اهداف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نحوه توزیع مکانی خدمات درمانی، میزان دسترسی شهروندان و گروههای آسیبپذیر به خدمات درمانی را بهصورت مطالعه موردی در شهر ارومیه مورد بررسی قرار میدهد.
روششناسی: پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر در سال ۱۳۹۹ در شهر ارومیه انجام شد. دادههای مورد نیاز، از آخرین آمار مربوط به سرشماری سال ۱۳۹۵ و اطلاعات کاربریهای برداشتشده توسط معاونت شهرسازی و معماری شهرداری ارومیه در سال ۱۳۹۹ بهدست آمد و نابرابریها در دسترسی شهروندان و گروههای آسیبپذیر به خدمات درمانی با استفاده از تکنیک ماباک مورد تحلیل قرار گرفت. از نرمافزار ArcGIS ۱۰.۳ استفاده شد.
یافتهها: حدود ۳۴% جمعیت شهر ارومیه، تحت پوشش خدمات درمانی مقیاس محلهای قرار نداشتند و همچنین حدود یکچهارم جمعیت، تحت پوشش خدمات درمانی مقیاس شهری نبودند. در مجموع از بین گروههای در معرض آسیب، به ترتیب سالمندان، مهاجران و بیکاران دارای بهترین میزان دسترسی به خدمات درمانی بودند و همچنین کودکان، بیسوادان و زنان دارای وضعیت نامناسبتری نسبت به سایر گروهها بودند. همچنین نواحی مرکزی و قدیمی ارومیه در سطح "برخوردار" هم بهلحاظ دسترسی کل ساکنین و هم گروههای آسیبپذیر به خدمات درمانی قرار دارد و سطح برخورداری ساکنین نواحی حاشیهنشین به خدمات درمانی که غالباً در منطقه ۲ سکونت دارند، از ساکنین مرفهترین نواحی که غالباً در منطقه ۱ سکونت دارند، بهتر بود.
نتیجهگیری: خدمات درمانی باید بهگونهای در ارومیه واقع شوند که تمام شهروندان بهویژه گروههای آسیبپذیر بهراحتی بتوانند از آنها استفاده کنند. در نتیجه برای افزایش میزان دسترسی شهروندان و گروههای آسیبپذیر به خدمات درمانی-بهداشتی، توجه به توزیع مناسب این خدمات در همه جای شهر و نیز در ارتباط با توزیع جمعیت و تراکم آن ضروری بهنظر میرسد.