TY - JOUR JF - Geographical-Researches JO - GeoRes VL - 38 IS - 1 PY - 2023 Y1 - 2023/3/01 TI - Modeling of the Fragility of Iran Cities Using Interpretive-Structural Method TT - مدل‌یابی شکنندگی شهرهای ایران با روش ساختاری-تفسیری N2 - اهداف: امروزه چالش‌های عصر جدید مانند نابرابری، فقر، خشونت، مهاجرت، بیماری‌های همه‌گیر، کاهش ذخایر انرژی و غیره تبدیل به دغدغه‌های جهانی شده‌اند که شهرها را تحت فشار گذاشته و اگر به درستی مدیریت نشوند، موجب شکنندگی روزافزون شهرها می‌شوند. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی و اولویت‌بندی محرک‌های شکنندگی شهرهای ایران بود. روش‌‌شناسی: این پژوهش توصیفی-تحلیلی، بر اساس پارادایم پراگماتیستی ترکیبی در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ در تهران انجام شد. بدین منظور ابتدا با استفاده از تکنیک پویش محیطی و روش تحلیل ساختاری، عوامل مؤثر بر شکنندگی شهرهای ایران از طریق مصاحبه با ۱۴ نفر خبره در حوزه شهرسازی شناسایی شد. سپس، این محرک‌ها با استفاده از تکنیک مدل‌سازی ساختاری-تفسیری و استفاده از پرسش‌نامه، سطح‌بندی شدند. در ادامه، پس از مشخص‌شدن سطوح هر یک از عوامل و همچنین با درنظرگرفتن ماتریس دسترسی نهایی، مدل نهایی ساختاری-تفسیری ترسیم شد. یافته‌ها: ۲۰ محرک شکنندگی شهری (رشد سریع شهرنشینی؛ فقر متمرکز؛ فساد مالی گسترده؛ نابرابری اجتماعی و جنسیتی؛ درصد بیکاری؛ بی‌ثباتی سیاسی؛ بیماری‌های همه‌گیر؛ سکونتگاه‌های غیررسمی؛ خشونت شهری؛ امنیت اقتصادی؛ میزان مشارکت مردم؛ کمبود خدمات شهری اساسی؛ قرارگرفتن در معرض بلایای طبیعی؛ میزان امنیت اجتماعی؛ نابرابری درآمد؛ توزیع نامناسب ظرفیت‌های امنیتی توسعه‌ای؛ تحریم‌ها؛ شوک‌های اقتصادی جهانی؛ ناامنی واقعی؛ شوک‌های ناگهانی قیمت) در شهرهای ایران شناسایی و در ۱۱ سطح طبقه‌بندی شدند. نتیجه‌گیری: نابرابری اجتماعی و جنسیتی و پس از آن بی‌ثباتی سیاسی و تحریم‌ها قوی‌ترین محرک‌های شکنندگی شهرهای ایران هستند. SP - 1 EP - 10 AU - Eskandari, N. AU - Saeideh Zarabadi, Z.S. AU - Habib, F. AD - Department of Urban Development, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran KW - Urban Fragility KW - Fragile City KW - Factors of Urban Fragility KW - Interpretive-Structural Modeling KW - Iran UR - http://georesearch.ir/article-1-1426-fa.html DO - 10.58209/geores.38.1.1 ER -