دوره 30، شماره 2 - ( 1394 )
جلد 30 شماره 2 صفحات 242-227 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1397/8/21 | پذیرش: 1397/8/21 | انتشار: 1397/8/21
دریافت: 1397/8/21 | پذیرش: 1397/8/21 | انتشار: 1397/8/21
Rights and permissions
Authors
فرید فریدانی بردسکن*1، علیرضا زارعی2، علیرضا فرید حسینی1، امین علیزاده
1- گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد،مشهد،ایران
2- شرکت مهندسین مشاور طوس آب،مشهد،ایران
2- شرکت مهندسین مشاور طوس آب،مشهد،ایران
چکیده (3267 مشاهده)
درمیان فرایندهای تخریب زمین، فرسایش خاک مهمترین تهدید برای منابع آب و خاک در مناطق خشک و نیمه خشک به حساب می آید. این تحقیق در حوضه آبریز شیرین دره، منطقه ای نیمه خشک در شمال شرقی ایران، برای ارزیابی روش پتانسیل فرسایش(EPM) و روش هیدروفیزیکی (CSY)در تولید نقشه های پتانسیل فرسایش و بار رسوب با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) انجام شد. داده هایی که در این تحقیق استفاده شد، از نقشه های توپوگرافی، عکس های لندست ETM+ عکسهای هوایی و داده های هواشناسی بدست آمده است. سنجش فرسایش در روش پتانسیل فرسایش و هیدروفیزیکی از طریق فاکتورهای طبقه بندی شده انجام شد. در انتها مشخص شد بیشتر مناطق دارای پتانسیل فرسایش زیاد و بسیار زیاد دارای سازنده های زمین شناسی، مثل: سرچشمه (Ksn) سنگانه (Ksr)و رسوبات کواترنری(Q)هستند. همچنین، نتایج نشان داد که بیشتر بار رسوب حوضه آبریز شیرین دره مربوط به بخش شرقی است. پیشنهاد میشود که عملیات آبخیزداری و حفاظت خاک در مناطق شرقی حوضه آبریز شیرین دره اجرا گردد.
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. احمدی حسن .( 1386 ). ژئومرفولوژی کاربردی، ج 1، فرسایش آبی، انتشارات دانشگاه تهران، 688 ص.
2. اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خراسان رضوی، 2003, http://www.nr-khr.ir
3. رفاهی حسینقلی، نعمتی محمدرضا .( 1374 ). به کارگیری روش EPM در مطالعه فرسایش پذیری و تولید رسوب حوزه آبخیز الموت رود، مجله علوم کشاورزی ایران، ش 12 ، صص 33-46.
4. صادقی، سیدحمیدرضا .( 1372 ). مقایسه چند روش برآورد فرسایش و رسوب در ازون دره زنجان، سمینارملی سیاست ها و روش های بهره برداری بهینه از اراضی، تهران.
5. علیزاده امین و همکاران .( 1384 ). هوا و اقلیم شناسی، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 381 ص.
6. فیض نیا، سادات .( 1374 ). مقاومت سن گها در مقابل فرسایش در اقلیم های مختلف ایران، مجله منابع طبیعی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ش 47 ، صص 116-95.
7. ماجدی مهدی. و جزایری بهمن .( 1360 ). مدل هیدرولوژیکی بررسی پتانسیل رسوبدهی، سمینار علوم زمین،سازمان زمین شناسی کشور.
8. ماجدی مهدی. و جزایری بهمن .( 1368 ). بررسی پتانسیل رسوب دهی در مناطق مختلف حوزه آبریز قسمت انتهایی شرقی رودخانه قزل اوزن، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،گروه جغرافیا، انتشارات آستان قدس رضوی.
9. مطالعات مرحله اول طرح استفاده از آب رودخانه شیری ندره بجنورد .( 1368 ). شرکت خدمات مهندسی مشاور طوس آب.
10. Bagherzadeh Ali, Mansouri Daneshvar Mohammad Reza .(2011). Sediment yield assessment by EPM and PSIAC models using GIS data in semi-arid region, Front. Earth Sci., 5, 207–216, DOI 10.1007/s11707-011-0168-z.
11. Eastman J. Ronald. (1997). IDRISI for Windows: User’s Guide. Version 2.0. Clark Labs for Cartographic Technology and Geographical Analysis, Worcester, USA.
12. Garg Vaibhav, Jothiprakash V. (2011). Sediment Yield Assessment of a Large Basin using PSIAC Approach in GIS Environment, Water Resour Manage (2012) 26:799–840, DOI 10.1007/s11269-011-9945-4.
13. Gavrilovic Zoran. (1988). The use of an empirical method (erosion potential method) for calculating sediment production and transportation in unstudied or torrential streams International Conference of River Regime. 18–20 May. Wallingford, England 1988 pp. 411–422.
14. Hill Joachim. (1993). Land degradation and soil erosion hazard mapping in Mediterranean environment with operational earth observation satellites. Proceedings of the International Symposium of Operationalization of Remote Sensing, 9, 19–23 April, Enschede, the Netherlands. 45, 41–52.
15. Martínez-Casasnovas José A. (2003). A spatial information technology approach for the mapping and quantification of gully erosion. Catena 50, 293–308.
16. Renard, G. Kenneth; Freimund R. Jeremy. (1994). Using monthly precipitation data to estimate the R-factor in the revised USLE, Journal of Hydrology, 157, 287–306.
17. Szilassi Peter, Jordan Gyozo, van Rompaey Anton, Csillag Gabor. (2006). Impacts of historical land use changes on erosion and agricultural soil properties in the Kali Basin at Lake Balaton, Hungary. Catena, 68(2–3): 96–108.
18. Tangestani Hashemi Majid. ( 2001). Integrating geographic information systems in erosion and ediment yield applications using the erosion potential method (EPM) Proceedings of the GIS Research UK. Ninth Annual Conference. 18–20 April. University of Glamorgan, Wales, UK. 33, 621–623.
19. Tangestani Hashemi Majid. (2006). Comparison of EPM and PSIAC models in GIS for erosion and sediment yield assessment in a semi-arid environment: Afzar Catchment, Fars Province, Iran. Journal of Asian Earth Sciences. 76, 585–597.
20. Yuliang Qiao; Yun Qiao. (2002). Fast soil erosion investigation and dynamic analysis in the loess plateau of China by using information composite technique, Adv Space Res, 29, 85–88