1- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران 2- گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران 3- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران ، Saghatoleslami@mshdiau.ac.ir
چکیده: (2003 مشاهده)
اهداف و زمینهها: چندوچون برنامهریزی شهری انجامگرفته در هفت دههی گذشته کشور و نپرداختن به چارچوببندی نظریهی بومی همراستا با ویژگیهای محیط برنامهریزی کشور، امروزه ناسازگاریها و ناهماهنگیهای فراوان برنامهریزی، برنامهریز و برنامههای شهری را آشکار کرده است؛ هدف این پژوهش دستیابی به نظریهی برنامهریزی شهری همکنش با عناصر ساختار رسمی محیط برنامهریزی ایران است. روششناسی: این پژوهش دارای رویکرد انتقادی و در شمار پژوهشهای کیفی است و «نظریهی دادهبنیاد کلاسیک» شالودهی فراهمسازی آن است. گفتگوهای نیمهساختاریافته هدفمند با 30 تن خبره و پژوهش اسنادی 100 سند علمی و پژوهشی چاپشده (1370 تا 1398) دادههای بایسته و بسنده را برای کدگذاری به کمک نرمافزار MAXQDA فراهم نمود و در گامهای تحلیلی و چرخهای- بازخوردی «گردآوری دادهها و کدگذاری باز، بنیادی، گزینشی، نظری» و «مرور ادبیات تخصصی» پژوهش انجام شد و روایی آن، با مرور ادبیات و دو شیوهی «ارزیابی به کمک هفت سنجهی استراوس و کوربین» و «ارزیابی به کمک پرسشهای کرسول» گواهی شد. یافتهها: در فرایند پیونددهی و مفهومسازی (860 کدِ باز) به کمک «خودنوشتها» و مشارکت گفتگوشوندگان، کدهای بنیادی «ساختار کلان برنامهریز»، «نظریهها و چارچوبهای نظری» و «محیط برنامهریزی» شناسایی و به کمک «الگوی گراف»، «ساختار نهادینه (رسمی) برنامهریزی»، «عنصرهای ساختار نهادینه برنامهریزی شهری» و کد بنیادی «الگوی هماهنگی عناصر ساختار نهادینه برنامهریزی شهری» شناسایی شد و سپس سه مقوله بنیادیِ «ناهماهنگی و ناسازگاری در فرایند فراهمسازی و انجام برنامه»، «ناسازگاری و ناهماهنگی چارچوبهای نظری الگوی برنامهریزی» و «ناهماهنگی در حکمروایی شهری» روشن گردید. نتیجهگیری: پژوهش نشان داد؛ انگارهی «هماهنگی» کانون مقولهها و کدهایی است که به «نظریهی همکنش با عناصر ساختار رسمی محیط برنامهریزی ایران» رهنمون دارد و پدیدهی کانونی پژوهش که نظریهی پژوهش را نشان میدهد، «برنامهریزی هماهنگ» است که راهبردهای «راهبری نظری: هماهنگساز فرایند برنامهریزی» و «راهبری عملی: هماهنگساز نقش، دیدگاه، همکنشی و ... نهادها و بهرهورانِ برنامهریزی» را دربر دارد.
Nazemi G, Rezazadeh R, Saghatoleslami A, Sarvari H. The Coordinated Planning Theory (The interacted theory with official structural elements of Iran’s urban planning environment). GeoRes. 2021; 36 (2) URL: http://georesearch.ir/article-1-996-fa.html
ناظمی غلامرضا، رضازاده راضیه، ثقهالاسلامی عمیدالاسلام، سروری هادی. نظریه برنامهریزی هماهنگ (نظریه همکنش با عناصر ساختار رسمی محیط برنامهریزی شهری ایران). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 1400; 36 (2)