اهداف:امروزه برای اینکه بتوان درک درستی از عوامل اقتصاد نفتی تأثیرگذار در تحولات فضایی بندر ماهشهر داشته باشیم، شناخت پیشرانهای کلیدی مؤثر در این رابطه ضروری است. در این راستا، هدف این مقاله، شناسایی پیشرانهای اقتصاد نفتی تأثیرگذار در تحولات فضایی بندر ماهشهر بوده است. روش شناسی:این مقاله از نظر روش شناسی، توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف، کاربردی است. برای تشخیص پیشرانهای موثر از روش سنترپژوهی الستفاده شد. سپس لیست تهیه شده با استفاده از تکنیک دلفی به مرحله ارزیابی گذاشته شد. جامعه آماری 20 نفر از خبرگان شهری بر اساس نمونهگیری هدفمند بوده است. دادههای دریافت شده بر پایه نظرات کارشناسی با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرمافزار MICMAC پردازش شد. یافته ها: از میان 40 نیروی پیشبرنده، عوامل افزایش رشد جمعیت ناشی از مهاجرپذیری، وجود کاربریهای ناسازگار درونشهری (راهآهن و انبارهای نفتی)، افزایش فضای باز و گسستگی شهری، ناکارآمدی طرحها، برنامهها و سیاستهای ساختوسازها، تسلط وسایل حملونقل خصوصی، رشد جمعیت، استفاده ناکارآمد از زمینهای شهری، افزایش مهاجرتهای روستا-شهری، تفرق سیاسی و فقدان یکپارچگی در نظام تصمیمسازی و تصمیمگیری و افتراق کاربریهای اراضی جزء کلیدیترین پیشرانهای اقتصاد نفتی تأثیرگذار در تحولات فضایی بندر ماهشهر هستند. نتیجه گیری: مطالعات، حاکی از آن است که بندر ماهشهر به دلیل نزدیکی به میادین نفت آبادان، امیدیه و گچساران، بهعنوان یک پارادوکس توسعه عمل کرده و متحمل پیامدها و تحولات فضایی عمیق و گسترده شده است. درمجموع، از آنجاکه بروز تحولات فضایی در بخشهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فضایی- کالبدی و شکلگیری کارکردهای جدید در بندر ماهشهر بهصورت خودجوش و فاقد هرگونه حرکت برنامهریزیشده بوده است، آثار و پیامدهای نامطلوبی هم بر خود شهر و هم بر نواحی اطراف آن بر جای گذاشته است.
Ghasempour A, ARBABI SABZEHVARI A, Ebadati N, Adibi Saadi Nezhad F, Rostampisheh M. Investigating the Drivers of the Oil Economy Influencing the Spatial Developments of Mahshahr Port. GeoRes 2023; 38 (1) :1001-1013 URL: http://georesearch.ir/article-1-1438-fa.html