دوره 29، شماره 3 - ( 1393 )
جلد 29 شماره 3 صفحات 163-147 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1396/12/6 | پذیرش: 1396/12/6 | انتشار: 1396/12/6
دریافت: 1396/12/6 | پذیرش: 1396/12/6 | انتشار: 1396/12/6
Rights and permissions
چکیده (3428 مشاهده)
حوضه زاینده رود به دلیل تنوع آب و هوایی و آب حیات بخش رودخانه زاینده رود، یکی از مناطق مهم کشاورزی در سطح کشور است. از آنجایی که پدیده یخبندان به ویژه یخبندان دیررس بهاره به درختان میوه و محصولات کشاورزی این منطقه خسارت زیادی وارد می کند؛ بنابراین بررسی یخبندان در این حوضه ضروری است. در این تحقیق شدت یخبندان دوره سرد سال و فصل بهار در حوضه زاینده رود در 5 آستانه ی ضعیف (0 تا 5- درجه)، متوسط (1/5- تا 10- درجه)، شدید (1/10- تا 15- درجه)، بسیار شدید (1/15- تا 20- درجه) و فوق العاده شدید (کمتر از 20- درجه سلسیوس) با استفاده از آمار دمای کمینه شبانه روز 13 ایستگاه هواشناسی طی دوره آماری 16 ساله (72-1371 تا 87-1386) بررسی گردید. نقشه پهنه بندی فراوانی شدت های مختلف یخبندان نیز در محیط Arc Map ترسیم شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که تمام ایستگاه های مورد مطالعه حوضه زاینده رود در دوره سرد سال یخبندان ضعیف تا بسیار شدید را تجربه می کنند؛ اما یخبندان فوق العاده شدید تنها در مناطق مرتفع (بالای 2000 متر) اتفاق می افتد. در فصل بهار، یخبندان ضعیف تا آخر فروردین و در ایستگاه های مرتفع تا دهه سوم اردیبهشت و یخبندان متوسط تنها در ایستگاه های 2000 متر به بالا در فروردین ماه رخ می دهد. یخبندان شدید نیز تنها در شمال غرب منطقه مورد مطالعه اتفاق می افتد. با توجه به نقشه های پهنه بندی، شمال غرب حوضه زاینده رود از نظر فراوا نی وقوع شدت های مختلف یخبندان منطقه پرخطر می باشد.
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. ابراهیمی، عاطفه.( 1387 ). پهنه بندی شدت یخبندان در استان یزد، پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی کمال امیدوار، دانشگاه یزد، گروه جغرافیا.
2. استانداری اصفهان. ( 1387 ). ستاد حوادث غیر مترقبه، گزارش سال ۱۳۸۷.
3. امیدوار، کمال .( 1390 ). مخاطرات طبیعی، انتشارات دانشگاه یزد، صص ۲۱۱- ۲۲۰.
4. امیدوار، کمال و عاطفه ابراهیمی.( 1388 ). پهنه بندی شدت یخبندان در استان یزد، مجله جغرافیا، انجمن جغرافیایی ایران، سال هفتم، ش ۲۰، ۲۱، صص ۱۱۳ – ۱۲۷.
5. براتی، غلامرضا.( 1375 ). طراحی و پیش بینی الگوهای سینوپتیکی یخبندان های بهاره ایران، رساله دکتری اقلیم شناسی به راهنمایی بهلول علیجانی، دانشگاه تربیت مدرس، صص ۲۰ -۳۸.
6. براتی، غلامرضا .( 1378 ). روابط سیستمی پرفشار مهاجر و یخبندان های بهاره ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی،ش ۵۴ و ۵۵ ، صص ۱۴۴ – ۱۴۵.
7. توکلی محسن و مهرداد حسینی.( 1385 ). ارزیابی شاخص های یخبندان و شروع پاییزه آن در ایران (مطالعه موردی:ایستگاه اکباتان همدان)، مجله نیوار، ش ۶۰ -۶۱، صص ۳۱ – ۴۱.
8. خسروی، محمود؛ حبیبی، مجید و رضا اسماعیلی.( 1387 ). پهنه بندی اثر خطر سرمازدگی دیررس بر روی باغات(مطالعه موردی:شهرستان مه ولات)، مجله جغرافیا و توسعه، سال ششم، شماره پیاپی 12 ، صص ۱۴۵ – ۱۶۲.
9. خداقلی، مرتضی.( 1384 ). بررسی زیست اقلیم گیاهی حوضه آبخیز زاینده رود، رساله دکتری، دانشگاه اصفهان، به راهنمایی: سید ابوالفضل مسعودیان، صص ۴۹ -۴۷.
10. خلجی، مهدی .( 1377 ). پیش بینی سرمای دیررس بهاره و زود رس پاییزه برای تعدادی از گیاهان زراعی و باغی در استان چهار محال و بختیاری، نشریه تحقیقات نهال و بذر، ش ۲، صص ۴۷ -۴۹.
11. خوشحال دستجردی، جواد .( 1370 ). ارتباط یخبندان با محصولات کشاورزی استان اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی محمدرضا کاویانی، دانشگاه اصفهان، ص 1.
12. سازمان هواشناسی کشور، واحد خدمات ماشینی.( 1388 ). آمار و اطلاعات هواشناسی مورد نیاز در طول دوره آماری مورد نظر .
13. سازمان هواشناسی کشور، شرکت نیوار .( 1377 ). طرح اطلس بلایای طبیعی اقلیمی استان اصفهان، صص ۲۰ -۲۷.
14. شرکت آب منطقه ای استان اصفهان، واحد طرح و مطالعه.( 1388 ). داده های اقلیمی مورد نیاز طی دوره آماری .
15. علیجانی، بهلول. ( 1385 ). آب و هوای ایران، انتشارات پیام نور، چاپ هفتم، صص ۳۳ -۳۸.
16. محمدی، حسین و دانش وکیلی.( 1385 ). زیتون(کاشت، داشت، برداشت و فرآوری)، انتشارات ندای سبز شمال، صص ۸۳ -۸۴.
17. مسعودیان، سید ابوالفضل .( 1390 ). آب و هوای ایران، مشهد: انتشارات شریعه توس، صص ۹۷ – ۹۸.
18. معلمی، مونا .( 1388 ). پهنه بندی اقلیم کشاورزی استان اصفهان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی : غلامعلی مظفری، دانشگاه یزد، گروه جغرافیا، صص ۹۸ -۱۱۶ .
19. میان آبادی آمنه.( 1388 ). بررسی و پهنه بندی یخبندانهای زودهنگام پائیزه و دیر هنگام بهاره و زمستانه با استفاده از GIS در استان خراسان رضوی، مجله آب و خاک(علوم و صنایع کشاورزی)، ج 23 ، ش 1، صص 79 – ۹۰.
20. میر محمد صادقی، محمد.( 1387 ). آموزش عملی سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS ، ج۲، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان، صص ۱۲۱ – ۱۷۴.
21. وبستر، ا. د و ن. ی. لونی، ترجمه حسین نعمتی و امیر عبدالله زاده.( 1387 ). گیلاس، آلبالو( فیزیولوژی، تولید و مصرف)، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، ص ۲۰۷.
22. Aron, R.Gat,Z(1991),Estimating Chilling duration from daily temperature extremes and elevation in Israel. Climate Research. April 1991.Vol 11, p: 32.
23. Chung, U., (2006). Minimum temperature mapping over complex terrain by estimating cold air accumulation potential. Agricultural forest meteorology, 137, 15-24
24. Khokhar,K,Mahmud ,P.Hadley,S,Pearson.(2007).Effect of cold temperature duration of onion sets in store on the incidence of bolting, bulbing and seed yield. Scientia Horticulture, 112, pp: 16-22.
25. Laughlin, G. P., & Kalma, J. D. (1990). Frost risk mapping for landscape planning: a 162lassificat. Theoretical and applied climatology, 42, pp: 41-51.
26. Lurie, S,Carlos, H. (2005), Chilling injury in peach and nectarine. Post-harvest Biology and Technology. 37, pp: 195-208.
27. Oztekin, T. (2008). Analysis of frost damage risks in Peach Orchards around Tokat: Turkey. International Journal of Natural and Engineering Sciences, 2, pp: 45-51.
28. Rahimi, M., (2007). Risk analysis of first and last frost occurrences in the Central Alborz Region, Iran. International Journal of Climatology, 27, pp: 349-356.
29. Ramyaa. (2004). Frost prediction using Artificial Neural Networks: A classification approach. University of Georgia, Thesis for the degree master of science.
30. Rodrigo, J. (2000). Spring frosts in deciduous fruit trees-mophological damage and flower hardiness. Scientia horticulture, 85, pp: 155-173.
31. Rossi,F, (2002). Meteorological and micrometeorological applications to frost monitoring in northern Italy orchards. Physics and Chemistry of the Earth, 27, pp: 1077-1089.
32. Scheifinger, H.. (2003). Trends of spring time frost events and phonological dates in Centeral Europe. Theoretical and Applied Climatology, 74, pp: 41-51.
33. Sameshima,R (2007), Mapping of first –frost-day and risk of frost damage on soybeams. Journal of Agriculture Meteorology. 63(1), p: 25.