دوره 36، شماره 2 - ( 1400 )                   جلد 36 شماره 2 صفحات 171-161 | برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:

Print XML English Abstract PDF HTML

History

دریافت: 1399/9/24 | پذیرش: 1399/10/25 | انتشار: 1400/3/26
Rights and permissions
وضعیت شاخص‌های حمل و نقل در کلان‌شهرهای ایران
Authors محمود اکبری*
گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
* نشانی نویسنده مسئول: گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران. کد پستی: 7591775955
چکیده   (5450 مشاهده)
اهداف: ضرورت اولیه بحث درباره توسعه اقتصادی و اجتماعی، حمل ونقل است. پژوهش حاضر با هدف بررسی شاخص‌های مرتبط با حمل‌ونقل در کلان‌شهرهای ایران انجام شد. روش‌شناسی: در این پژوهش تحلیلی، داده‌های مورد نیاز کلان‌شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، قم، کرمانشاه و همدان (از کلاشهرهای رسمی) و رشت، زاهدان و کرمان (از کالنشهرهای غیررسمی)، از طریق آمارنامه تهران در سال ۱۳۹۸ به دست آمد. شاخص‌های مورد مطالعه تعداد اتوبوس فعال، اتوبوس گازسوز فعال، اتوبوس‌های بخش خصوصی، خطوط اتوبوس‌رانی، ایستگاه‌های اتوبوس، ایستگاه‌های اتوبوس مسقف، مسیرهای پیش‌بینی‌شده مترو، مسیرها و ایستگاه‌های مترو بهره‌برداری‌شده، پارکینگ‌های روباز، پارکینگ‌های طبقاتی، پل روگذر، پل روگذر مکانیزه، تقاطع‌های دارای چراغ، جایگاه‌های سوخت، زیرگذر عابر پیاده و تقاطع‌های غیرهمسطح بود. تحلیل شاخص‌های مرتبط با حمل‌ونقل با استفاده از تکنیک تصمیم‌گیری چندشاخصه ایداس انجام شد.
یافته‌ها: امتیاز ایداس برای شاخص‌های مرتبط با حمل‌ونقل در کلانشهر تهران ۱.۰۰۰ به دست آمد که بالاترین امتیاز در بین کلان‌شهرهای مورد مطالعه بود. کلان‌شهرهای مشهد (۰.۵۴۹)، اصفهان (۰.۵۰۸) و شیراز (۰.۴۵۶) در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. امتیاز ایداس برای سایر کلان‌شهرهای مورد مطالعه وضعیت ضعیفی را نشان داد. 
نتیجه‌گیری: کلان‌شهرهای ایران به غیر از تهران، از نظر شاخص‌های حمل و نقل در وضعیت مطلوبی قرار ندارند.
واژه‌های کلیدی:
حمل و نقل، آنتروپی، تکنیک آیداس، کلانشهرهای ایران