دوره 29، شماره 4 - ( 1393 )
جلد 29 شماره 4 صفحات 228-215 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1393/2/25 | پذیرش: 1393/9/4 | انتشار: 1393/12/28
دریافت: 1393/2/25 | پذیرش: 1393/9/4 | انتشار: 1393/12/28
Rights and permissions
Authors
نصرت فرهادی*1، امیر گندمکار1، حسین عساکره2، مجید منتظری3
1- دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد نجف آباد، اصفهان،ایران
2- گروه آب و هواشناسی، دانشگاه زنجان،زنجان،ایران
3- آب و هواشناسی، دانشگاه اصفهان،اصفهان،ایران
2- گروه آب و هواشناسی، دانشگاه زنجان،زنجان،ایران
3- آب و هواشناسی، دانشگاه اصفهان،اصفهان،ایران
چکیده (3639 مشاهده)
فصل تابستان بخصوص در نیمه جنوبی ایران با حاکمیت شرایط گرما و خشکی هوا شناخته شده است. به منظور بررسی شرایط همدید - پویشی مؤثر بر رخداد غیرمعمول بارش تابستانه ۱۲ – ۶ سپتامبر ۲۰۰۸ (۲۲ -۱۶ شهریور ماه ۱۳۸۷) در محدوده زاگرس جنوبی، با رویکرد محیطی به گردشی و با استفاده از آمار روزانه 270 ایستگاه ثبت داده، روزهای بارشی شناسایی شد. سپس داده های فشار تراز دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، وزش رطوبتی و همگرایی رطوبت تراز۵۰0 هکتوپاسکال از پایگاه داده های مرکز ملی پیش بینی محیطی و تحقیقات جوی ایالات متحده (نوا) استخراج و آنومالی این پارامترها با توجه به میانگین درازمدت 65 ساله (۲۰۱۲ – ۱۹۴۸) محاسبه و با شرایط روزهای مذکور مقایسه شد. بررسی الگوی حاکم براین روزها به کلی ارتباط این بارش ها را با فرایند موسمی منتفی و آن را به الگویی مشابه الگوهای فصل سرد وابسته می داند. انحراف از میانگین شدید فشار تراز دریا در کم فشار خلیج فارس و پر فشار شمالی دریای خزر و شیب تغییرات فشار حاصله در راستای رشته کوه زاگرس و تشکیل جبهه ساکن بر فراز این منطقه و فراز و فرودهای مانع ایجاد شده در مسیر بادهای غربی؛ بعلاوه آنومالی منفی تراز 500 هکتوپاسکال موجبات صعود رطوبت وارده به منطقه از سوی دریاهای مدیترانه و سرخ را فراهم ساخته و به ریزش باران منجر شده است.
واژه‌های کلیدی:
فهرست منابع
1. پرندخوزانی، اکرم و لشکری، حسن .( 1388 ). بررسی سینوپتیکی بارش های سنگین در جنوب ایران، جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، ش ۴۱، ص ۱۲۳ – ۱۳۶.
2. خوشحال دستجردی، جواد و علیزاده، تیمور .( 1389 ). بررسی همدید و ترمودینامیک رگبار موجد سیلاب ۲۴ / ۶ / ۸۸ در استان خراسان رضوی، برنامه ریزی و آمایش فضا، دوره ی چهاردهم، ش ۴، ص ۸۷ -۱۰۹.
3. صادقی نیا، علیرضا .( 1386 ). بررسی تغییرات مکانی پرفشار ارتفاع جنب حارهای آزور در بارش های تابستانه نیمه جنوبی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد به راهنمایی محمد سلیقه دانشگاه تربیت معلم تهران، گروه جغرافیا.
4. قادری، حیدر و علیجانی، بهلول.( 1389 ). تحلیل سینوپتیک بارش های شدید لارستان، جغرافیای طبیعی، سال سوم، ش ۸، ص ۱۷ – ۳۶.
5. قویدل رحیمی، یوسف.( 1389 ). نگاشت و تفسیر سینوپتیک اقلیم با استفاده از نرم افزار GRADS، تهران: انتشارات سها دانش.
6. عربی، زهرا .( 1385 ). تحلیل سینوپتیکی بارندگی دوره 21 تا 26 تیرماه 1378 در ایران، پژوهش های جغرافیایی، ش ۵۶، ص ۱ – ۱۵.
7. علیجانی، بهلول و کاویانی، محمدرضا .( 1371 ). مبانی آب و هواشناسی، تهران: سمت.
8. مسعودیان، سیدابوالفضل و کاویانی، محمدرضا .( 1387 ). اقلیم شناسی ایران، انتشارات دانشگاه اصفهان، اصفهان.
9. نجارسلیقه محمد .( 1380 ). الگو های سینوپتیکی بارش های تابستانه جنوب شرق ایران، تحقیقات جغرافیایی، ش ۶۳،اصفهان، ص ۱۱۴ -۱۲۵.
10. نجار سلیقه محمد .( 1377 ). بررسی سینوپتیکی بارش مرداد ماه 1374 در جنوب و جنوب شرق ایران، رشد و آموزش جغرافیا، ش ۴۹، ص ۱۳ -۱۷.
11. Fernanda Cerqueira. Iracema F. A. Cavalcanti(2010)Extreme precipitation over Southeastern Brazil in the austral summer and relations with the Southern Hemisphere annular mode Atmospheric Science Letters.Volume 11, Issue 1, pages 21–26
12. Madox , hoxit, chapel, gavacen , (1978) , Comparison of meteorological aspects of the Big Tampson and Rapid city flash floods, Monthly weather review, vol 106.issue 3, p(375-389)
13. Pierre , camberline, (1995) , June - September rainfall in north eastern Africa and atmospheric signal over the tropics, a zonal perspective. International journal of climatologyvol.15.issue 7 p(773-783).
14. Saaroni. Hadas, Baruch ziv, (2000) , Summer rain episodes in a Mediterranean climate, the case of Israel, climatological- dynamical analysis. International journal climatology vol 20, p (191-209).
15. Walker.j.m , (1975) , On summer atmospheric processes over south west Asia, tellus vol 13, p(491-496).
16. Gensini,victor,alan black ,david changnon,Stanley changnon.( 2008)Heavy Rains in Northeast Illinois(2011). Meteorological Analysis and Impacts. Transactions of the Illinois State Academy of Science Volume 104.
17. Kim.b.j,et.al , (2002) , Summer monsoon rainfall patterns over south korea and associated circulation features. Theoretical and applied climatology.72 (65-74)
18. Matlik,olga& piia post , ( 2008), Synoptic weather types that have caused heavy precipitation in Estonia in the period 1961–2005. Estonian Journal of Engineering.
19. Huth.R , (2001) , A Circulation Classification Scheme Applicable in GCM Studies, Theoretical and Applied Climatology,No.67,pp 1-18.
20. Zangvil,A.& et al(2003), Connection between Eeastern Mediterranean seasonal mean 500hpa height and sea-level pressure pattern and the spatial rainfall distribution over Israel, Int.J. Climatol, 23:1567-1576.