|
ریشه‌یابی ناکارآیی‌های ضوابط و مقررات طرح‌های توسعه شهری ایران
|
عباس ناظمی1  ، سیدمسلم سیدالحسینی*1، مریم دانشور1، عمیدالاسلام ثقه الاسلامی1 |
| 1- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران |
|
|
چکیده: (667 مشاهده) |
اهداف: انتقادها و پیشنهادهای فراوانی در زمینه قوانین شهرسازی و ضوابط و مقررات طرح‌های توسعه شهری وجود دارد ولی ریشه و زمینه ظهور این‌گونه قواعد که موجب انتقاد شده یا پیشنهاد اصلاح آن مطرح‌شده، روشن نیست و تاکنون به آن پرداخته نشده است. هدف این پژوهش رسیدن به سرچشمه‌های ایجاد مشکلات و ناکارآمدی‌های ضوابط و مقررات طرح‌های توسعه شهری ایران بود.
روش‌شناسی: گردآوری داده‌ها به روش پژوهش اسنادی، در قالب کدهای باز مرتبط با انتقادات، ناکارآیی‌ها و پیشنهادها مطرح‌شده در 200 سند نوشتاری بین سال‌های 1379 تا پایان 1400 انجام و بر پایه کدهای منتج از مطالعات اسنادی، مصاحبه‌های ساختاریافته با 18 خبره شهرسازی و 3 خبره حقوق، سازمان‌دهی و کدگذاری محوری، انتخاب کدها و مقوله‌بندی در پیروی از روش پژوهش داده‌بنیاد و به‌کمک نرم‌افزار Access 2016 انجام شد که فرآیند و نتایج پژوهش با مشارکت 5 تن از خبرگان فوق و ارزیابی بر اساس 9 پرسش کرسول تایید شد.
یافته‌ها: ریشه ناکارآیی‌های یادشده به ترتیب اهمیت برمی‌گردد به مقوله یا زمینه‌های «دیدمان»، «ساختار و سازمان حکمروایی»، «نظام تدوین و تصویب و اجرا»، «قوانین-ضوابط و مقررات»، «نهاد برنامه‌ریزی» و «مراجع قانون‌گذار» که هرکدام دارای مقوله‌های ریزتر بوده و کدهای محوری آنها به ترتیب «پایگاه نظری»، «نیروی انسانی»، «کاستی نظری»، «نارسایی قوانین فرادست»، «کاستی عناصر نهادی» و «کاستی‌های رویکردی و نظری» بود.
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاکی از این است که کاستی‌ها و ناکارآیی‌های ضوابط و مقررات طرح‌های توسعه شهری ایران دارای ریشه‌های چندگانه‌ای است و با روشن‌شدن آن، راه برای اصلاح آنها باز می‌شود. محور شش زمینه برسازنده به ترتیب «گذار پارادایمی»؛ «سیاسی‌کاری و عدم همکاری و هماهنگی»؛ «مشارکت»؛ «ماهیت میان‌رشته‌ای قوانین شهرسازی»؛ «ناهماهنگی عناصر» و «ناهماهنگی دیدگاهی و رویکردی» است که به‌کمک «نارسایی در واژگان و نبود زبان مشترک» زمینه‌ساز ناکاری‌ها شده است.
|
شماره‌ی مقاله: 1 |
| واژه‌های کلیدی: قوانین شهرسازی، ضوابط و مقررات، طرح‌های توسعه شهری، طرح‌جامع |
|
|
متن کامل [PDF 929 kb]
(625 دریافت)
|
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
برنامه‌ریزی شهری
دریافت: 1401/2/10 | پذیرش: 1401/4/15 | انتشار: 1401/4/10
|
|
|
|
|
|
