دوره 34، شماره 1 - ( 1397 )
جلد 34 شماره 1 صفحات 61-51 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1397/1/16 | پذیرش: 1397/11/2 | انتشار: 1397/12/26
دریافت: 1397/1/16 | پذیرش: 1397/11/2 | انتشار: 1397/12/26
Rights and permissions
Authors
احمد افسری*1، سید مسلم سید الحسینی1، مریم دانشور1، عمید الاسلام ثقه الاسلامی1
1- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
چکیده (4706 مشاهده)
اهداف و زمینه‌ها: از مهم‌ترین پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی و توسعه کالبدی شهرهای کشور در دهه‌های اخیر ازهم‌پاشیدگی نظام توزیع مراکز خدماتی شهر بوده که زمینه‌ساز نابرابری اجتماعی شهروندان در برخورداری از این خدمات شده است. خدمات عمومی شهری ساختار دهنده شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر است؛ بی‌عدالتی در نحوه توزیع آن، تأثیر جبران‌ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر و جدایی گزینی طبقاتی محلات شهر گذاشته و مدیریت شهری را با چالش‌های جدی روبرو می‌کند. بررسی و شناسایی وضعیت توزیع خدمات و امکانات در شهر، از جمله مداخلاتی است که می‌تواند به باز توزیع درآمد و کاهش فاصله ایجاد شده میان فقیر و غنی علل خصوص در کلان‌شهرها ملاک عمل مدیریت شهری قرار گیرد. این پژوهش بررسی توزیع فضایی خدمات شهری در شهر مشهد را باهدف سنجش عدالت فضایی موردبررسی قرار داده است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ازنظر نوع توصیفی- تحلیلی بوده، شیوه گردآوری داده‌ها به‌صورت اسنادی و کتابخانه‌ای و تکنیک مورداستفاده روش فازی هست. آمار و شاخص‌های پژوهش وضعیت توزیع فواصل کاربری‌های خدماتی در سطح مناطق 13 گانه کلان‌شهر مشهد بوده که از طرح تفصیلی اخذ گردیده است.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از تحلیل‌ها نشان می‌دهد حدود 10381 هکتار معادل 30 درصد از مساحت شهر دارای کیفیت نامناسب و نسبتاً نامناسب در دسترسی به انواع خدمات می‌باشند، دراین‌بین وضعیت مناطق 1، 11 و ثامن مناسب‌تر از سایر مناطق هست. همچنین به ترتیب مناطق 7، 6 و 2 فاقد حداقل پهنه‌هایی با قابلیت دسترسی خیلی خوب به خدمات می‌باشند
روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و ازنظر نوع توصیفی- تحلیلی بوده، شیوه گردآوری داده‌ها به‌صورت اسنادی و کتابخانه‌ای و تکنیک مورداستفاده روش فازی هست. آمار و شاخص‌های پژوهش وضعیت توزیع فواصل کاربری‌های خدماتی در سطح مناطق 13 گانه کلان‌شهر مشهد بوده که از طرح تفصیلی اخذ گردیده است.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از تحلیل‌ها نشان می‌دهد حدود 10381 هکتار معادل 30 درصد از مساحت شهر دارای کیفیت نامناسب و نسبتاً نامناسب در دسترسی به انواع خدمات می‌باشند، دراین‌بین وضعیت مناطق 1، 11 و ثامن مناسب‌تر از سایر مناطق هست. همچنین به ترتیب مناطق 7، 6 و 2 فاقد حداقل پهنه‌هایی با قابلیت دسترسی خیلی خوب به خدمات می‌باشند
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. Bakhtiari S (2000). Justice and Development in Islamic Economics, Islamic Revolution Quarterly. 4(2):154-169 [Persian]
2. Bashirieh H (2003). An Introduction to the Philosophy of Justice, Naghed. 1(1):11-56 [Persian]
3. Chen X, Sun J (2006). Sociological perspectives on urban China: from familiar territories to complex terrains. China Information. 20(3):519-551. [DOI:10.1177/0920203X06070041]
4. Cho CM (2003). Study on effects of resident-perceived neighborhood boundaries on public services accessibility & its relation to utilization: using Geographic Information System, focusing on the case of public parks in Austin. [Doctoral dissertation]. Texas A&M University.
5. Ettaat J, Mousavi SZ (2011). The Relationship between Regional Security and Development of Political Spaces Case Study: Sistan and Baluchistan Province in Iran, International Quarterly of Geopolitics. 7(21):70-87 [Persian]
6. Ezzatpanah B, Sobhani N, Rashidi A, Hesari E (2015). Investigating the Distribution of Urban Land Use in Urban Development Projects in Terms of Social Justice, Case Study: Shahindezh City. Biannual Journal of Urban Ecology. 6(12):49-64. [ Persian]
7. Fainstein SS (2014). The just city. International Journal of Urban Sciences, 18(1):1-18. [DOI:10.1080/12265934.2013.834643]
8. Guthrie WKC (1996). History of Greek Philosophy, Pythagoras and the Pythagoreans, Ghavam M, Safari M, Translators. Tehran: Fekre rooz Publication [Persian]
9. Habibi M, Massaeli S (2007), Urban use per capita, Tehran: National Organization for Land and Housing Publication. [Persian].
10. Hafeznia MR, Ghaderi Hajat M (2016). Conceptualization of Spatial Justice in Political Geography. International Quarterly of Geopolitics. 11(40):32-60
11. Harvey D (2003). Social Justice and the City. Hesamiyan F, Haeri M, Monadizade B, Translators. Tehran: Sherkate Pardazesh-e Barnamerizi Shahri Publication. [Persian].
12. Hatami Nejad H, Farhoodi R, MohammadPour Jaberi M (2008). Analysis of Social Inequalities in Utilizing Urban Services, Human Geography Research. 65(41):71-85. [Persian]
13. Healey P (2003). Collaborative planning in perspective. Planning theory. 2(2):101-123. [DOI:10.1177/14730952030022002]
14. Hewko JN (2001). Spatial equity in the urban environment: Assessing neighborhood accessibility to public amenities[Dissertation]. University of Alberta.
15. Jalili Marand A, Motefaker Azad MA, Fallahi F (2018). On the Concept of Social Justice: Hayek, Rawls, Motahhari and Sadr, Iran's Economic Essays. 15(29):173-199. [Persian]
16. Kaphle I (2006). Evaluating people's accessibility to public parks using geographic information systems: A case study in Ames, Iowa[Dissertation]. Iowa State University.
17. Lahsayi Zadeh A (2002). Inequalities and Social Stratification in Iran, Journal of Social sciences and Humanities of Shiraz University. 16(2):3-24. [Persian]
18. Lefebvre H (2001). Comments on a new state form. Antipode. 33(5):769-782. [DOI:10.1111/1467-8330.00216]
19. Lennon M, Fox-Rogers L (2016). Morality, power and the planning subject. Planning Theory. 16(4):364-383. [DOI:10.1177/1473095216648185]
20. Lotfi S, Koohsari MJ (2009). Measuring objective accessibility to neighborhood facilities in the city (A case study: Zone 6 in Tehran, Iran). 26(3):133-140. [DOI:10.1016/j.cities.2009.02.006]
21. Martínez J (2009). The use of GIS and indicators to monitor intra-urban inequalities. A case study in Rosario, Argentina. Habitat International. 33(4):387-396. [DOI:10.1016/j.habitatint.2008.12.003]
22. Miller B, Nicholls W (2013). Social movements in urban society: The city as a space of politicization. Urban Geography. 34(4):452-473. [DOI:10.1080/02723638.2013.786904]
23. Mills S (2003). Michel Foucault (Routledge Critical Thinkers), In: Power/Knowledge. London; pp. 67-79. [DOI:10.4324/9780203380437]
24. Mirsepassi A (2017). Culture and Democracy, Iran Namag. 2(3):11-42 [Persian]
25. Nazerzadeh Kermani F (1997). Principles of Farabi's political philosophy, theories of utopia with the implementation of the ideas of Plato and Aristotle, Al Zahra University Press. Tehran. [Persian]
26. Nicholls S (2001). Measuring the accessibility and equity of public parks: A case study using GIS. Managing leisure. 6(4):201-219. [DOI:10.1080/13606710126543]
27. Omranzadeh B (2015). Explanation of Space Justice in Islamic Utopia (Case Study: Tehran Metropolis) [Dissertation]. Tehran University. [Persian]
28. Safari M, Kakaei R, Ataei M, Karamoozian M (2012). Using fuzzy TOPSIS method for mineral processing plant site selection. Arabian Journal of Geosciences. 5(5):1011-1019. [DOI:10.1007/s12517-010-0234-y]
29. Shankar R, Shah A (2003). Bridging the economic divide within countries: A scorecard on the performance of regional policies in reducing regional income disparities. World development. 31(8):1421-1441. [DOI:10.1016/S0305-750X(03)00098-6]
30. Shariati A (1991), Ali (as). Tehran: Amon Publications [Persian]
31. Tajbakhsh K (2000). The promise of the city: space, identity, and politics in contemporary social thought. University of California Press. [DOI:10.1525/california/9780520222779.001.0001]
32. Talen E, Anselin L (1998). Assessing spatial equity: an evaluation of measures of accessibility to public playgrounds. Environment and planning A. 30(4):595-613. [DOI:10.1068/a300595]
33. Talen E (1998). Visualizing fairness: Equity maps for planners. Journal of the American Planning Association. 64(1):22-38. [DOI:10.1080/01944369808975954]
34. Yusefi A, Varshoei S (2011). Social inequality in Mashhad urban space: An Estimation of Education and Income inequality in Urban Spaces, Journal of Iranian Social Studies. 4(4):97-125. [Persian]
35. Zadeh LA (1965). Fuzzy sets. Information and control. 8(3):338-353. [DOI:10.1016/S0019-9958(65)90241-X]