دوره 31، شماره 2 - ( 1395 )                   جلد 31 شماره 2 صفحات 31-19 | برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:

Print XML English Abstract PDF HTML

History

دریافت: 1395/1/28 | پذیرش: 1395/4/15 | انتشار: 1395/6/28
Rights and permissions
رویکرد سرمایه‌گذاری اشتغال‌زا در مناطق توسعه ‌نیافته کشور برای ساماندهی مشکلات تهران
Authors حسین مختاری هشی*1، امین مرادی1
1- جغرافیای سیاسی ،دانشگاه اصفهان،اصفهان،ایران
چکیده   (3940 مشاهده)

پایتخت یا مرکز سیاسی محل تمرکز اقتدار سیاسی در هر کشور است و شهرهای پایتختی با توجه به جایگاه ویژه‌ای که در سازمان سیاسی فضا دارند، از توانایی نقش‌آفرینی زیادی در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برخوردارند. اگرچه نقش‌آفرینی شهر پایتختی عمدتاً از جهات سیاسی، می‌باشد ولی با توجه به تسهیلاتی که در شهرهای پایتختی وجود دارد، معمولاً انجام بسیاری از کارهای اقتصادی نیز توجیه‌پذیر است و این شهرها را از این نظر نیز برجسته می‌کند. با توجه به اینکه پایتخت هسته سیاسی اداری کشور می‌باشد و عمدتاً اداره امور کشور از آنجا رقم می‌خورد، لازم است این شهرها از پویایی و کارایی قابل قبولی برخوردار باشند تا انجام امور به صورت روان صورت پذیرد. شهر تهران به عنوان پایتخت سیاسی کشور، خود با مشکلات عدیده‌ای دست به گریبان است که می‌تواند کارایی این شهر را به عنوان هسته سیاسی کشور با مشکل مواجه کند. با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی از مشکلات شهر تهران ناشی از مهاجرت به این شهر و جستجوی فرصت‌های شغلی در آن است، لذا به نظر می‌رسد تا زمانی که مشکلات اشتغال در پسکرانه‌های کشور حل نشود، نمی‌توان امید چندانی به حل مشکلات پایتخت داشت و از قضا هر تلاشی که برای ساماندهی مشکلات پایتخت بدون توجه به حل مشکلات پسکرانه‌های کشور صورت پذیرد، علاوه براینکه توسط هجوم تازه واردان خنثی می‌شود، بلکه موجب عدم توازن توسعه‌ای بیشتر پایتخت با مناطق دیگر کشور شده و خود انگیزه بیشتری برای مهاجرت و زندگی در تهران بوجود می‌آورد و این دور باطل مشکلات ادامه می‌یابد. با توجه به مطالب بالا، مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی به دنبال بررسی حل ریشه‌ای و سیستماتیک برخی از مشکلات پایتخت به منظور افزایش پویایی و کارایی آن است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که عدم وجود فرصتهای اشتغال در مناطق توسعه‌نیافته کشور، موجب مهاجرت به شهر تهران و انتقال مشکلات این مناطق به شهر تهران و گره خوردن بیشتر مشکلات در این شهر می‌شود و هرگونه تلاشی برای ساماندهی شهر تهران بدون توجه به حل مشکلات پسکرانه‌های کشور، نمی‌تواند با توفیق چندانی مواجه شود. در این میان علاوه بر دولت، حتی شهرداری تهران با مدیریت منابع بودجه‌ای خود می‌تواند اقدام به سرمایه‌گذاری‌هایی با توجیه‌پذیری بالا در برخی از مناطق حاشیه​ای و مهاجرفرست کشور نماید و به نظر می‌رسد این امر در مقایسه با حجم مشابه سرمایه‌ای که در تهران برای ساماندهی مشکلات این شهر هزینه می‌شود، به مراتب اثرات بیشتری در ساماندهی مشکلات این شهر داشته باشد. چرا که هرگونه هزینه‌ای که در تهران و برای ساماندهی آن می‌شود، خود در عمل منجر به افزایش شکاف توسعه‌ای این شهر با نقاط دیگر کشور شده و در نتیجه انگیزه‌های مهاجرت به این شهر را افزایش می‌دهد و این دور باطل هرگز به نتیجه نمی‌رسد. دولت و شهرداری تهران باید به جای برخورد انفعالی با مشکلات این شهر، با شناخت منشاء آن‌ها به صورت ریشه‌ای برخورد نمایند. 

واژه‌های کلیدی:
پایتخت، سرمایه‌گذاری، اشتغال، مناطق توسعه‌ نیافته، تهران .
فهرست منابع
1. احمدزاده، زرین (1383)، بحران آب در ایران و جهان و توسعه پایدار،www.glo110.blogfa.com/post-432.aspx
2. اسلامی، سیف الله (1391)، مجله اقتصادی ـ ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی شماره 1، صص 68-41.
3. بازگل، سمیه، جنیدی جعفری، احمد(1390)،بررسی مقایسه‌ای کیفیت بهداشتی هوای شهرهای تهران واصفهان در سال 1387، مجله علوم پزشکی رازی،شماره 84، صص 46-28.
4. بهفروز، فاطمه (1380)، زمینه‌های غالب در جغرافیای انسانی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
5. پاپلی یزدی، محمد حسین، ابراهیمی، محمد امیر(1390)، نظریه‌های توسعه روستایی، چاپ دوم، انتشارات سمت.
6. حافظ‌نیا، محمد رضا(1381)، جغرافیای سیاسی ایران، سمت، تهران.
7. حبیب‌زاده، افشین (1385)، مهمترین مشکلات شهر تهران و چاره اندیشی مناسب، روزنامه اعتماد، شماره 1283 به تاریخ 22/9/85.
8. رهنمایی،محمدتقی و پورموسوی سیدموسی(1385)، بررسی ناپایداری‌های امنیتی کلانشهر تهران بر اساس شاخص‌های توسعه پایدارشهری، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 57، صص 193-177.
9. زنجانی، حبیب (1376)، جمعیت و فضا در طرح کالبدی ملی، وزارت مسکن و شهر سازی.
10. شکویی، حسین (1374)، دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، تهران، انتشارات سمت.
11. شورای عالی شهرسازی و معماری کشور، (1383)،مقررات شهرسازی ومعماری وطرح های توسعه وعمران، تهران.
12. صدر، کاظم(1373)، برآورد تابع تقاضای آب شهر تهران، مجله آب، شماره 13، صص 58-47.
13. طاهرخانی، مهدی (1380)، تحلیلی بر عوامل موثر بر مهاجرت روستا ـ شهری، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 16، شماره 3، صص 93-67.
14. علوی، علی اکبر(1371)، روند افزایش مصرف آب تهران و لزوم اعمال روشهای صرفه جویی، کنفرانس صرفه جویی در مصارف کشاورزی، شرب و صنعت، صص 31-1.
15. علی اکبری، اسماعیل(1383)،توسعه شهری و آسیب شناسی اجتماعی درایران، فصلنامه پژوهشهای جغرافیایی، شماره 48.
16. قادرمرزی، حامد(1392)، ضرورت انتقـال پایتخـت از تهـران، قابل دستیابی در: www.kurdpress.com
17. قرخلو، مهدی؛ زنگنه شهرکی، سعید(1388)، شناخت الگوی رشد کالبدی – فضایی شهر بااستفاده از مدلهای کمّی: نمونه تهران، مجله جغرافیا وبرنامه ریزی محیطی، شماره 34، صص 40-19.
18. قرخلو، مهدی؛ حبیبی، کیومرث(1385)، تحلیل مهاجرت در ارتباط با سطح توسعه یافتگی استانهای کشور با استفاده از تکنیک‌های برنامه‌ریزی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 81، صص 83-59.
19. مالکی، احمد(1371)، احداث شبکه لوله کشی آب تهران و مشکلات ناشی از آن، اولین سمینار بررسی مسائل آب و فاضلاب در شهرهای بزرگ، صص 31-1.
20. مختاری هشی، حسین (1392)، هیدروپلیتیک ایران؛ جغرافیای بحران آب در افق در سال1404، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال نهم شماره سوم، پاییز 1392، صص 83-49.
21. مرکز آمار ایران، 1355.
22. مرکز آمار ایران، 1365.
23. مرکز آمار ایران، 1375.
24. مرکز آمار ایران، 1385.
25. مرکز آمار ایران، 1390.
26. مویر، ریچارد (1379)، درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه دره میرحیدر و یحیی صفوی، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران.
27. میرحیدر، دره (1381)، مبانی جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت.
28. Cohen, Saul Bernard (1964); Geography and Politics in A Divided World, London, Methuen
29. Dikshit, Ramesh Dutta (1995); Political Geographi, The disciplain and Diminsion New Delhi, Tatamcgraw-Hill Publishing Company limited.
30. McConnell,R and et al(2002); Asthma in Exercising Children Exposed to Ozone, The Lancet, 359, 9304.
31. Pounds, Norman J. G (1963); “Political Geography”, New York: McGraw HilCo. INC.lBookCo. INC.
32. Taylor, Peter j (1989); political Geographi: world economy, nation-state, and locality, New York, lengmon scientific&Technical, u.k.
33. Weigert, Hands W& et al (1957);princples of political Geographi, New York: Appletion- century- crofts, jnc.
34. .www.fararu.com بیست و هشت اردیبهشت 1388کد خبر۲۵۳۱۲) آب تهران را با احتياط بنوشيد!