:: دوره 36، شماره 4 - ( 1400 ) ::
جلد 36 شماره 4 صفحات 428-419 برگشت به فهرست نسخه ها
ارزیابی خطر آبگرفتگی در سیستم‌های شهری با مدل مدیریت سیلاب؛ مطالعه موردی منطقه 4 تهران
مصطفی ناهید1 ، محمدرضا زند مقدم* 1، زینب کرکه آبادی1
1- گروه جغرافیا، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران
چکیده:   (1656 مشاهده)
اهداف و زمینه‌ها: امروزه، بررسی رواناب شهری و خسارت‌های ناشی از سیل در طراحی‌ و ارزیابی شبکه‌ زهکشی شهری با استفاده از مدل‌های رایانه‌ای، از جایگاه خاصی برخوردار است. هدف از این مطالعه، استفاده از مدل مدیریت سیلاب برای شبیه‌سازی کمّی سیلاب ناشی از بارندگی منطقه ۴ تهران بود.
روش‌شناسی: دو طرح از بهترین راهکارهای مدیریتی تحت سناریوی جوی باغچه، بام سبز و ترکیب هر دو سناریو، به­منظور کنترل رواناب منطقه ۴ شهر تهران با استفاده از مدل مدیریت سیلاب بررسی و میزان کارآیی آنها در کاهش حجم رواناب خروجی از حوضه، تحلیل شد. حوضه­بندی منطقه با توجه به توپوگرافی، شیب منطقه، جهت جریان آب، شیب کانال‌ها، موقعیت معابر اصلی و فرعی و موقعیت کانال‌ها انجام شد.  
یافته‌ها: با توجه به ابعاد کانال‌های اصلی شبکه جمع­آوری آب‌های سطحی شهرداری منطقه ۴، شبکه ظرفیت انتقال دبی بیشینه با دوره بازگشت ۲ ساله را نداشت. سناریوی سوم (ترکیب همزمان دو سناریوی اول و دوم) بیشترین تاثیر را در کاهش عمق جریان و دبی جریان در کل شبکه جمع‌آوری آب سطحی داشت. حداکثر سرعت برای دوره بازگشت ۱۰ساله بدون راهکار مدیریتی ۳/۷، برای سناریوی اول ۳/۲۹ (۹% کاهش)، سناریوی دوم ۳/۲۲ (۱۱% کاهش) و سناریوی سوم ۳/۱۱ (۱۲/۵% کاهش) متربرثانیه برآورد شد
نتیجه‌گیری: سیستم زهکشی در جمع‌آوری رواناب موجود در منطقه ۴ شهرداری تهران کارآیی مناسبی ندارد. مدل مدیریت سیلاب پاسخ هیدرولوژیک مناسب و نزدیک به شرایط واقعی حوضه را شبیه­سازی می­کند.
واژه‌های کلیدی: سیلاب شهری ، مدل مديريت سيلاب ، جوی باغچه ، بام سبز ، منطقه 4 شهرداری تهران
متن کامل [PDF 1475 kb]   (627 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: برنامه‌ریزی شهری
دریافت: 1400/3/5 | پذیرش: 1400/7/6 | انتشار: 1400/9/27


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 36، شماره 4 - ( 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها