Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
دوره 29، شماره 2 - ( 1393 )
جلد 29 شماره 2 صفحات 158-145 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1397/1/26 | پذیرش: 1397/1/26 | انتشار: 1397/1/26
دریافت: 1397/1/26 | پذیرش: 1397/1/26 | انتشار: 1397/1/26
How to cite this article
Bagheri A. Analysis of Introversion in the Cities of Islamic Territories. GeoRes 2014; 29 (2) :145-158
URL: http://georesearch.ir/article-1-405-fa.html
URL: http://georesearch.ir/article-1-405-fa.html
باقری اشرف السادات. تحلیل و بررسی درونگرایی در شهرهای سرزمین های اسلامی . فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 1393; 29 (2) :145-158
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rights and permissions
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
چکیده (4700 مشاهده)
جوامع اسلامی دارای احساس عمیق پوشیدگی و خلوت شخصی هستند که در معماری سنتی آنان بازتاب می یابد، به نحوی که خانه ها، چهره ای اندرونی و باطنی دارند، حجب و پوشیدگی خانه مسلمان ، تقسیم بندی مشخص حیطه های اندرونی و بیرونی در شهرهای اسلامی یکی از جذاب ترین ویژگی شهرهای اسلامی است. درونگرایی یکی از شاخص های معماری شهر اسلامی و حیاط یکی از عناصر تشکیل دهنده درونگرایی است بطوریکه بافت شهرهای اسلامی مجموعه ای از خانه های شهری را تشکیل می دهند که اطراف حیاط بنا شده اند امروزه با حذف حیاط از معماری خانه های مسکونی و ایجاد ارتباط مستقیم و بدون وقفه بین فضای درون با برون در طرحهای جدید آپارتمانی و نادیده گرفتن مراتب عبور از فضاهای گوناگون، نقش و کارکرد حیاط که ضمن تقلیل خستگی ها و نگرانی های روزانه، تلطیف روحیه و روان را بلافاصله در بدو ورود به آن موجب می شد، از بین رفته است علاوه بر آنکه انسان را بی توجه به طبیعت و پیرامون خود کرد حرمت خانه را نیز دستخوش ناامنی روانی ، عدم آسایش و آرامش و مشکلات ناشی از بیرون خانه کرد. گسترش شهر و شهرنشینی در نتیجه انقلاب صنعتی و تحولات ناشی از آن و به دنبال آن فرایند شهر نشینی مدرن الگوی متفاوتی را از نظر مسکن و خانه سازی در پیش روی انسان معاصر قرار داده است مدرنیته موجب بریدن از گدشته وتاریخ و هماهنگ شدن با شرایط حال شده است وکارکرد پنهان الگوی مسکن و خانه سازی بسیار کاهش یافته است تحولات مدرنیته موجب تغییرات گسترده در سبک زندگی، الگوی سکونت و ویژگی کیفی خانه شده است. بطوریکه امروزه خانوار مسلمان ایرانی بدون توجه به باورهای شرعی آشپزخانه اوپن را پذیرا شده است و دیگر اندرونی و برونی درخانه ها وجود ندارد الگوی مسکن کارکرد جنسیتی خود را از دست داده است و کمتردر الگوی خانه سازی به ارزش های مذهبی توجه می شود. در این مقاله بر اساس رویکرد توصیفی و تحلیلی، نظریات و دیدگاههای درونگرایی و عنصر حیاط ، از لحاظ سیر تاریخی ، معنا و مفهوم ، علل و عوامل مورد بازخوانی و تحلیل قرار می گیرد بر مبنای روش توصیفی با استفاده و بهره گیری از ابزار جمع آوری اطلاعات ، مطالعه کتابخانه ای و اسنادی مدارک مرتبط تلاش کرده تا مولفه ها و اصول مربوطه مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بدست آمده نشان میدهد عوامل فرهنگی و اعتقادی و مذهبی همراه با عوامل اقلیم و محیطی توام با هم در بوجود آمدن نوع معماری و بافت شهری موثر بوده است. به عبارت دیگر شرایط آب و هوایی ، مواد و مصالح محلی، فرمهای سنتی، شیوه زندگی و ارزشهای اسلامی و اجتماعی تعیین کننده می باشد.
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. ادیب زاده بهمن و دیگران .(۱۳۸۴). آثار خانه در ایران از نوسنگی تا ساسـانی ، بـه روایـت گنجینـه خـاک ، تهـران، وزارت مسکن و شهرسازی
2. آندره ریمون .(۱۳۷۰) . شهرهای بزرگ عربی اسلامی، ترجمه حسین سلطان زاده، تهران : آگاه .
3. امیر بانی ، مسعود.(۱۳۸۰). تأملی بر تداوم دوگانگی اندرون - بیرون مسکن، فرهنگ، سال دوم ، ش۸.
4. امین زاده ، بهناز .(۱۳۷۹). مبانی امنیت در شهر اسلامی ، فصلنامه پژوهش ، شماره چهارم، پاییز و زمستان .
5. بحرینی ، سید حسین (. 1375 (. تجدد و فراتجدد و پس از آن در شهرسازی، دانشگاه تهران .
6. بورکهارت ، تیتوس .(۱۳۸۱). هنر مقدس ؛ اصول و روش ها، ترجمه جلال ستاری ، تهران: بی نا.
7. پاکزاد ، جهانشاه (. 1376 (. سیر اندیشه ها در شهرسازی ؛ از کمیت تا کیفیت، تهران : شرکت عمران شهرهای جدید .
8. پیرنیا ، محمد کریم .(۱۳۷۱). آشنایی با معماری اسلامی ایران، ساختمان های درون شهری و بـرون شـهری ، تـدوین غلامحسین معماریان، تهران: بی نا.
9. جینایی ، هیدنبو .(۱۳۸۶). جهان کوچـک خـانواده پیرامـون حیـاط در شهرنشـینی در اسـلام، گـزارش 1989،مرکـز مطالعات فرهنگی خاورمیانه توکیو، ترجمه مهدی افشار ،ج 2 ،دفتر پژوهش های فرهنگی .
10. خیرآبادی ، مسعود .(۱۳۷۶). شهرهای ایران، مترجمان: حسین حاتمی نژاد و عزت ال... مافی، مشهد : نشر نیکا .
11. دارابی، هلیا . (۱۳۷۶). ویژگی شهرهای اسلامی از گذشته تا به امروز، مجله همگامان، تهران : شهرداری .
12. ذوالفقاری ، حسن.(۱۳۷۹). روح وحدت، مجموعه مقالات دومین همایش معماری مسجد، دانشگاه هنر .
13. راپاپورت آموس .(۱۳۸۱). به سوی انسان شناسی خانـه ، ترجمـه مسـعود پرچمـی عراقـی، آبـادی ، سـال دوازدهـم،ش36 ،پاییز .
14. - ـــــــــــــــ .(۱۳۸۲). خاستگاه های فرهنگی معماری، ترجمه صدف آل رسول و افرا بانک، خیال، ش۸، زمستان .
15. سمیر عکاش .(۱۳۷۷). خطوطی از علم الجمال زیبایی شناسی معماری اسلامی؛ به ویژه در بنای مسجد، ترجمه خان محمدی ، علی اکبر، صفه ، ش 26 ،بهار و تابستان .
16. سلطان زاده ، حسین .(۱۳۷۲). تاثیراسلام در ساخت شهر، معماری و شهرسازی، ش ۲۵ و ۲۶.
17. شکویی ، حسین .(۱۳۸۵). جغرافیای اجتماعی شهرها ، تهران : انتشارات جهاد دانشگاهی .
18. صـارمی ، علـی اکبـر .(۱۳۷۴). عناصـر پایـدار و متغیـر در معمـاری ، مجموعـه مقـالات کنگـره تـاریخ و معمـاری و شهرسازی ایران؛ ارگ بم ، جلد نخست.
19. صباح ، سعیدالشیخی .(۱۳۶۲). اصناف در عصر عباسی ، ترجمه هادی عالم زاده،تهران : نشر دانش .
20. رضیه ، عبدالامیر و مصطفی فریال .(۱۹۸۷). التراث المعماری لمدینه الحله، سومر، ج ۵، ش ۱ و ۲.
21. عزب ، خالد .(۲۰۰۳). تراث العماره الاسلامیه، قاهره .
22. فکوهی ، ناصر .(۱۳۸۲). انسان شناسی شهری، تهران : نشر نی .
23. لینچ ، کوین .(۱۳۷۶). تئوری شکل خوب شهر، ترجمه سید حسین بحرینی، دانشگاه تهران .
24. کاستللو وینسنت ، فرانسیس.(۱۳۶۸). شهرنشینی در خاورمیانه، ترجمه پرویز پیران، تهران : نشر نی .
25. لئوناردو، بنه ولو .(۱۳۶۹). تاریخ شهر - شهرهای اسلامی و اروپایی در قـرون وسـطی ، ترجمـه پروانـه موحـد، تهـران : مرکز نشر دانشگاهی .
26. معماریان غلامحسین .(۱۳۸۷). سیری در مبانی نظری معماری، تهران .
27. معماریان ، غلامحسین .(۱۳۸۶). آشنایی با معماری مسکونی ایران گونه شناسی درونگرا، تهران : بی نا.
28. - ـــــــــــــــــــــ .(۱۳۸۶). آشنایی با معماری مسکونی ایران گونه شناسی برونگرا، تهران : بی نا.
29. ملک شهمیرزادی صادق .(۱۳۶۷). بررسی طبقه اجتماعی در دوران استقرار در روستا بر اساس روش تـدفین در زاغه، مجله باستان شناسی و تاریخ، سال دوم، شماره دوم، بهار و تابستان .
30. موریس ، جیمز .(۱۳۸۱). تاریخ شکل شهر تا انقلاب صـنعتی ، جلـد دوم : شـهرهای اسـلامی خاورمیانـه و امپراتـوری اسپانیا ، ترجمه راضیه رضازاده ، مهندسین مشاور فجر توسعه ( جهاد دانشگاهی علم و صنعت ).
31. مهجور ، فیروز .(۱۳۷۳). مسکن بهینه، سمینار سیاست های توسعه مسکن، جلد دوم، دانشگاه تهران .
32. مدنی پور ، علی.(۱۳۸۱). تهران ؛ ظهور یک کلانشهر، ترجمه حمید زرآزوند، تهران : انتشارات پردازش و برنامه ریزی شهری .
33. مجتهدزاده ، غلامحسین .(۱۳۷۶). برنامه ریزی شهری در ایران ، تهران : انتشارات دانشگاه پیام نور .
34. نایبی ، فرشته .(۱۳۸۱). حیات در حیاط در خانه های سنتی ایران،تهران : انتشارات نزهت .
35. نقی زاده ، محمد. (۱۳۷۸). منابع و روش شناخت مبانی نظری معماری قدسی و شهر اسلامی، فصلنامه هنر، ش ۴۰.
36. - Ardalan Nader and Bakhtiar Laleh,(1975) ,The sense of unity :the Sufi tradition in Persian architecture, Chicago.
37. Chardin Jean,( 1711) ,Voyages de Chervalier Chardin en Perse et autres Lieux de l,Orient ,ed ,Amsterdam.
38. Dudley Woodberry, March ( 1998) , Guest Editional : Muslim Cities, Volum15 , Nu3
39. Fadi Fodi (2011), Retrofitting Heritage building in the Middle East & North Africa Mena, integrative passive design soulutions in Heritage cities, Departemant of Architecture & Urban Planing,Qatar University.
40. Hossein Pour Hajjar, Nagizadah Mohammad, Aminzadehgohari (2011), Recognition of the roots in Islamic architectural formation, American Journal of scientific research.
41. King Geoffry ( 1988 ), The traditional architecture of Saudi Arabia, London. Leigh Shipman (1999 ) ,The Islamic city order within Chaos ,pwcs.edu , Hylton High School. World Net Virgina,. Prince William County.
42. Mortada Hisham , ( ,2003 ) , Traditional Islamic principles of built environment, New York.
43. Petherbridge Guy T, (1984 ) ,Vernacular architecture: the house and society, in Architecture of the Islamic world, ed George Michell, London, Thames and Hudson
44. The Encyclopedia of Islam,New editon,edited by E. Van Dozel , B Lewis Leiden,Brill,1980, in :Dar: by G .Marcais.
45. Warren John and Fethi Ihsan, (1982) Traditional house in Baghdad, Horsham, Engle.