دوره 31، شماره 3 - ( 1395 )                   جلد 31 شماره 3 صفحات 102-93 | برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:

Print XML English Abstract PDF HTML

History

دریافت: 1395/5/14 | پذیرش: 1395/8/2 | انتشار: 1395/6/29
Rights and permissions
بررسی مشکلات مدیریت سیاسی فضا در حریم شهر تهران
Authors صفر قائدرحمتی*1، سیروس احمدی نوحدانی2
1- جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران
2- جغرافیای سیاسی ،دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران
چکیده   (5830 مشاهده)

حریم پایتخت، عرصه‎ای به وسعت تقریبی 5918 کیلومترمربع، معادل 10 برابر محدوده فعلی شهر تهران است. حریم شهر تهران فضایی است که بدون در نظر گرفتن مشکلات آن، در آینده نزدیک مشکلاتش را به شهر تهران انتقال خواهد داد. باید اذعان کرد که فضای حریم شهر تهران، جدای از شهر تهران نیست، بدین صورت که با افزایش جمعیت تهران و شهرهای همجوار تهران، رشد فیزیکی آن‎ها و گسترش ارتباطات، به سرعت حریم فعلی شهر تهران در هر سال تغییرات جدی خواهد داشت. این پژوهش بر اساس ماهیت موضوع یک پژوهش کاربردی است چرا که نتایج آن می تواند برای شهرداری کلان‎شهر تهران مورد استفاده قرار گیرد. روش تحقیق به صورت اسنادی و بررسی شاخص‎‎های مدیریت سیاسی و حکمروایی شهری در ‌‌کلان‌شهر تهران می باشد. شاخص‌های (جمعیتی، سیاسی، مدیریت سیاسی و حکمروایی شهری) شاخص‎های اصلی هستند، که داده‎های آن‎ها برای این پژوهش جمع آوری می‎شود. این مقاله به بررسی، شناخت و طبقه‎بندی مشکلات حریم شهر تهران پرداخته می‎شود و این‌که چگونه این مشکلات بر مشکلات شهر تهران افزوده خواهند شد. نتایج نشان می‎دهد؛ مسأله ‌‌حریم‌‌‌شهر تهران در گرداب سوء مدیریت مدیران شهری در هم پیچیده شده است و تداخل و ناهماهنگی مدیریت شهری که در حریم شهری به اوج خود می‎رسد. ساخت و سازهای بی رویه، کنترل نشده، همگی تصویر ناکارآمدی مدیریت حریم شهر تهران را نشان می‌دهد و با توجه به اینکه سند حریم پایتخت و احکام مربوط به آن یکی از اسناد مهم طرح جامع تهران (مصوب 1386 شورای عالی شهرسازی و معماری) است تأخیر در اجرایی شدن آن با تبعات منفی متعددی به لحاظ فضایی- کالبدی و اقتصادی و اجتماعی و زیست‎محیطی همراه خواهد بود.

واژه‌های کلیدی:
مدیریت سیاسی‎فضا، حریم شهری، حریم شهر تهران .
فهرست منابع
1. اسدی، ایرج (1389)، تبیین عقلانیت منطقه گرایی ‌‌کلان‌شهری در تهران، رساله دکتری ، دانشکده شهرسازی، دانشگاه تهران.
2. اشرفی، اکبر،(1383) ، گزارش کارشناسی درباره بحران حریم تهران، کد موضوعی گزارش ۴۱۰ ، وزارت کشور، مطالعات سیاسی.
3. اهلرس، اکارت، (1380)، سرمایه داری بهره بری و تکوین شهر در شرق اسلامی(نمونه ایرا ن)، ترجمه عباس سعیدی، تهران.
4. آخوندی، عباس و همکاران (1386)، حاکمیت شهر- منطقه تهران چالش‌ها و روندها، نشریه هنرهای زیبا، شماره 29، بهار، صص 5-16.
5. برک‌پور، ناصر و بصیرت، میثم (1389)، چالش‌های حکمروایی روستایی در منطقه ‌‌کلان‌شهری تهران، کنفرانس بین‌المللی سکونتگاهای روستایی، اردیبهشت .
6. پرهیزگار، اکبر و کاظمیان، غلامرضا (1384)، رویکرد حکمروایی شهری و ضرورت آن در مدیریت منطقه‌ای ‌‌کلان‌شهری و ضرورت آن در مدیریت منطقه ‌‌کلان‌شهری تهران، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره 16، صص 49-29.
7. پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس (1382)، طراحی نظام مدیریت مجموعه‌های شهری کشور، وزارت کشور، سازمان دهیاری‌ها و شهرداری‌های کشور، تهران.
8. پیشگاهی فرد، زهرا و همکاران (1392)، آسیب شناسی توزیع فضایی قدرت سیاسی در ‌‌کلان‌شهر تهران با تاکید بر حکمروایی شهری، فصلنامه بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال یازدهم، شماره 38.
9. حافظ‌نیا، محمدرضا و همکاران (1392)، مدیریت سیاسی فضا در سیستم‌های بسیط متمرکز، فصلنامه ژئوپلتیک، سال نهم، شماره اول، ص 1-31.
10. حبیبی، کیومرث و احمد پور احمد و ابوالفضل مشکینی، (1386) ،
11. سعیدی، عباس (1382)، روابط شهر و روستا و پیوندهای روستایی - شهری(یک بررسی ادراکی)، فصلنامه جغرافیا، نشریه علمی- پژوهشی انجمن جغرافیائی ایران.
12. شهرداری تهران، معاونت معماری و شهرسازی، اداره کل حریم شهر تهران.
13. صرافی، مظفر و تورانیان، فضیلت (1383)، مدیریت ‌‌کلان‌شهری مروری بر دیدگاه‌های نظری مدیریت ‌‌کلان‌شهری با تأکید بر جنبه‌های نهادی، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 17 ، صص 17 - 6.
14. طبیبیان، منوچهر و اسدی، ایرج (1387)، بررسی و تحلیل عوامل پراکنده رویی در توسعه فضایی مناطق ‌‌کلان‌شهری، فصلنامه نامه هنر، شماره 4، صص 23 – 5.
15. فلامکی، محمدمنصور، (1384)،
16. قائدرحمتی، صفر و قانعی بافقی، روح‌اله، (1391)، تحلیل تأثیر گسترش فضایی شهر تهران در افزایش آسیب پذیری ناشی از زلزله (دوره زمانی: گسترش فیزیکی 200 سال اخیر)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 27، شماره 105.
17. مرکز آمار ایران، پژوهشکده آمار گروه پژوهشی پردازش داده‌ها و اطلاع رسانی (1392). بررسی ویژگیهای جمعیت و مسکن در مناطق 22 گانه شهر تهران در سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 و مقایسه آن با سال 1385.
18. مرکز آمار ایران،(1390). مهاجرت‌های داخلی کشور در سطح شهرستان براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390.
19. مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهری تهران (1372)، تحول در مدیریت شهری تهران، گزارش شماره 56-74.
20. مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران (1384‌)، طرح بازنگری ساختاری نظام مدیریت و مالیه شهری ‌‌کلان‌شهر تهران، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، شهرداری تهران.
21. 21. Heikkila, Eric, J,(2007),Three Questions Regarding Urbanization in China, in: Journal of Planning Education and Research, 27, pp.65-81.
22. 22. Jonas, Andrew E. G. (1991) , Urban Growth Coalitions and Urban Development Policy: Postwar Growth and the Politics of Annexation in Metropolitan Columbus, Urban Geography, 12:3, 197- 225.
23. 23. UNDP, (1997), Human Development, Report 1997, New York: Oxford university press.ch. 485