دوره 36، شماره 4 - ( 1400 )
جلد 36 شماره 4 صفحات 346-337 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1400/1/11 | پذیرش: 1400/4/3 | انتشار: 1400/9/30
دریافت: 1400/1/11 | پذیرش: 1400/4/3 | انتشار: 1400/9/30
Rights and permissions
Authors
مجید گلوئی1 
، آرتمیس معتمدی*2
، آرتمیس معتمدی*2
1- گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
2- گروه مهندسی عمران، مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
2- گروه مهندسی عمران، مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
چکیده (3166 مشاهده)
اهداف: مطالعات بسیار جدی در فلات تبت چین به‌علت بالابودن فرسایش این منطقه در کل جهان صورت گرفته است که تغییرات پارامترهای نیتروژن و فسفر خاک از طریق برآورد فرسایش خاک دنبال می‌شود. بنابراین هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر دو پارامتر ضریب توپوگرافی حوضه و توزیع بارش در انتقال بار آلودگی با به‌کارگیری مدل تجربی ضریب انتقال بود.
روش‌شناسی: در این مطالعه که در سال ۱۳۹۸ انجام شد، قسمتی از فلات تبت که داده‌های به‌ثبت‌رسیده آلودگی‌های کشاورزی از قبیل نیتروژن و فسفر آن در دسترس بوده است، انتخاب شد. این مطالعه، قسمتی از پروژه مدیریت یکپارچه منابع آب بود که به‌صورت مشترک بین ایران و چین انجام شده است. نتایج حاصل از برآورد آلودگی غیرنقطه‌ای تخمین‌زده‌شده با مدل تجربی ضریب انتقال و مدل بهینه شده با اعمال ضرایب آلفا و بتا با داده‌های اندازه‌گیری‌شده بررسی شد. این دو ضریب از جمله کلیدی‌ترین پارامترها در مدل‌سازی غیرنقطه‌ای آلودگی است زیرا باعث می‌شوند که نقش عوارض زمین و اثر غیریکنواختی بارش در مدل در نظر گرفته شوند.
یافته‌ها: با تحلیل نتایج خروجی از مدل تجربی ضریب انتقال و مدل بهینه‌شده و نهایتاً مقایسه آن با داده‌های اندازه‌گیری‌شده، نتایج نشان داد که اعمال ضرایب آلفا و بتا در بالابردن دقت خروجی مدل، بسیار موثر بود. میزان خطای نسبی برآوردشده نیتروژن نسبت به واقعیت در حالت با اعمال ضرایب تصحیح نسبت به حالت بدون اعمال ضرایب کاهش داشت: در ایستگاه ۱ به‌ترتیب ۱۲ (با اعمال ضرایب اصلاحی) و ۳۴%(بدون اعمال ضرایب اصلاحی در سال ۲۰۰۷) و ۱۸ و ۲۰%(در سال ۲۰۱۵) و در ایستگاه ۲ به‌ترتیب ۱۶ و ۳۰ (در سال ۲۰۰۷) و ۲۱ و ۳۴%(در سال ۲۰۱۵).
نتیجه‌گیری: مدل اصلاحی ضریب انتقال با اعمال ضرایب فوق نتایج دقیق‌تری را در انتقال آلودگی برآورد می‌کند و برای برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت حوضه‌های آبخیز بخصوص در زمینه کشاورزی در مقیاس بزرگ که کودها مهم‌ترین عامل آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی هستند، مفید است.
روش‌شناسی: در این مطالعه که در سال ۱۳۹۸ انجام شد، قسمتی از فلات تبت که داده‌های به‌ثبت‌رسیده آلودگی‌های کشاورزی از قبیل نیتروژن و فسفر آن در دسترس بوده است، انتخاب شد. این مطالعه، قسمتی از پروژه مدیریت یکپارچه منابع آب بود که به‌صورت مشترک بین ایران و چین انجام شده است. نتایج حاصل از برآورد آلودگی غیرنقطه‌ای تخمین‌زده‌شده با مدل تجربی ضریب انتقال و مدل بهینه شده با اعمال ضرایب آلفا و بتا با داده‌های اندازه‌گیری‌شده بررسی شد. این دو ضریب از جمله کلیدی‌ترین پارامترها در مدل‌سازی غیرنقطه‌ای آلودگی است زیرا باعث می‌شوند که نقش عوارض زمین و اثر غیریکنواختی بارش در مدل در نظر گرفته شوند.
یافته‌ها: با تحلیل نتایج خروجی از مدل تجربی ضریب انتقال و مدل بهینه‌شده و نهایتاً مقایسه آن با داده‌های اندازه‌گیری‌شده، نتایج نشان داد که اعمال ضرایب آلفا و بتا در بالابردن دقت خروجی مدل، بسیار موثر بود. میزان خطای نسبی برآوردشده نیتروژن نسبت به واقعیت در حالت با اعمال ضرایب تصحیح نسبت به حالت بدون اعمال ضرایب کاهش داشت: در ایستگاه ۱ به‌ترتیب ۱۲ (با اعمال ضرایب اصلاحی) و ۳۴%(بدون اعمال ضرایب اصلاحی در سال ۲۰۰۷) و ۱۸ و ۲۰%(در سال ۲۰۱۵) و در ایستگاه ۲ به‌ترتیب ۱۶ و ۳۰ (در سال ۲۰۰۷) و ۲۱ و ۳۴%(در سال ۲۰۱۵).
نتیجه‌گیری: مدل اصلاحی ضریب انتقال با اعمال ضرایب فوق نتایج دقیق‌تری را در انتقال آلودگی برآورد می‌کند و برای برنامه‌ریزی صحیح و مدیریت حوضه‌های آبخیز بخصوص در زمینه کشاورزی در مقیاس بزرگ که کودها مهم‌ترین عامل آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی هستند، مفید است.
واژه‌های کلیدی: