:: دوره 28، شماره 1 - ( 1392 ) ::
جلد 28 شماره 1 صفحات 204-177 برگشت به فهرست نسخه ها
تحلیل و ارزیابی شاخص های اقتصادی- اجتماعی توسعه پایدار در محلات شهرتاریخی میبد
محمد حسین سرائی*1، کمال امیدوار1، یحیی علیزاده شورکی1
1- دانشگاه یزد
چکیده:   (4595 مشاهده)
کاهش نابرابری در بهره مندی از منابع و امکانات جامعه، یکی از معیار های اساسی توسعه پایدار به شمار میرود. دراین میان نابرابریهای منطقه ای و محله ایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مقاله سعی شده است، علاوه بر مشخص کردن جایگاه شهر میبد در میان کشور به نابرابریهای محله ای در سطح شهر میبد نیز مورد تاکید قرار گرفته است. این مهم با استفاده از روش «توصیفی- تحلیلی» انجام پذیرفته است. و از مدلهای آماری مانند آزمون ویلکاکسون جهت مقایسه پایداری بین شاخص های شهر میبد با کشور، و در مرحله دوم، با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی، HDI ، تکنیک امتیازد استاندارد شده و ضریب پراکندگی(C.V) با استفاده از23 شاخص اقتصادی- اجتماعی به تحلیل و ارزیابی محلات شهرتاریخی میبد پرداخته شده است. بررسی های انجام شده نشان می دهد که جایگاه شهر میبد در بین شهر های کشور مطلوب است اما نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان می دهد که تنها یک، ششم از محلات از وضعیت مطلوبی برخودار است ودر شاخص HDI شکاف بین پایدار ترین و ناپایدارترین محله 4/1 است. حتی در تحلیل مجموعه عوامل پایداری نیز اختلاف پایدار، 87/0 است که نشان از پراکندگی و شکاف زیاد مناطق در برخورداری از شاخص های پایداری است. در مجموع، پراکندگی فضائی محلات از بعد پایداری به این شرح است که محلات با پایداری قوی و ایده آل در جنوب و جنوب غربی و محلات ناپایدار در مرکز و شرق این شهر واقع شده اند. محلات پایدار در دستیابی به خدمات و امکانات در شرایط بهتری واقع شده و محلات ناپایدار در مرکز به علت بافت فشرده و دشواری گسترش سطح و بخشی در حاشیه به دلیل الحاق شدن به شهر و گسترش افقی، دچار ناپایداری گشته است. بنابراین دستیابی به توسعه پایدار در محلات تنها با بکارگیری راهبرد های منطبق بر نقاط قوت و ارتقاء شاخص ضعیف امکان پذیر است.
واژه‌های کلیدی: شاخص اقتصادی، شاخص اجتماعی، توسعه پایدار، محلات، شهرمیبد
متن کامل [PDF 546 kb]   (2990 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: برنامه‌ریزی شهری
دریافت: 1397/3/21 | پذیرش: 1397/3/21 | انتشار: 1397/3/21
فهرست منابع
1. ابراهیم زاده، عیسی و دیگران (1389) کاربرد تحلیل عاملی در تبیین الگوی فضایی توسعه و توسعه نیافتگی شهری – منطقه ای در ایران، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 17، صص 7-28.
2. بحرینی، سید حسین (1376) شهرسازی و توسعه پایدار، مجله رهیافت، شماره 27، صص 21 – 32.
3. تقوایی، مسعود و صفر قائد رحمتی (1385) تحلیل شاخص های توسعه فرهنگی استان های کشور، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، شماره 7، صص 117- 132.
4. حکمت نیا، حسن، برنامه ریزی فضایی توسعه پایدار شهری مورد شهر یزد (1384) رساله دکتری به راهنمایی دکتر علی زنگی آبادی، دانشگاه اصفهان گروه جغرافیا
5. خاتون آبادی، سید احمد (1384) جنبه هایی از توسعه پایدار، جهاد دانشگاهی
6. ذاکریان، ملیحه و دیگران (1389) تحلیلی بر پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در محلات شهری میبد از منظر توسعه پایدار، مجله |ژوهش و برنامه ریزی شهری، سال اول، شماره 2، صص 61-84.
7. رحیمی، حسین، توسعه پایدار شهری با تکیه بر توانهای محیطی شهرستان کاشمر (1378) رساله دکتری به راهنمایی دکتر شکوهی، دانشگاه تربیت مدرس
8. رهنمایی، محمد تقی، سید موسی پور موسی (1385) بررسی ناپایداری امنیتی کلانشهر تهران براساس شاخص های توسعه پایدار شهری، مجله پژوهش های جغرافیایی، شماره 57، صص 174-181.
9. زارعی، مجید و یحیی علیزاده (1385) مطالعات توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرستان میبد سازمان مدیریت و برنامه ریزی
10. زنگی آبادی، علی و مهین نسترن (1380) راهکار دستیابی به توسعه پایدار، مجله گفتمان تمدن ها، صص 33-41.
11. زاهدی، شمس السادات و غلامعلی نجفی (1385) بسط مفهومی توسعه پایدار، مجله مدرس، دوره دهم، شماره چهارم (پیاپی 49)، صص 43-76.
12. زیاری، کرامت الله (1383) اصول و روش های برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه یزد
13. ژیراده، هربرت (1383) چگونه شهری پایدار بسازیم، ترجمه فریبا قرایی، انتشارات دانش نما، اصفهان، صص 42-47.
14. سرایی، محمد حسین و سعیده مؤیدفر (1389) بررسی میزان پایداری توسعه در شهرهای مناطق خشک با تاکید بر مولفه های زیست – محیطی، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 21، شماره 1، صص 47-76
15. شکویی، حسین و سید مهدی موسی کاظمی (1381) سنجش پایداری اجتماعی توسعه شهر قم، مجله پژوهش های جغرافیایی، شماره 43، صص 67-79.
16. صابری فر، رستم (1386) توسعه شهری پایدار، پیک نور، سال پنجم، شماره دوم، صص 99-106.
17. صالحی، اسماعیل (1385) نقش ضوابط و مقررات شهرسازی در تحقق شهر خوب و توسعه پایدار شهری، مجله محیط شناسی، شماره 40، صص 49-58.
18. صالحی فرد محمد (1380) ارزیابی نقش و جایگاه الگوی توسعه پایدار شهری در ساختار شهرنشینی ایران، مجله سیاسی – اقتصادی، شماره 199- 200.
19. فراهانی فرد، سعید (1386) عدالت بین نسلی در بهره برداری از منابع طبیعی، مجله اقتصاد اسلامی، شماره 25، صص 22-31.
20. لطیفی، غلامرضا (1380) نقش و اهمیت توسعه فرهنگی در فرآیند توسعه شهری پایدار، مجله سیاسی – اقتصادی، شماره 199-200، صص 138-145.
21. مجتهدزاده، غلامحسین (1380) معنی و مفهوم توسعه پایدار در مناطق شهری، مجموعه مقالات اولین همایش مدیریت توسعه پایدار در نواحی شهری، شهرداری تبریز و دانشگاه تبریز
22. مفیدی شمیرانی، سید مجید (1386) طراحی روستایی پایدار در مناطق گرم و خشک، نشریه بین المللی مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران، شماره 5، صص 13-17.
23. مهدیزاده، جواد و حسین پیرزاده (1387) نظام مدیریت توسعه شهری، مجله آبادی، شماره 23، صص 110-119.
24. Amy k.hahs, Mark J.Mcdonnell, Selecting Independent Measure to Quantity Melbourne Urban-Rural Gradient, Landurbplan Journal, 2005.
25. CSD. (2001). Indicators of Sustainable Development: Framwork and Methodologies. Second Edition, United Nation, Newyork.
26. Marcotullio, Peter J. (2001). Asian Urban Sustainability in The Ara of globalization. Accepted 20 April, 2001, from the World Wide Web: http://www.elsevier.com /locate/habitatint.
27. Neumayer,Eric, Analaysis of the Human Development Index and Sustainability. A constructive, Porposal, Economics,N.31,2001.
28. Pripco, C.(2005). Sustainable Development. Available at: www.ingham. org/ce/ CED/ article.
29. Rahnama, et, al.(2005). Accessibility and Sustainability in Sydney International Conferences of Head Risk. Blonya, Ttaly,356-370.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 28، شماره 1 - ( 1392 ) برگشت به فهرست نسخه ها