انداز جغرافیایی، شماره 16.
25. هوشیار، حسن. (1385)، دیدگاه‌ها، عوامل و عناصر مؤثر در توسعه فیزیکی شهرهای ایران، مجله آموزش رشد جغرافیا، شماره 70.
26. Bahata. B, (2010), Analysis of Urban Growth and Sprawl from Remote Sensing Data, Springer Berlin Heidelberg.
27. Bhatta B. & S. Saraswati, D. Bandyopadhyay, (2010), Urban sprawl measurement from remote sensing data, Applied Geography.
28. Bengston David N., Robert S. Potts, David P. Fan & Edward G. Goetz, (2005), An analysis of the public discourse about urban sprawl in the United States: Monitoring concern about a major threat to forests, Forest Policy and Economics.
29. Burchell, Robert W., Shad Naveed A., Listokin David, and Philips Hilary, (1998), The Cost of Sprawl-Revisited. TCRP Report Number 39. Washington, D. C.: Federal Transit Administration.
30. Burton. Elizabeth, (2001), The Compact City and Social Justice, a paper presented to the Housing Studies Association Spring Conference, Housing, Environment and Sustain ability, University of York, 18/19 April 2001.
31. Chen Haiyan, Beisi Jia & S. S. Y. Lau, (2008), Sustainable urban form for Chinese compact cities: Challenges of a rapid urbanized economy, Habitat International.
32. Ewing Reid, Pendall Rolf and Chen Don, (2002), Measuring Sparawl and Its Impact, Volume I, Smart Growth America, Washington, D. C.
33. Ewing Reid and Hamidi Shima, (2014), Measuring Sparawl 2014, Smart Growth America, Washington, D. C.
34. Gabriel Steven A., José A. Faria & Glenn E. Moglen, (2006), A multi objective optimization approach to smart growth in land development, Socio-Economic Planning Sciences.
35. Getis Arthur, (2005), Spatial Pattern Analysis, Encyclopedia of Social Measurement.
36. Glaeser, Edward L. & Kahn, Matthew E., (2004). "Sprawl and urban growth," Handbook of Regional and Urban Economics, in: J. V. Henderson & J. F. Thisse (ed.), Handbook of Regional and Urban Economics.
37. Hasse John E. & Richard G. Lathrop, (2003), Land resource impact indicators of urban sprawl, Applied Geography.
38. Huang J, X. X. Lu, and Jefferey M. S, (2007), A Global Comparative analysis of urban form: Applying spatial metrics and remote sensing, Landscape and Urban Planning.
39. Litman Todd, (2014), Where We Want to Be: Home Location Preferences and Their Implications for Smart Growth, Victoria Transport Policy Institute.
40. Noor NM, Asmawi MZ, and Rusni NA, (2013), Measuring urban sprawl on geospatial indices characterized by leap frog development using remote sensing and GIS techniques, 8th International Symposium of the Digital Earth (ISDE8), 26–29 August 2013, Kuching, Sarawak, Malaysia.
41. Salingaros. Nikos A, (2006), Compact City Replaces Sprawl, Chapter in: Crossover: Architecture, Urbanism, Technology, Edited by Arie Graafland & Leslie Kavanaugh (010 Publishers, Rotterdam, Holland).
42. Sutton Paul C, (2003), A scale-adjusted measure of “Urban sprawl” using nighttime satellite imagery, Remote Sensing of Environment.
43. Tsai, Yu-Hsin, (2005), Quantifying urban form: Compactness versus Sprawl, Urban Studies.
44. Zhang Chaosheng, Lin Luo, Weilin Xu & Valerie Ledwith, (2008), Use of local Moran's I and GIS to identify pollution hotspots of Pb in urban soils of Galway, Ireland, Science of The Total Environment.
ارسال پیام به نویسنده مسئول