دوره 36، شماره 2 - ( 1400 )
جلد 36 شماره 2 صفحات 216-205 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1399/7/19 | پذیرش: 1399/11/18 | انتشار: 1400/3/26
دریافت: 1399/7/19 | پذیرش: 1399/11/18 | انتشار: 1400/3/26
Rights and permissions
Authors
حبیب آرین تبار1، ایرج جباری*1، محمدمهدی فرهپور2
1- گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2- گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرم آباد، لرستان، ایران
2- گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرم آباد، لرستان، ایران
چکیده (4581 مشاهده)
اهداف: دشت خرم‌آباد در واحد زاگرس چین‌خورده واقع شده است و رودخانه خرم‌آباد که یکی از سرشاخه‌های اصلی رود کرخه است از میان این دشت می‌گذرد. از آنجا که گسل پنهان و فعال خرم‌آباد در این منطقه واقع گردیده است این منطقه به شدت تحت تاثیر فعالیت‌های نوزمین‌ساختی این گسل قرار دارد. بنابراین در این تحقیق، هدف بررسی تاثیر فعالیت‌های این گسل بر فعالیت‌های ریخت‌شناسی رودخانه خرم‌آباد است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است. ماهیت داده‌ها و محاسبات کمی و مبتنی بر استفاده از تکنیک‌های سنجش از راه دور، شاخص‌های هندسی، عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ای و اندازه‌گیری‌های میدانی است. در راستای بررسی تاثیر فعالیت‌های گسل پنهان خرم‌آباد بر فعالیت‌های ریخت‌شناسی رودخانه خرم‌آباد نخست مسیر رودخانه به پنج زیرپهنه تقسیم و سپس از عکس‌های هوایی سال 1334 و تصاویر گوگل ارث سال 1395 با پردازش در محیط GIS جهت مقایسه تغییرات استفاده گردید. با رقومی سازی مسیر رودخانه در محیط اتوکد، شاخص‌های هندسی گرادیان نشیب رود و مقادیر سینوسیتی برای 5 زیرپهنه فوق در امتداد مسیر رودخانه مشخص گردید و با مراجعات میدانی نیمرخ طولی و تغییرات پادگانه‌های آبرفتی اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: مقادیر به دست آمده از شاخص‌های هندسی رودخانه خرم‌آباد نشان می‌دهد در نتیجه تحرکات گسل پنهان خرم‌آباد، تاقدیس خرم‌آباد و نواحی بالادست آن درحال فرازگیری و نواحی پایین دست درحال پایین افتادگی یا جاماندگی هستند. این روند، افزایش شیب میانگین در طول مسیر رودخانه را در پی داشته و این روند به صورت تغییر در تعداد و ویژگی‌های هندسی رودخانه تظاهر پیدا کرده است.
نتیجه‌گیری: دلیل اصلی تغییرات ریخت‌زمین‌ساختی در روخانه خرم‌آباد جنبش‌های زمین‌ساختی است. لذا با توجه به آنچه گفته شد، جنبش‌های گسل پنهان راندگی خرم‌آباد، مهم‌ترین عامل تغییردهنده ریخت‌شناسی رودخانه خرم‌آباد است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است. ماهیت داده‌ها و محاسبات کمی و مبتنی بر استفاده از تکنیک‌های سنجش از راه دور، شاخص‌های هندسی، عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ای و اندازه‌گیری‌های میدانی است. در راستای بررسی تاثیر فعالیت‌های گسل پنهان خرم‌آباد بر فعالیت‌های ریخت‌شناسی رودخانه خرم‌آباد نخست مسیر رودخانه به پنج زیرپهنه تقسیم و سپس از عکس‌های هوایی سال 1334 و تصاویر گوگل ارث سال 1395 با پردازش در محیط GIS جهت مقایسه تغییرات استفاده گردید. با رقومی سازی مسیر رودخانه در محیط اتوکد، شاخص‌های هندسی گرادیان نشیب رود و مقادیر سینوسیتی برای 5 زیرپهنه فوق در امتداد مسیر رودخانه مشخص گردید و با مراجعات میدانی نیمرخ طولی و تغییرات پادگانه‌های آبرفتی اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: مقادیر به دست آمده از شاخص‌های هندسی رودخانه خرم‌آباد نشان می‌دهد در نتیجه تحرکات گسل پنهان خرم‌آباد، تاقدیس خرم‌آباد و نواحی بالادست آن درحال فرازگیری و نواحی پایین دست درحال پایین افتادگی یا جاماندگی هستند. این روند، افزایش شیب میانگین در طول مسیر رودخانه را در پی داشته و این روند به صورت تغییر در تعداد و ویژگی‌های هندسی رودخانه تظاهر پیدا کرده است.
نتیجه‌گیری: دلیل اصلی تغییرات ریخت‌زمین‌ساختی در روخانه خرم‌آباد جنبش‌های زمین‌ساختی است. لذا با توجه به آنچه گفته شد، جنبش‌های گسل پنهان راندگی خرم‌آباد، مهم‌ترین عامل تغییردهنده ریخت‌شناسی رودخانه خرم‌آباد است.
واژه‌های کلیدی: