1- گروه مهندسی معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
چکیده (817 مشاهده)
اهداف: توجه به فاکتور تنوع در کیفیت محیط شهری، برای ایجاد هویت، حفظ جذابیت و سرزندگی و انعطافپذیری محیط شهری اهمیت فراوانی دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش تنوع فضای تجاری در کیفیت محیط شهری در بازار چهارراه رسولی شهر زاهدان بود. روششناسی: متغیرهای موثر بر کیفیت محیط شهری با روش تحلیل محتوای کیفی، در مدلی جامع ارایه شد؛ سپس، با استفاده از پرسشنامه، ابعاد مختلف کیفیت محیط شهری با تاکید بر معیار تنوع، ارزیابی شد. اطلاعات، در دو بخش توصیفی و استنباطی با استفاده از آزمون Tتکنمونهتحلیل شد. ضریب تاثیر هر بعد به عنوان متغیر مستقل بر متغیر وابسته کیفیت محیط شهری از طریق مدل معادلات ساختاری رگرسیون چندمتغیره در محیط نرمافزار SPSS ۲۶ و Lisrelبررسی شد. یافتهها: ابعاد اقتصادی (۰.۲۲۱)، ادراکی-ذهنی (۱.۲۳)، اجتماعی-فرهنگی (۱.۲۰) و کارکردی (۰.۹۹) بازار چهارراه رسولی به ترتیب بیشترین ضریب تاثیر بر تنوع محیط شهری زاهدان را داشتهاند. مولفههای مختلف کیفی مرتبط با تنوع اصناف، قیمت مناسب اجناس و تناسب اصناف بازار برای همه قومیتها و گروههای سنی و امکان تعامل اجتماعی بیشتر با دیگران در رتبههای بالاتری قرار گرفتند. کمترین ضریب تاثیر را نیز ابعاد محیطی (۰.۷۲) و کالبدی-فضایی (۰.۹۸) داشتهاند. نتیجهگیری:تنوع کالبدی شرط لازم برای ارتقای کیفیت محیط شهری است، چراکه میتواند بستر فضایی مناسبی برای حضور افراد مهیا کند. متعاقباً فراهمسازی امکانات در راستای بهبود ابعاد محیطی در این شرایط الزامی است.به دلیل تعامل بین شاخصهای کیفیت محیط شهری، ارتقای ابعاد کالبدی و محیطی محله مورد نظر باید مورد توجه مسئولین و برنامهریزان شهری قرار گیرد.