اهداف: مفهوم توسعه مجدد در شهرسازی با اقدامات و پیشبینیهایی برای بهترکردن کیفیت محیط کالبدی-فضایی شهرها همراه است. ضرورت این امر زمانی رخ میدهد که انسجام، هماهنگی و عملکرد محیط شهری کمرنگ شده و پاسخگوی نیازمندیهای آن محیط نیست. اراضی قهوهای از جمله محدودههای رهاشده، ناکارآمد و نیازمند توسعه مجدد در شهرها هستند، این اراضی به عنوان پهنههای ناپایدار شهری منجر به تنزل کیفیت محیطی، جداییگزینیهای اجتماعی و بروز بیهویتی و ناپایداری در دل شهرها گردیدهاند. با وجود این مشکالت لزوم توجه و شناسایی این پهنهها و ارزیابی آنها جهت مداخله هدفمند و پایدار به شدت حائز اهمیت است. مسئله اصلی تحقیق حاضر شناسایی مولفهها و شاخصهای تعریف اراضی قهوهای در کلانشهر مشهد و تعیین معیارهایی جهت ارزیابی و اولویتبندی توسعه مجدد آنها است.
روششناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی و اکتشافی متوالی است و به منظور تحلیلها، ترکیبی از روشهای چند-معیاره تصمیمگیری و سیستم اطالعات جغرافیایی (MC-SDSS) و مدلهای ترکیبی آن (TOPSIS, SAW) به کار گرفته شده است.
یافتهها: براساس تحلیلهای صورت گرفته و مولفهها و شاخصهای به دست آمده از منابع موجود، مدل مفهومی با ۵ مولفه و ۳۰ شاخص تدوین و وزن هر دسته و اهمیت مسائل تعیین شد.
نتیجهگیری: نتایج گویای آن است که توسعه مجدد اراضی قهوهای در کلانشهر مشهد فرصتهای بیشماری را برای تجدید حیات و احیاء فعالیتهای شهری و دستیابی به پایداری شهری در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیستمحیطی ایجاد نموده است. در میان مناطق ۱۳گانه کلانشهر مشهد، منطقه ۱۲ اولویت اول توسعه مجدد اراضی قهوهای است و منطقه ثامن به عنوان مرکزی-ترین منطقه شهری که بافت قدیم شهری را در برمیگیرد اولویت آخر در توسعه مجدد اراضی قهوهای را شامل شد.