Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 40، شماره 1 - ( 1404 )
جلد 40 شماره 1 صفحات 1020-1001 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1404/3/4 | پذیرش: 1404/3/17
دریافت: 1404/3/4 | پذیرش: 1404/3/17
How to cite this article
Vakili H. Foresight of Regeneration of Degraded Urban Areas in the Peripheral Regions of Metropolitan Cities. GeoRes 2025; 40 (1) :1001-1020
URL: http://georesearch.ir/article-1-1716-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-1716-fa.html
وکیلی حمیده. آینده‌پژوهی بازآفرینی بافت‌های فرسوده در مناطق پیرامونی کلانشهرها. فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی. 1404; 40 (1) :1001-1020
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Authors
حمیده وکیلی*
گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت ، vakiliihamideh3@gmail.com
چکیده (57 مشاهده)
مقدمه: هدف اصلی این تحقیق، شناسایی پیشرانهای کلیدی، عدم قطعیت‌های بحرانی و تدوین سناریوهای محتمل آینده برای بازآفرینی بافت‌های فرسوده در مناطق پیرامونی شهر مشهد بود.
روششناسی: این پژوهش کاربردی با رویکرد آینده‌پژوهانه و شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامه استفاده شد. نمونه‌گیری به شیوه گلوله‌برفی انجام شد و در نهایت ۲۵ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از روش دلفی دومرحله‌ای، تحلیل تأثیرات متقابل (MICMAC) و تحلیل آماری چندمعیاری بهره گرفته شد. در مرحله بعد، سناریوهای آینده با استفاده از روش سناریونویسی اکتشافی و تحلیل مورفولوژیک طراحی شدند. اعتبار نتایج سناریونویسی با بررسی پنل خبرگان ارزیابی شد.
یافتهها: پیشران‌ها بر اساس دو معیار میانگین اهمیت و میانگین عدم قطعیت به دسته‌های کلیدی، حساس، بحران‌زا و کم‌تأثیر تقسیم شدند. پیشرانهای کلیدی با عدم قطعیت بالا شامل تغییرات قیمت زمین و مسکن، میزان جذب سرمایه‌گذاری خصوصی و تحولات فناوری‌های ساخت‌وساز بودند. برخی پیشران‌ها مانند سیاست‌های حمایتی دولت و سیاست‌های شهرداری مشهد در دسته حساس قرار گرفتند. پیشران‌هایی چون توسعه شبکه حمل‌ونقل عمومی بحران‌زا و سیاست‌های باززنده‌سازی فرهنگی کم‌تأثیر بودند. تأثیر پیشران‌ها بر ابعاد مختلف نظیر کیفیت زیرساخت‌ها و مشارکت اجتماعی بررسی شد و مشخص شد پیشران‌هایی مثل سیاست‌های حمایتی دولت و جذب سرمایه‌گذاری خصوصی بیشترین تأثیر را دارند. در نهایت، سناریوهای آینده بازآفرینی بافت‌های فرسوده با استفاده از روش‌های سناریونویسی اکتشافی و تحلیل مورفولوژیک تدوین شدند.
نتیجهگیری: با استفاده از روش‌های سناریونویسی اکتشافی و تحلیل مورفولوژیک، سناریوهای آینده بازآفرینی بافت‌های فرسوده در مناطق پیرامونی مشهد ترسیم شد که می‌تواند به تصمیم‌گیرندگان کمک کند تا روندهای آتی را پیش‌بینی کرده و سیاست‌های مؤثرتری برای ارتقای بازآفرینی شهری اتخاذ نمایند.
روششناسی: این پژوهش کاربردی با رویکرد آینده‌پژوهانه و شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته و پرسشنامه استفاده شد. نمونه‌گیری به شیوه گلوله‌برفی انجام شد و در نهایت ۲۵ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از روش دلفی دومرحله‌ای، تحلیل تأثیرات متقابل (MICMAC) و تحلیل آماری چندمعیاری بهره گرفته شد. در مرحله بعد، سناریوهای آینده با استفاده از روش سناریونویسی اکتشافی و تحلیل مورفولوژیک طراحی شدند. اعتبار نتایج سناریونویسی با بررسی پنل خبرگان ارزیابی شد.
یافتهها: پیشران‌ها بر اساس دو معیار میانگین اهمیت و میانگین عدم قطعیت به دسته‌های کلیدی، حساس، بحران‌زا و کم‌تأثیر تقسیم شدند. پیشرانهای کلیدی با عدم قطعیت بالا شامل تغییرات قیمت زمین و مسکن، میزان جذب سرمایه‌گذاری خصوصی و تحولات فناوری‌های ساخت‌وساز بودند. برخی پیشران‌ها مانند سیاست‌های حمایتی دولت و سیاست‌های شهرداری مشهد در دسته حساس قرار گرفتند. پیشران‌هایی چون توسعه شبکه حمل‌ونقل عمومی بحران‌زا و سیاست‌های باززنده‌سازی فرهنگی کم‌تأثیر بودند. تأثیر پیشران‌ها بر ابعاد مختلف نظیر کیفیت زیرساخت‌ها و مشارکت اجتماعی بررسی شد و مشخص شد پیشران‌هایی مثل سیاست‌های حمایتی دولت و جذب سرمایه‌گذاری خصوصی بیشترین تأثیر را دارند. در نهایت، سناریوهای آینده بازآفرینی بافت‌های فرسوده با استفاده از روش‌های سناریونویسی اکتشافی و تحلیل مورفولوژیک تدوین شدند.
نتیجهگیری: با استفاده از روش‌های سناریونویسی اکتشافی و تحلیل مورفولوژیک، سناریوهای آینده بازآفرینی بافت‌های فرسوده در مناطق پیرامونی مشهد ترسیم شد که می‌تواند به تصمیم‌گیرندگان کمک کند تا روندهای آتی را پیش‌بینی کرده و سیاست‌های مؤثرتری برای ارتقای بازآفرینی شهری اتخاذ نمایند.
واژه‌های کلیدی: