تحقیقات جغرافیایی- اساتید دکتر حسین شکویی حذف تصاویر و رنگ‌ها  | تاریخ ارسال: 1397/4/23 |  دکتر حسین بیک زاده شکوئی  در سال ۱۳۱۲ در تبریز دیده به جهان گشود. او پس از اتمام تحصیلات ابتدائی در مدرسه شمس، وارد دوره دبیرستان شده و نزد بزرگانی چون «عباس دیهیمی» و «استاد تقی میرفخرایی» مدرس زبان فرانسه در دانشگاه تبریز به کسب دانش پرداخت. حسین شکوئی به سال ۱۳۳۴ در دانشگاه تبریز در رشته تاریخ و جغرافیا مشغول به تحصیل شد. استاد قاضی، استاد ادیب طوسی، دکترمنوچهر مرتضوی و دکتر جهانگیر صوفی از جمله اساتید وی در این مقطع تحصیلی هستند که او از آنها به نیکی یاد می‌کرد. کتابهایی که وی تالیف نموده است از جمله شاهکار های علمی و جغرافیایی می باشند. هرچند که مافیای موجود در دانشگاهها و جغرافیا علی رغم اشتیاق همه دانشجویان هیچ گاه اجازه ندادند حسین شکویی در دانشگاه تهران حضور پیدا کند. ولی آثار جاودانه او چراغی است در این تاریکخانه جغرافیا و سالیان منبع معتبر برای دانشجویان و اساتید بوده و خواهد بود. کمتر کتابهایی را می توان یافت که در استواری علمی و فن نوشتاری همچون آثار ایشان یافت. حتی در کتابهای مشابه منتشر شده در انجمن جغرافیدانان آمریکا کمتر کسانی در حد و اندازه پرفسور حسین شکویی دیده میشود. به نقل از لیلا اباذری شاگرد ایشان در سالهای دور در دانشگاه تبریز ایشان علاوه بر استادی در جغرافیا بسیار پر احساس و اخلاقی بوده اند. پس از گذراندن دوران تحصیلی مدرک کارشناسی خود را در رشته تاریخ و جغرافیا از دانشگاه تبریزسال ۱۳۳۷، مدرک کارشناسی ارشد را از دانشگاه تهران سال ۱۳۴۶و مدرک دکترای تخصصی خود را در رشته جغرافیای انسانی از دانشگاه استانبول ۱۳۵۷ دریافت کرد. دکتر حسین شکوئی بیش از ۱۰ سال در دانشگاه تبریز تدریس می‌کرد و در سال ۱۳۶۴ پس از عزیمت به تهران در دانشگاه تربیت مدرس مشغول به تدریس شد و می‌توان او را در ردیف اولین پایه‌گذاران دوره دکترای رشته جغرافیا در دانشگاه تربیت مدرس معرفی کرد. او در طول دوران علمی خود رساله‌ها (در سطح دکتری) و پایان‌نامه‌های (در سطح کارشناسی ارشد) زیادی را راهنمایی کرده‌اند. ایشان در مجامع مختلف علمی از قبیل فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، هیأت رئیسه انجمن جغرافیدانان ایران، شورای‌عالی سمت، سرپرستی کمیته جغرافیا در وزارت فرهنگ و آموزش عالی و...، عضویت فعالی داشتند و پس از مدتها تلاش در راه علم، توانستند به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار کشور (در جغرافیا) معرفی شوند. همچنین در سال‌های ۱۳۷۲ و ۱۳۷۶، استاد نمونه دانشگاه تربیت مدرس شناخته شدند و کتاب‌های تألیفی ایشان در سال‌های ۱۳۶۷ و ۱۳۷۵ به عنوان کتاب‌های برگزیده سال جمهوری اسلامی ایران معرفی شد. دکتر حسین شکوئی از جمله اساتیدی است که سالهای عمر خود را به مطالعه، پژوهش و تدریس دانشگاهی گذرانده و نتیجه علاقه وی به تحصیل و تدریس در رشته جغرافیا، ۴۴ سال سابقه تدریس در دانشگاه و انتشار کتاب‌ها و مقالات مختلف بوده‌است. دکتر شکوئی در شهریورماه ۱۳۸۴ در بیمارستان مهرداد تهران درگذشت‌و در قطعه هنرمندان گورستان بهشت‌زهرا تهران، به خاک سپرده شد.    تالیفات فلسفه جغرافیا، انتشارات دانشگاه تبریز، که بعدها انتشارات گیتاشناسی آن را تجدید چاپ کرد و اولین چاپ کتاب در سال ۱۳۴۹ بوده‌است. جغرافیای شهری، جلد اول و دوم، دانشگاه تبریز، این دو کتاب اکنون در دانشگاه پیام نور تدریس می‌شوند. چاپ اول این دو کتاب در سال ۱۳۵۲ بوده‌است. شهرک‌های جدید ۱۳۵۳، دانشگاه تبریز، این کتاب اکنون بسیار نایاب است. حاشیه‌نشیان شهری، ۱۳۵۵، دانشگاه تبریز، از اولین کتاب درباره اسکان غیررسمی و حاشیه‌نشینی در ایران است. این کتاب نیز اکنون نایاب است. جغرافیای کاربردی و مکتب‌های جغرافیایی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول: ۱۳۶۵. مقدمه‌ای بر جغرافیای جهانگردی، انتشارات مؤسسه تحقیقات اجتماعی و علوم انسانی، تبریز، فروردین ماه ۱۳۵۴، این کتاب نیز بسیار نایاب است. محیط زیست شهری، ۱۳۵۵، دانشگاه تبریز، این کتاب نیز نایاب است. جغرافیای اجتماعی شهرها، اکولوژی اجتماعی، انتشارات جهاد دانشگاهی، اولین کتابی است در ایران که به مفاهیمی چون «گتوهای شهری» می‌پردازد. چاپ نخست کتاب در سال ۱۳۶۶ بوده و تاکنون چندین مرتبه چاپ شدهاست. دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری، انتشارات سمت، ۱۳۷۳. اندیشه‌های نو در فلسفه جغرافیا، جلد اول، انتشارات گیتاشناسی، ۱۳۷۵. اندیشه‌های نو در فلسفه جغرافیا، جلد دوم، فلسفه‌های محیطی و مکتب‌های جغرافیایی، انتشارات گیتاشناسی، چاپ اول، زمستان ۱۳۸۲.  مقالات علمی چاپ شده در مجلات علمی و پژوهشی 1- مقدمه‌ای بر جغرافیای شهری، مجله دانشکده ادبیات وعلوم انسانی تبریز، شماره3، 1346. 2- جغرافیا و مفاهیم جغرافیایی، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره چهار، زمستان 1346. 3- اصطلاح‌ومفهوم خاورمیانه، مجله دانشکده ادبیات وعلوم انسانی تبریز، شماره‌یک، 1347. 4- چهره وبافت شهرهای خاورمیانه، مجله‌دانشکده ادبیات وعلوم‌انسانی تبریز، ش93، 1349. 5- سیر تکوینی جغرافیای شهری، مجله دانشکده ادبیات وعلوم انسانی  تبریز، ش 97، 1350. 6- مؤسسات و انجمن‌های جغرافیایی، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره 104، سال 1351. 7- جغرافیای مرض سرطان، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره 105، 1352. 8- مقدمه‌ای بر جغرافیای جهانگردی، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره 106، سال 1352. 9- جغرافیای بزرگ بازارها، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره 107، سال 1352. 10- جغرافیا و هنر، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره 108 سال 1352. 11- جغرافیای پزشکی و روش تحقیق در آن، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره بهار، 1354. 12- خانه‌های ارزان قیمت و سیاست مسکن، مجله جغرافیدانان ایران، شماره 2، سال 1357.   13- کاربردها و تحولات جغرافیای انسانی در پنج سال گذسته، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریز، شماره بهار، سال 1357. 14- استراتژی توسعه و برنامه ریزی شهری، مجله مدرس، شماره 3 ، سال 1370. 15- جغرافیا و مذهب، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 30 ، سال 1372. 16- نظریه های جغرافیایی و برنامه ریزی در تبیین مسائل شهری، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره، 32، سال 1373. 17- کارکرد شهرهای میانی در توسعه ناحیه ای، با همکاری اشرف السادات باقری، مجله مدرس، شماره 8 ، سال 1377. جوایز دریافت شده: مدال درجه یک فرهنگ (رتبه اول در دوره لیسانس). کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در دو نوبت سالهای ۱۳۶۷ و ۱۳۷۵. استاد نمونه کشور در سال ۱۳۷۴ استاد نمونه دانشگاه تربیت مدرس در سال ۷۲ و ۷۶. چهره ماندگار جغرافیا در سال ۱۳۸۳.  عناوین پایان نامه‌های تحت راهنمایی دکتر حسین شکوئی الف)کارشناسی ارشد: 1- تحلیل عملکرد فضایی- مکانی شهر بیرجند و تعیین حوزه نفوذ آن 2- بررسی روابط و اثرات مادر شهر تهران بر مناطق اقماری  3- تحلیل فضایی الگو‌های توسعه فیزیکی شهر کرمان 4- بررسی تحولات شهری و شهرنشینی در کازرون  5- بررسی کارکردهای بخش مرکزی رشت    6- تحلیل روابط شهر و روستا 7- سازمان‌دهی سکونتگاه‌های روستایی 8- بررسی کارکردهای اسلام‌شهر 9- بررسی بخش مرکزی شهر قم          10- آلونک‌نشینی دربخش مرکزی‌کرج 11- بررسی تحولات کارکردی بازار کرمان  ب)  دکتری 1- سازمان‌دهی نظام عملکردی شبکه سکونتگاهی و نقش آن در تعادل منطقه‌ای ، روستایی 2- تحلیل مشاغل غیر رسمی شهرها در ارتباط با مهاجرت‌های روستایی 3- الگوی مناسب برای مکان گزینی مراکز خدمات شهری 4- فرآیند عرضه زمین و نقش آن در توسعه شهری ایران 5- نقش شهرهای کوچک در توسعه منطقه‌ای 6- نقش شهرهای جدید در روند شهرنشینی ایران 7- کارکرد شهرهای میانی در توسعه ملی                   8- ساخت اکولوژیک شهرهای میانی 9- ارزیابی توسعه پایدار در توسعه شهری                   10- توسعه پایدار شهری 11-  فضا و نابرابری اجتماعی                        12- مسکن در تهران دکتر حسین شکوهی از دید دکتر محمد حسین پاپلی یزدی (در زمان نگارش این مقاله ، استاد در قید حیات بوده است )  مصاحبه مجله رشد جغرافیا با استاد حسین شکویی    نشانی مطلب در وبگاه تحقیقات جغرافیایی: http://georesearch.ir/find-1.120.47.fa.html برگشت به اصل مطلب