:: دوره 29، شماره 4 - ( 1393 ) ::
جلد 29 شماره 4 صفحات 112-97 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی همدید کنش های چرخندی بر روی ایران
رضا کاوسی*1، سعید موحدی1
1- گروه آب و هواشناسی، دانشگاه اصفهان،اصفهان،ایران
چکیده:   (3449 مشاهده)
یکی از مکانیسم های مهمی که باعث ایجاد ناپایداری و تراکم در جو می شود، سامانه های چرخندی است. این پژوهش به بررسی رقومی مراکز چرخندی مؤثر بر ایران و مناطق چرخندزایی و ارتباط آنها با بارش کشور می پردازد. برای تحصیل این هدف از داده های بازکافت شده ارتفاع ژئوپتانسیل NCEP/NCAR با تفکیک زمانی شش ساعته و تفکیک مکانی ۵/۲ × ۵/۲ درجه، در شش تراز اول جو برای سال 1371 ش. استفاده شده است. با توجه به محاسبات انجام شده، مشخص گردید که بیشینه درصد فراوانی چرخندهای سه تراز اول جو در فصل زمستان، تراز 700 هکتوپاسکال در فصل پاییز و دو تراز 600 و 500 هکتوپاسکال در فصل بهار رخ میدهد. مراکز چرخندزایی که چرخندهای آنها کشور ایران را تحت تأثیر قرار میدهند، شامل منطقه چرخندزایی جنوا، جنوب ایتالیا، جزایر سیسیل و کم فشار گنگ است. همبستگی بین درصد فراوانی فصلی چرخندها با میانگین بارش فصلی کشور نشان می دهد که بین درصد فراوانی چرخندها با میانگین بارش کشور رابطه همبستگی مثبت وجود دارد.
واژه‌های کلیدی: اقلیم شناسی همدید، چرخند، رویکرد گردشی به محیطی، ارتفاع ژئوپتانسیل .
متن کامل [PDF 1735 kb]   (1530 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: هواشناسی و اقلیم
دریافت: 1392/12/24 | پذیرش: 1393/7/28 | انتشار: 1393/12/28
فهرست منابع
1. اوجی، روح الله .( 1385 ). مطالعه سینوپتیکی الگوهای جوی و فراوانی و مسیر چرخندها در دوره های ترسالی غرب میانه ایران، استاد راهنما: منصور جعفربیگلو، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا، گروه جغرافیای طبیعی، رشته جغرافیای طبیعی - اقلیم شناسی.
2. بابائی فینی، ام السنمه، منوچهر فرج زاده.( 1381 ). الگوهای تغییرات مکانی و زمانی بارش در ایران، مجله علمی پژوهشی مدرس، دوره 6، ش 4، زمستان 1381، 51.
3. جعفرپور، ابراهیم. ( 1375 ). اقلیم شناسی ایران، تهران: انتشارات پیام نور،1377، 75.
4. شبرنگ، لاله.( 1387 ). بررسی تأثیر بلاکینگ بر ویژگیهای چرخندهای مدیترانهای، اساتید راهنما: پرویز ایران نژاد و فرهنگ احمدی گیوی، دانشگاه تهران، مؤسسه ژئوفیزیک، گروه فیزیک فضا، رشته هواشناسی.
5. صداقت، مهدی .( 1385 ). مسیریابی سیکلون های خاورمیانه (در دوره سرد سال)، استاد راهنما: زهرا حجازی زاده، استاد مشاور: زین العابدین جعفرپور، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران گروه جغرافیا، اقلیم و برنامه ریزی محیطی، 46 و 70-71.
6. علیجانی، بهلول.( 1374 ). آب و هوای ایران، انتشارات پیام نور،
7. علیجانی، بهلول.( 1385 ). اقلیم شناسی سینوپتیک، تهران: سمت، 105.
8. -علیزاده، امین و همکاران.( 1376 ). هوا و اقلیم شناسی، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 213.
9. -کاویانی، محمدرضا و بهلول علیجانی .( 1371 ). مبانی آب و هواشناسی، تهران: سمت.
10. لشکری، حسن .( 1381 ). مسیریابی سامانه های کم فشار سودانی ورودی به ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، ش 2، تابستان 1381.
11. احمدگیوی، فرهنگ، یونس نجیبی فر .( 1383 ). مطالعه چرخندزایی در پشت به باد کوههای آلپ و اثر آن بر آب و هوای خاورمیانه برای دوره یکساله، فیزیک زمین و فضا، ج 3، ش 2، 1383.
12. مارتین، جاناتان.ای .( 2006 ). دینامیک جو در عرض میانه، برگردان سید ابوالفضل مسعودیان، 1388 ، انتشارات دانشگاه اصفهان.
13. مهدوی، مسعود و طاهرخانی، مهدی .( 1385 ). کاربرد آمار در جغرافیا، تهران: انتشارات قومس.
14. مسعودیان، سید ابوالفضل و محمدرضا کاویانی .( 1386 ). اقلیم شناسی ایران، انتشارات دانشگاه اصفهان، 29.
15. یارنال، برنت .( 1993 ). اقلیم شناسی همدید وکاربرد آن درمطالعات محیطی، ترجمه مسعودیان، سید ابوالفضل، 1385 ، انتشارات دانشگاه اصفهان، 10.
16. Alpert. P.,Neeman B.U., Shay-El Y.,1990_1: Intermonthly Variability of Cyclone Tracks in the Meditrranean.jornal of Climate 3: 1474-1478.
17. Bartholy.Judit and et al, 2009: Analyzing the genesis, intensity, and tracks of western Mediterranean cyclones, Appl Climatol 96:133–144.
18. Blender. R and M. Schubert., 2000:Cyclone Tracking in Different Spatial and Temporal Resolutions.Mon Weather Re 128:377-384.
19. Campins Joan, AgustíJansá and Ana Genovés, 2006: Three-Dimensional Structure of Western Mediterranean Cyclones, Int. J. Climatol. 26: 323–343.
20. Flocas. H.A and et al, 2001:A 40 year climatological study of relative vorticity distribution over the mediterranean, Int. J. Climatol. 21: 1759–1778
21. Karaca, Mehmet, Ali Deniz and Mete Tayanc, 2000: Cyclone Track Variability over Turkey in Association with Regional Climate, Int. J. Climatol. 20: 1225–1236.
22. Maheras P., H.A. Flocas, I. Patrikas and CHR. Anagnostopoulou, 2001: A 40 Year Objective Climatology of Surface Cyclones in The Mediterranean Region: Spatial and Temporal Distribution, Int. J. Climatol. 21: 109–130
23. Rudeva Irina and Gulev. Sergey K, 2007: Climatology of Cyclone Size Characteristics and Their Changes during the Cyclone Life Cycle, Mon. Wea. Rev., 135, 2568–2587.


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 29، شماره 4 - ( 1393 ) برگشت به فهرست نسخه ها