Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 38، شماره 4 - ( 1402 )
جلد 38 شماره 4 صفحات 458-445 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1402/6/27 | پذیرش: 1402/7/22 | انتشار: 1402/8/6
دریافت: 1402/6/27 | پذیرش: 1402/7/22 | انتشار: 1402/8/6
How to cite this article
Ahar H, Zanganeh A, Khaksari Rafsanjani A, Karami T. The Effects of Urban Transportation Infrastructures on the Spatio-temporal Growth of Tehran Metropolitan Area. GeoRes 2023; 38 (4) :445-458
URL: http://georesearch.ir/article-1-1527-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-1527-fa.html
آهار حسن، زنگانه احمد، خاکساری رفسنجانی علی، کرمی تاج‌الدین. تاثیرات زیرساخت‌های حمل‌ونقل شهری بر رشد زمانی-فضایی کلانشهر تهران. فصل‌نامه تحقیقات جغرافیایی. 1402; 38 (4) :445-458
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Authors
حسن آهار1، احمد زنگانه*1، علی خاکساری رفسنجانی2، تاج‌الدین کرمی1
1- گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2- گروه برنامه‌ریزی شهری و توسعه منطقه‌ای، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
2- گروه برنامه‌ریزی شهری و توسعه منطقه‌ای، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده (975 مشاهده)
اهداف: زیرساخت‌های حمل‌ونقل شهری و سیستم کاربری زمین تاثیرات متقابل روی یکدیگر دارند. با این حال، مطالعات موجود بیشتر بر نقش کاربری زمین در تحول سیستم حمل‌ونقل شهری تاکید داشته‌اند و اثر زیرساخت‌های حمل‌ونقل بر رشد شهری تا حد زیادی نادیده گرفته شده است. لذا هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش زیرساخت‌های حمل‌ونقل شهری بر مولفه‌های رشد شهری تهران در قالب روندهای زمانی-فضایی با تاکید بر بزرگراه‌های درون‌شهری بود.
روش‌شناسی: مطالعه تبیینی-ارزیابی حاضر با استفاده از داده‌های حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران برای دوره زمانی ۱۴۰۰-۱۳۷۵ انجام شد. گردآوری و تحلیل داده‌ها در چهار مرحله و با تعریف یک رویکرد تجزیه و تحلیل کمّی بر اساس شاخص‌های مشترک بین حمل‌ونقل و رشد شهری صورت گرفت. متناظر با این چهار مرحله، از چهار شاخص تحلیلی شامل «شاخص رشد زیرساخت حمل‌ونقل»، «شاخص رشد دوره‌ای تراکم جمعیت»، «شاخص تغییرات کاربری زمین» و «شاخص رگرسیون وزنی جغرافیایی» برای تحلیل داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: تاثیرات بزرگراه‌ها بر رشد شهری تهران در چند محور عمده شامل ایجاد الگوی مرکز-پیرامونی تراکم جمعیت، رشد تعدیل‌شده زیرساخت‌های حمل‌ونقل، تغییرات کارکردی گسترده در مناطق پیرامونی، ایجاد هسته‌های عملکردی فرعی در حاشیه شهر و همزمان تمرکزگرایی بیشتر در مرکز CBD تهران، و تاثیرات غیرمستقیم بر قیمت زمین و املاک مشخص شد. تمامی این روندها در نهایت باعث شکل‌گیری یک منطقه کلانشهری یکپارچه شد.
نتیجه‌گیری: از آنجا که الگوی فضایی تمامی تغییرات در مولفه‌های رشد شهری به صورت مرکز-پیرامونی است، بزرگراه‌ها نقش اساسی در گسترش محدوده و حریم شهر تهران به سمت مناطق حاشیه‌ای دور از مرکز شهر داشته‌اند.
روش‌شناسی: مطالعه تبیینی-ارزیابی حاضر با استفاده از داده‌های حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران برای دوره زمانی ۱۴۰۰-۱۳۷۵ انجام شد. گردآوری و تحلیل داده‌ها در چهار مرحله و با تعریف یک رویکرد تجزیه و تحلیل کمّی بر اساس شاخص‌های مشترک بین حمل‌ونقل و رشد شهری صورت گرفت. متناظر با این چهار مرحله، از چهار شاخص تحلیلی شامل «شاخص رشد زیرساخت حمل‌ونقل»، «شاخص رشد دوره‌ای تراکم جمعیت»، «شاخص تغییرات کاربری زمین» و «شاخص رگرسیون وزنی جغرافیایی» برای تحلیل داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: تاثیرات بزرگراه‌ها بر رشد شهری تهران در چند محور عمده شامل ایجاد الگوی مرکز-پیرامونی تراکم جمعیت، رشد تعدیل‌شده زیرساخت‌های حمل‌ونقل، تغییرات کارکردی گسترده در مناطق پیرامونی، ایجاد هسته‌های عملکردی فرعی در حاشیه شهر و همزمان تمرکزگرایی بیشتر در مرکز CBD تهران، و تاثیرات غیرمستقیم بر قیمت زمین و املاک مشخص شد. تمامی این روندها در نهایت باعث شکل‌گیری یک منطقه کلانشهری یکپارچه شد.
نتیجه‌گیری: از آنجا که الگوی فضایی تمامی تغییرات در مولفه‌های رشد شهری به صورت مرکز-پیرامونی است، بزرگراه‌ها نقش اساسی در گسترش محدوده و حریم شهر تهران به سمت مناطق حاشیه‌ای دور از مرکز شهر داشته‌اند.
واژه‌های کلیدی: