دوره 31، شماره 3 - ( 1395 )                   جلد 31 شماره 3 صفحات 79-67 | برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:

Print XML English Abstract PDF HTML

History

دریافت: 1395/5/15 | پذیرش: 1395/8/2 | انتشار: 1396/9/29
Rights and permissions
باز آموزی از پایتختی از پیش طراحی شده بنام چندیگر، برای تهران
Authors محمدرضا پورجعفر*1، علی پورجعفر2
1- گروه شهرسازی ،دانشکده هنر ومعماری،دانشگاه تربیت مدرس ،تهران،ایران ، pourja_m@modares.ac.ir
2- گروه شهرسازی ،دانشکده هنر ومعماری،دانشگاه تربیت مدرس ،تهران،ایران
چکیده   (4507 مشاهده)

ما در حالی به تهیه طرح و ساماندهی تهران پرداخته و می‎پردازیم که حجم عظیمی از اندیشه و اقدام در پیش روی داشته و داریم. اندیشه‎هایی آزمون شده و اقداماتی پخته و ناپخته در کوره زمان و تاریخ، که به خوبی و سنجیده از آن‎‎ها درس نگرفته‎ایم. بطوریکه انگار حاصل چنین تاریخ پر فراز و نشیبی از سیر اندیشه‎های شهرسازی وآزمون وخطا نبوده‎ایم. نگاهی به شهرچندیگر، به عنوان نمونه، می‌تواند درس‌های خوبی را برایمان به همراه داشته باشد. بدین سبب در این مقاله به کند و کاوی در این ارتباط پرداخته می‌شود. در پی تفکیک هند به دو کشور مجزا در سال 1947 میلادی، و پس از، ازدست دادن لاهور مرکز ایالت بزرگ پنجاب، دولت هند به ایجاد شهری جدید به عنوان مرکزی برای پنجاب اقدام می‎کند. این شهر نخست توسط "آلبرت مایر" امریکایی و دستیار پر تلاش او "نویکی" طراحی می‎شود. سپس بدنبال درگذشت این دستیار کوشا، آلبرت مایر از ادامه کار دست می‎کشد. سپس "پی ال ورما" به دستور نهرو نخست وزیر وقت برای انتخابی دیگر ماموریت داده می‎شود. ورما، کوربوزیه را به دلیل شهرتش برای ادامه کار انتخاب می‎کند. نام این  شهر، چندیگر (نام الهه ای هندو که معبدش در دامنه‌های تپه‌های شیوالیک در ادامه رشته کوه‌های هیمالیاست) انتخاب می‌شود که  فرانسوی‎ها آن‌را به دلیل نداشتن حرف "چ" در زبان خود، شاندیگار تلفظ می‌کنند.چون لوکوربوزیه از سردمداران ترقی گرایان محسوب می‎شود، این شهر را می‌توان تا حدودی تجلی و تجسد اندیشه‎های ترقی‎گرایان و یا خردگرایان در هندوستان دانست.
 در این مقاله نخست به اختصار به سیر اندیشه‎های شهر سازی و سپس به شرح حال چگونگی طراحی این شهر از دیر باز پرداخته می‌شود. سپس بطریقی توصیفی تحلیلی نکات مثبت و ضعف‎های این اقدام مهم استنتاج خواهد شد.  نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد چه نکات مثبت و چه نکات منفی در انجام این اثر تاریخی، هر دو می‌توانستند و می‌توانند در طرح‎های جامع و تفصیلی تهران سرمشق‎های خوبی برای برنامه ریزان و طراحان شهری به ارمغان بیاورند.

واژه‌های کلیدی:
اندیشه خردگرایان، بازآموزی، طرح‌های جامع پایتخت، چندیگر، تهران
فهرست منابع
1. پورجعفر، محمدرضا،(1385)، گزارش پروژه: طراحی شهری محیطی رود دره دارآباد، منطقه یک شهرداری تهران.
2. پورجعفر، محمدرضا (1978)، آرشیو شخصی تصاویر چندیگر، شبه قاره هند.
3. ستوده، منوچهر (1374)، جغرافیای تاریخی شمیران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران.
4. شجاعی، فاطمه (1394)، نگاهی به سیر تحول طرح‌های توسعه شهری شهر کلان تهران، طرح‌های جامع و طرح جدید تهران، خصوصیات، اهداف و ضرورت‌ها، Law.tehran.ir/Default.ir/Default.aspx?tabid
5. شورت، جان رنه (1390)، نظریه شهری، ارز یابی انتقادی، ترجمه دکتر کرامت اله زیاری، حافظ مهدی نژاد و فریاد پرهیز، انتشارات دانشگاه تهران تهران. (Short, J., R., (2006), Urban Theory,A Ciritical Assessment,)
6. مهندسین مشاور بافت شهر (1384)، گزارش طراحی شهری-محیطی رود-دره ولنجک، شهرداری منطقه یک تهران.
7. مهندسین مشاور گزینه (1385)، گزارش طراحی شهری-محیطی رود-دره گلابدره، شهرداری منطقه یک تهران.
8. نهاد برنامه ریزی توسعه شهری تهران (1386)، طرح راهبردی ساختاری شهر تهران، وزارت راه و شهرسازی، تهران.
9. وزارت مسکن و شهرسازی (1385)، مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهری تهران، نهاد مشترک تهیه طرح‌های جامع و تفصیلی شهر تهران، خلاصه گزارش نهایی.
10. Besset, Maurice (1968), Review: Chandigarh by Norma Evenson, Journal of the Society of Architectural Historians Vol. 27, No. 2 pp. 148-150.
11. Chandigarh Master Plan (2016), The Official website of The Chandigarh Administration, http://chandigarh.gov.in.
12. Chandigarh administration (2015), Chandigarh master plan-2031Department of Urban planning, Chandigarh, India.
13. Evenson. Norma, (1966) University of California, Berkeley College of Environmental Design University of California Press USA.
14. McHarg, Ian L. (1969), “Design with Nature” , USA.
15. Parkash, Aditya (1980), Chandigarh; a Presentation in Free Verse, Chandigarh Administration, Bombay, p.47-50
16. Pourjafar, Mohammad Reza (1983), Precept & Performance of Neighbourhood Unit Sector 22, Chandigarh, B. Arch. Thesis Chandigarh College of Architecture, Chandigarh, India.
17. Pourjafar, Mohammad Reza (1986), Design Criteria for Town Center, Chandigarh, Phase3, M.U.D, Thesis, School of Planing and Architecture (SPA), New Delhi, India.
18. Pourjafar, Mohammad Reza, Adabkhah Mogtaba (2006), Morphology of Indigenous And Contemporary Urban spaces, Case study: Sector 17 Chandigarh Shahjahanabad in India, Proceedings of the third Great Asian Street Symposium, APublic Forum of Asian Urban Design.
19. Pourjafar, Mohammad Reza, Bemanian, Mohammad Reza , Ansari, Mogtaba (2005) Planing And Design Criteria to Conserve River Valleys of Tehran, Case study: Darabad.
20. Spreiregen, Paul, D. (1967), Urban Design –Architecture of Towns & Cities by Aia.