Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 30، شماره 2 - ( 1394 )
جلد 30 شماره 2 صفحات 178-161 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1393/3/19 | پذیرش: 1393/11/9 | انتشار: 1394/6/30
دریافت: 1393/3/19 | پذیرش: 1393/11/9 | انتشار: 1394/6/30
How to cite this article
Mohammad S, Feizi V, Shamsipour A A. Monitoring of Physical Parameters and Modeling for RecognizeAareas Need to Replacement at the Informal Settlements (Case Study; Neighborhood of Chahestaniha in the Bandar-Abbas City). GeoRes 2015; 30 (2) :161-178
URL: http://georesearch.ir/article-1-187-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-187-fa.html
شیخی محمد، فیضی وحید، شمسی پور علی اکبر. ارزیابی عوامل طبیعی و معرفی مدل تشخیص پهنه های نیازمند جابه جایی در سکونتگاه های غیررسمی (نمونه موردی: محله چاهستانی ها در شهر بندرعباس). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 1394; 30 (2) :161-178
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Authors
محمد شیخی1، وحید فیضی*2، علی اکبر شمسی پور3
1- گروه برنامه ریزی اجتماعی ،دانشگاه علامه طباطبایی،تهران،ایران
2- باشگاه پژوهشگران جوان ،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران
3- گروه جغرافیا ،دانشگاه تهران،تهران،ایران
2- باشگاه پژوهشگران جوان ،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران
3- گروه جغرافیا ،دانشگاه تهران،تهران،ایران
چکیده (3549 مشاهده)
رشد روز افزون جمعیت و افزایش شهرنشینی موجب گسترش سکونتگاه های غیررسمی شده است. سکونتگاه های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه بیشتر از سایر بافتهای شهری در معرض انواع خطر و سوانح طبیعی هستند. معمولا این نوع از سکونتگاه ها با توجه به نبود برنامه مشخص و عدم اعتنا به ضوابط و مقررات و بدون توجه به مخاطرات طبیعی بسط و گسترش مییابند. گسترش سکونتگاه های غیررسمی در شهر بندرعباس باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای شهر و مدیریت شهری شده است. یکی از مهمترین محلات غیررسمی در این شهر، محله چاهستانیه است. در این مطالعه برای تشخیص پهنه های نیازمند جابه جایی از منظر عوامل تأثیرگذار طبیعی، از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. ابتدا به بررسی عوامل طبیعی تأثیرگذار پرداخته شد، سپس با توجه به مقادیر کمی وزن هر یک از عوامل، نقشۀ وزنی هر عامل تهیه و در نهایت به تهیۀ نقشۀ آسیب پذیری با استفاده از لایه های وزنی و ضریب وزنی مربوط به هر یک از عوامل اقدام شده است.پس از آن برای تدقیق پهنه های نیازمند جابه جایی، از محیط Arc Sceneنرم افزار Arc GIS استفاده شد و سرانجام با استفاده از توپوگرافی سه بعدی محله و پس از بازدیدهای میدانی و تدقیق نتایج، پهنه های نیازمند جابه جایی مشخص شده اند. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان میدهد که بخشهای شمالی و شمال شرقی محله از نظر محیطی در محدوده خطر بالایی قرار دارند و در صورت بروز خطر، آسیبهای جبران ناپذیری را بر جای میگذارد. عواملی از قبیل نامناسب بودن ساخت و سازها، مقاومت کم مصالح به کار رفته در ساختمان ها و عمر زیاد آنها، وجود معابر تنگ و باریک، استقرار بر روی عناصر منفصل و نامقاوم، شیب زیاد و بالاخره ناپایداری دامنه های مشرف به محله در بخشهای شرقی و خطر حرکات تودهای، آسیب پذیری این محله را تشدید میکند. بر این اساس، توجه به عوامل محیطی و تأثیر پدیده های مرفوژنیک در تصمیم گیری هایی که به تهیه طر ح های ساماندهی این نوع از سکونتگاه ها منجر میشود، ضرورت دارد.
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. ابراهیم زاد، عیسی و همکاران .( 1383 ). تأثیر عوامل زمین شناسی در تغییر مسیر رودخانه هیرمند و نقش تاریخی آن در جابه جایی سکونتگاهها در سیستان، مجله جغرافیا و توسعه، ش 4، صص 5-20 .
2. ابلقی، علیرضا و صحرایی، امیر حسین .( 1383 ). بافت های فرسوده در سکونتگاه های شهری و روستایی و خطر زلزله،هفت شهر، ش 17 ، صص 48-62 .
3. احدنژاد، محسن؛ مشکینی، ابوالفضل و نوری، بتول .( 1385 ). ارزیابی آسیب پذیری سکونتگاههای حاشیه ای و غیررسمی در برابر زلزله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(نمونه موردی اسکان غیر رسمی اسلام آباد شهر زنجان)،اولین کنفرانس Gis ،دانشگاه شمال، آمل .
4. احمدی، حسن .( 1376 ). نقش شهرسازی در کاهش آسیب پذیری شهر، فصلنامه مسکن و انقلاب .
5. پرداراز، مهندسین مشاور شهرساز .( 1390 ). ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی شهر بندرعباس و اقدامات توانمند سازی اجتماعات آنها، ستاد ملی توانمندسازی.
6. رهنمایی، محمدتقی .( 1371 ). توان های محیطی ایران، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
7. زنگی آبادی، علی و همکاران، 1384 ، تحلیل علل اقتصادی- اجتماعی حاشیه نشینی در شهر اصفهان، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، ش 18 ، صص 179-192 .
8. زنگی آبادی، علی؛ محمدی، جمال؛ صفایی، همایون و رحمتی، صفر .( 1387 ). تحلیل شاخص های آسیب پذیری مساکن شهر در برابر خطر زلزله( نمونه موردی: مساکن شهر اصفهان)، جغرافیا و توسعه، ش 12 ، صص 61 -79.
9. ستاد ملی توانمندسازی سکونتگاه های غیر رسمی .( 1382 ). سند توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی، دبیرخانه ستاد ملی توانمندسازی سکونتگاههای غیر رسمی، تهران.
10. شادفر، صمد؛ یمانی، مجتبی و قدوسی، جمال .( 1386 ). پهنهبندی خطر زمینلغزش با استفاده از روش تحلیل سلسله ، مراتبی (مطالعۀ موردی: حوزه آبخیز چالکرود تنکابن)، فصلنامه پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، ش 75، 86-99
11. شریف زادگان، محمد حسین و حمید فتحی .( 1384 ). ارزیابی آسیب پذیری زیست- محیطی برای برنامه ریزی منطقه ای در حوز ه های سه گانه زیست - محیطی البرز به روش سلسله مراتبی، علوم محیطی، 10 ، صص، 1 - 20 .
12. عزیزی، مهدی و اکبری، رضا .( 1387 ). ملاحظات شهرسازی در سنجش آسیب پذیری شهرها از زلزله( مطالعه موردی: منطقه فرحزاد تهران)، نشریه هنرهای زیبا، صص 25 -36 .
13. عسگری، علی؛ پرهیزگار، اکبر و قدیری، محمود علی .( 1382 ). کاربرد روش های برنامه ریزی شهر(کاربری زمین) در کاهش آسیب پذیری خطرات زلزله (با GIS)،مطالعه موردی : منطقه 17 تهران، تحقیقات جغرافیایی، ش 46 ، صص 63-78 .
14. عنابستانی، علی اکبر .( 1387 ). گسل درونه و استقرار سکونتگاه های انسانی در منطقه کاشمر، پژوهش های جغرافیایی، ش 63 ، صص 193- 202 .
15. کرمی، فریبا .( 1384 ). مخاطرات محیطی و بلایای طبیعی، مجله رشد آموزش جغرافیا، ش 19 ، صص 25-33 .
16. گل شیری اصفهانی، زهرا؛ صدیقی، رضا؛ تاره، مهدی و نجفی،احمد .( 1388 ). اولویت بندی مناطق مسکونی آسیب پذیر از نظر مخاطرات طبیعی (مطالعه موردی: بخش گندمان)، تحقیقات جغرافیایی، ش 87 ، صص 25-35 .
17. مختاری، داود .( 1384 ). آسیب پذیری سکونتگاههای روستایی از فعالیت گسل و ضرورت جابه جایی آنها (نمونه موردی: روستاهای واقع در امتداد گسل شمالی میشو)، پژوهش های جغرافیایی، ش 51 ، صص 71 - 86.
18. مرکز آمار ایران .( 1390 ). سرشماری عموم و نفوس مسکن.
19. هادیزاده بزاز، مریم .( 1382 ). ترجمه و تدوین، حاشیه نشینی و راهکارهای ساماندهی آن، شهرداری مشهد.
20. وزارت مسکن و شهرسازی .( 1383 ). معرفی سند چهارچوب سیاست اسکان مجدد، سازمان عمران و بهسازی شهری.
21. Friedman ,John (1993), Toward a Non-Euclidian Mode of Planning-APA Journal, autumn – 482.
22. Saaty, T.L. (1994). Fundamentals of Decision Making and Priority Theory with the Analytic Hierarchy Process, RWS Publications, Pittsburgh, PA.
23. Vellani. H. and Owles R., 2007, Vulnerability and Risk Assessment in the Environment, Woburn: Butterworth-Heinemann.
24. Villa, F. and McLeod, H., 2002, Environmental Vulnerability Indicators for Environmental Planning and Decision-Making: Guidelines and Applications, Environmental Management. 29, 335–348.
ارسال پیام به نویسنده مسئول