Afarand Journals

Geographical Research

eISSN : 2538-4384
pISSN : 1019-7052
Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 32، شماره 3 - ( 1396 )                   جلد 32 شماره 3 صفحات 87-74 | برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:

Print XML English Abstract PDF HTML

‎ 10.29252/geores.32.3.74

History

دریافت: 1396/4/24 | پذیرش: 1396/7/27 | انتشار: 1396/9/18
How to cite this article
Moosavi S M, Zarrin A, Mofidi A, Hosseini S F. Investigating the relationship between the frequency of thunderstorms and temperature trend in Mashhad. GeoRes 2017; 32 (3) :74-87
URL: http://georesearch.ir/article-1-155-fa.html
موسوی سیده محبوبه، زرین آذر، مفیدی عباس، حسینی سیده فاطمه. بررسی ارتباط بین فراوانی وقوع توفان‌های تندری و روند دما در شهر مشهد . فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی. 1396; 32 (3) :74-87

URL: http://georesearch.ir/article-1-155-fa.html

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
بررسی ارتباط بین فراوانی وقوع توفان‌های تندری و روند دما در شهر مشهد
Authors سیده محبوبه موسوی1، آذر زرین*2، عباس مفیدی1، سیده فاطمه حسینی3
1- گروه جغرافیا،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد ،ایران
2- گروه جغرافیا،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد ،ایران ، zarrin@um.ac.ir
3- گروه مهندسی آب،دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران
چکیده   (5954 مشاهده)

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطۀ فراوانی وقوع توفان‌های تندری در شهر مشهد و روند میانگین دما می‌باشد. برای این منظور از داده‌های میانگین ماهانه و سالانۀ فراوانی وقوع توفان‌های تندری و میانگین ماهانه و سالانۀ دما در طیّ شصت سال (2010-1951میلادی) استفاده شد. با بهره‌گیری از داده‌های مذکور مشخّص شد که حدّاکثر فراوانی رخداد توفان تندری در شهر مشهد در ماه می (فصل بهار) اتّفاق افتاده است و حدّاکثر میانگین ماهانۀ دما در دورۀ مورد بررسی، متعلّق به ماه جولای است. نتایج بررسی و تحلیل داده‌ها و نمودارها نشان داد که میانگین سالانۀ دما با وجود تغییرپذیری نسبی، افزایش محسوسی داشته است. همچنین میانگین سالانۀ فراوانی رخداد توفان‌های تندری در شهر مشهد نیز با وجود افت و خیزهایزیاد، به طور کلّی روند افزایشی دارد. در نهایت مشخّص شد بین میانگین سالانۀ دما و فراوانی رخداد توفان‌های تندری در منطقۀ مورد مطالعه، همبستگی و ارتباط مستقیم وجود دارد؛ بدین معنی که با افزایش میانگین دما، تعداد وقوع توفان‌های تندری نیز افزایش یافته است. همچنین نتیجۀ شبیه‌سازی یک مورد توفان تندری بر روی منطقه توسط مدلWRF نشان داد که این مدل توانایی قابل قبولی در پیش بینی و نمایش توفان‌های مذکور دارد و می توان از این مدل برای پیش‌بینی توفان‌های تندری در آینده استفاده نمود.

واژه‌های کلیدی:
توفان تندری، روند دما، مشهد، مدلWRF .
فهرست منابع
1. ثنایی نژاد، سیّد حسین، صالحی، حسن، بابائیان، ایمان (1389)، تحلیل سینوپتیکی و دینامیکی پدیده‌های همرفتی محلی به‌منظور بهبود پیش‌بینی آن‌ها (مطالعۀ موردی توفان و تگرگ مورخۀ 6 مرداد 1388 در مشهد)، چهاردهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران، تهران، مؤسسۀ ژئوفیزیک.
2. ­ جعفرپور، ابراهیم (1386)، مبانی اقلیم‌شناسی، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ هشتم.
3. ­ جلالی، اورج، رسولی، علی اکبر، ساری صرّاف، بهروز (1385)، توفان‌های تندری و بارش‌های ناشی از آن در محدودۀ شهر اهر، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، شماره 24، صص 33 -18.
4. ­ جلالی، اورج، جهانی، مقصود (1387)، بررسی پراکنش مکانی بارش‌های تندری شمال غرب ایران، مجلّۀ فضای جغرافیایی، سال هشتم، شماره 23، صص 58 -35.
5. ­ خالصی، فریده (1393)، واکاوی زمانی توفان‌های تندری در ایران، دو فصلنامۀ آب و هواشناسی کاربردی، سال 1، شماره 1، پاییز و زمستان 1393، شماره پیاپی 1، صص 60 -47.
6. ­ خزایی، مهدی، مدیری، احسان، مدیری، مهدی (1393)، تحلیل همدیدی توفان‌های تندری مخاطره‌آمیز اصفهان، نشریۀ دانش مخاطرات، دوره 1، شماره 2، صص 215 -203.
7. ­ خوشحال دستجردی، جواد، قویدل رحیمی، یوسف (1386)، شناسایی ویژگی‌های سوانح محیطی منطقۀ شمال غرب ایران (مطالعه موردی: خطر توفان‌های تندری تبریز)، مجله مدرّس علوم انسانی، شماره 53، صص 116-101.
8. ­ سایت خبرگزاری تابناک، [Homepage: tabnakrazavi.ir]، عنوان خبر: «اطلاعیۀ هواشناسی اخطار بود نه هشدار! آخرین آمارها ازآب‌گرفتگی و سیل شدید مشهد»، تاریخ انتشار: ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۴- ساعت ۰۸: ۰۴، [http://tabnakrazavi.ir/fa/news/32637/…]، تاریخ مشاهده: پنجشنبه ۲۲ بهمن ۱۳۹۴.
9. ­ شمسی پور، علی اکبر (1393)، مدل‌سازی آب و هوایی- نظریه و روش، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوّم.
10. ­ صادقی، سلیمان، مفیدی، عباس، جهانشیری، مهین، دوستان، رضا (1393)، نقش الگوهای گردش مقیاس منطقه‌ای جو بر وقوع روزهای بسیار آلوده در شهر مشهد، مجلّۀ جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 10، صص 35 -1.
11. ­ علی‌اکبری بیدختی، عباسعلی، بیوک، ندا، ثقفی، محمد (1383)، بررسی ساختار چند جریان جستناک توفان‌های همرفتی تهران با استفاده از داده‌های سودار، نشریۀ فیزیک زمین و فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، جلد 30، شماره 2، صص 113 -93.
12. ­ علیجانی، بهلول (1374)، آب‌وهوای ایران، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ اوّل.
13. ­ علیزاده، امین، کمالی، غلامعلی، موسوی، فرهاد، موسوی بایگی، محمد (1391)، هوا و اقلیم‌شناسی، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ پانزدهم.
14. ­ قویدل رحیمی، یوسف، باغبانان، پرستو، فرج زاده اصل، منوچهر (1394)، روند تغییرات زمانی مخاطرۀ توفان‌های تندری در ایران، مجله برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره نوزدهم، شماره 2، صص 202 -185.
15. ­ فرجی، عبدالله، دوستکامیان، مهدی، صفری، زهرا (1394)، واکاوی همدیدی الگوهای زمانی و مکانی بارش‌های تندری (مطالعۀ موردی: استان زنجان)، فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال چهارم، شماره 14، صص 66 -41.
16. ­ لشکری، حسن، حجّتی، زهرا (1391)، تحلیل سینوپتیکی- دینامیکی توفان‌های تندری در جنوب غرب کشور، فصلنامه اطّلاعات جغرافیایی (سپهر)، دوره بیست و یکم، شماره 82، صص 21 -14.
17. ­ هاشمی دوین، مهری، الهی گل، مهدی(1391)، تحلیل چند توفان تندری بجنورد با استفاده از داده‌های سودار، چهاردهمین کنفرانس دینامیک شاره‌ها، دانشگاه بیرجند.
18. ­ Biltoft, C. A. (1974), Thunderstorm Potential of Cold Air Cumulonimbi, Journal of Applied Meteorology, Vol. 13, pp. 22-26.
19. ­ Bluestein, H. B., Parks, C. R. (1983), A Synoptic and Photographic Climatology of Low-Precipitation Sever Thunderstorm in the Southern Plains, Monthly Weather Review, Vol. 111, pp. 2034-2046.
20. ­ Dou, J., Wang, Y., Bornstein, R., Miao, S. (2015), Observed Spatial Characteristics of Beijing Urban Climate Impacts on Summer Thunderstorms, Journal of Applied Meteorology and Climatology, Vol. 54, pp. 94-105, DOI: 10.1175/JAMC-D-13-0355.1.
21. ­ Perler, D., Marchand, O. (2009), A Study in Weather Model Output Post processing Using the Boosting Method for Thunderstorm Detection, Weather and Forecasting, Vol. 24, pp. 211-222, DOI: 10.1175/2008WAF2007047.1.
22. ­ Singh, J., Gairola, A., Dos, S. (2015), Numerical Simulation of a Severe Thunderstorm over Delhi Using WRF Model, International Journal of Scientific and Research Publications, Vol. 5, pp. 1-6.
23. ­ Tajbakhsh, S., Gafarian, P., Sahraian, F. (2012), Instability Indices and Forecasting Thunderstorms: the Case of 30 April 2009, Natural Hazards and Earth System Sciences, Vol. 12, pp. 403-413. DOI: 10.5194/nhess-12-403-2012.