اهداف: سکونتگاه‌های غیررسمی، چالشی اساسی در شهرهای در حال گذار هستند که با کمبود زیرساخت‌ها و خدمات شهری، شرایط نامناسبی را برای ساکنین خود رقم می‌زنند. هدف از این پژوهش شناخت الگوی مناسب توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی شهر هرات بود.
روش‌شناسی: این پژوهش از نوع کیفی بوده و درسال 1403 در شهر هرات، افغانستان انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختارمند بوده و برای تحلیل اطلاعات مستخرج، از روش تحلیل محتوای کیفی با نرم‌افزار مکس‌کیودا، استفاده شد. مصاحبه‌های نیمه‌ساختارمند با کارشناسان، مدیران و کارکنان نهادهای دولتی و بین‌المللی که در حوزه مدیریت شهری فعالیت می‌کنند، منبع اصلی داده‌های این پژوهش بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی بهره گرفته شد.
یافته‌ها: تحلیل داده‌ها منجر به استخراج ۱۹۸ کد باز و ۶۹ کد مفهومی شد که در ۱۱ مقوله فرعی و 2 مقوله اصلی تقسیم‌بندی شدند. حوزه سیاست‌گذاری به عنوان یکی از مقوله‌های اصلی شامل مقوله‌های فرعی پنج‌گانه (تدوین قوانین و دستورالعمل‌ها، رسمی‌سازی اقامت و امنیت سکونت، برنامه‌ریزی یکپارچه، هماهنگی و بسیج نهادهای غیردولتی و ایجاد سازوکار به منظور هماهنگی نهادهای مربوط) بود. حوزه اجرایی به عنوان مقوله اصلی دوم نیز شامل مقوله‌های فرعی شش‌گانه (نهادی و مدیریتی، اجتماعی-فرهنگی و حقوقی، توسعه فیزیکی، ارایه خدمات اساسی، توانمندسازی ساکنان و اشتغال و تقویت اقتصاد محلی) شد.
نتیجه‌گیری: توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی شهر هرات، تابع الگویی است که همزمان به دو حوزه سیاست‌گذاری و اجرایی توجه داشته و در هر یک از حوزه‌های یادشده ابعاد متعددی را در بر می‌گیرد.