:: دوره 30، شماره 2 - ( 1394 ) ::
جلد 30 شماره 2 صفحات 214-195 برگشت به فهرست نسخه ها
تبیین وضعیت و شناخت عوامل مؤثر بر تخلفات ساختمانی در کلانشهرهای ایران مطالعه موردی: مناطق پانزده گانه شهر اصفهان
جمال محمدی*1، سارا میرزایی1
1- گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان،اصفهان،ایران
چکیده:   (4312 مشاهده)
همگام با رشد روزافزون جمعیت و توسعه شهرنشینی، شهرها در شرایط کنونی با مشکلاتی؛ ازجمله کمبود مسکن و سایر خدمات رفاهی روبه رو هستندکه همین امر خود عامل افزایش تخلفات ساختمانی در شهرها؛ به ویژه کلان شهرها شده است و این معضل به علت فقدان نظارت کافی بر ساخت وسازهای شهری تشدید شده است. تخلفات ساختمانی یکی از مسایل مهم شهرهاست که برخورد با آن و حل آن به آسانی امکان پذیر نیست. یکی از راه حلهای اصولی و ممکن، تلاش برای پیشگیری از وقوع آنها و کاهش زمینههای وقوع اینگونه تخلفات در سطح شهرهاست. هدف از این مقاله، تحلیل تخلفات ساختمانی در مناطق شهر اصفهان و تبدیل آنها به عوامل معنادار است. روش پژوهش "توصیفی، قیاسی و تحلیلی" است و از تحلیل تطبیقی نیز استفاده شده است. روش تحلیل در این پژوهش، تحلیل مقایسهای بین مناطق پانزدهگانه شهر اصفهان و استفاده از تکنیک تحلیل عاملی است. در این پژوهش، با استفاده از آمار اخذ شده از معاونت معماری و شهرسازی شهرداری اصفهان، به بررسی تخلفات ساختمانی در مناطق پانزدهگانه شهر اصفهان و سپس استخراج هشت عامل جدید از 52 عامل موجود ( انواع تخلفات ساختمانی) پرداخته شده است.نتایج این پژوهش نشان میدهد: 1 - در دوره زمانی مورد مطالعه از سال 1387 تا 1391 ، میزان تخلفات ساختمانی در مناطق شهری اصفهان نه تنها کاهش نیافته، بلکه با افزایش نیز رو به رو بوده است؛ 2 - براساس تخلفات صورت گرفته در شهر اصفهان، 52 نوع تخلف صورت گرفته است که با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی به هشت عامل کاهش یافت و با توجه به متغیرهای موجود به ترتیب هشت عامل: تخلفات ارتفاعی و احداثی، تخلفات پروانه ساخت، تخلفات کاربریهای تجاری، تخلفات اجحاف، تخلفات دید و اشراف، تخلفات درها و پله ها، تخلفات اضافه ساخت و تخلفات تغییر کاربری استخراج شد که این هشت عامل 45 / 84 درصد از واریانس جامعه را پوشش می دهد؛ 3 - بیشتر تخلفات ساختمانی صورت گرفته در شهر اصفهان، مربوط به تخلفات ارتفاعی و احداثی، تخلفات پروانه ساخت و تخلفات مربوط به کاربریهای تجاری است.
واژه‌های کلیدی: تخلفات ساختمانی، ماده 100، تحلیل عاملی، شهر اصفهان.
متن کامل [PDF 806 kb]   (4368 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: برنامه‌ریزی شهری
دریافت: 1393/3/30 | پذیرش: 1393/12/5 | انتشار: 1394/6/30
فهرست منابع
1. بهشتی روی، مجید. ( 1372 ). بررسی آثار کالبدی تخلفات ساختمانی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
2. بهمنی منفرد، هادی و محسن کلانتری (1391 )، بررسی تأثیرات کمیسیون ماده صد شهرداری در کنترل تخلفات ساختمانی، چهارمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، مشهد مقدس.
3. پورمحمدی، محمدرضا و احمد خلیل نژاد. ( 1381 ). نقش و اهمیت زمین در طرحهای توسعه شهری و سازوکارهای رسیدگی به تخلفات ساختمانی (نمونه موردی: شهر تبریز )نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز، ش 10 ، صص 9 - 32 .
4. حسینی، سید علی. (1385) . مبانی فنی و اجرایی حقوق شهری و منطقه ای در ایران، انتشارات حق شناس.
5. زمانی، زهره. (1390). معضل تخلفات ساختمانی در پایتخت با تأکید بر شناسایی عوامل مؤثر بر آن، فصلنامه علمی – تخصصی دانش مدیریت بحران، ش 14 ، صص 101 - 118 .
6. زنگی آبادی، علی و حمیدرضا رخشانی نسب. (1386). تحلیل فضایی عوامل کمّی و کیفی مؤثر بر ساخت وسازهای شهری در ایران، نشریه علمی-پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران، ، ش 14 و 15 ، صص 1 - 14 .
7. زنگی آبادی، علی، صفر قائد رحمتی، جمال محمدی و همایون صفایی. (1387). تحلیل فضایی تعامل تخلفات ساختمانی و آسیب پذیری ناشی از زلزله: مناطق شهر اصفهان، نشریه مدرس علوم انسانی- برنامه ریزی و آمایش فضا،ش 56،صص 33 - 51 .
8. سرخیلی، الناز، مجتبی رفیعیان و محمدرضا بمانیان. (1391). بررسی انگیزه های تخلف احداث بنای مازاد بر تراکم ساختمانی در شهر تهران، مدیریت شهری، ش 30 ،صص 145 - 162 .
9. سعیدنیا، احمد. (1383) . ساخت وسازهای شهری، انتشارات سازمان شهرداری ها و دهیاریهای کشور، وزارت کشور: چاپ سوم.
10. شرزه ای، غلامعلی و وحید ماجد.(1390). تأمین مالی پایدار شهر: چگونگی نأمین مالی به منظور توسعه پایدار شهری،دوفصلنامه مدیریت شهری، ویژه نامه، ش 26 ، صص 229 - 316 .
11. شعبانی، مصطفی. (1385). مراجع شبه قضایی صالح در خصوص تخلفات ساختمانی، استاد راهنما: عباس کریمی،استاد مشاور: مجید غمامی، پایان نامه کارشناسی حقوق خصوصی، دانشگاه تهران.
12. شفقی، سیروس. (1381). جغرافیای اصفهان (ویرایش دوم )، انتشارات دانشگاه اصفهان.
13. صالحی میلانی، ساسان و مریم محمدی. (1389). تدوین ضوابط و مقررات ساخت وساز در مناطق کوهپایه ای (مطالعه موردی: محله باغ شاطر تهران)، فصلنامه دانشگاه هنر، ش 3، صص 224 - 240 .
14. صمدی قوشچی، زیدالله. (1383). تخلفات ساختمانی در نظام حقوقی ایران (ویرایش دوم )، تهران: انتشارات جنگل.
15. ظاهری، محمد و محمدرضا پورمحمدی. (1385). موانع اجرایی ضوابط شهرسازی و ارائه راهکارهای مناسب در جهت جلوگیری از تخلفات ساختمانی )مطالعه موردی: کلانشهر تبریز (، نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز، ش 24 ، صص 34 - 63 .
15. طالبی، هوشنگ و علی زنگی آبادی. (1380) . تحلیل شاخص ها و عوال مؤثر در متدلوژی توسعه انسانی شهرهای بزرگ کشور،فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، ش 60 ، صص 124 - 142 .
17. قاجار خسروی، محمدمهدی. (1391). تحلیلی بر عوامل و تبعات ساخت و سازهای غیرمجاز در استان تهران و راه حل های مقابله با آن، مسکن و محیط روستا، ش 140 ، صص 51 - 66.
18. قائدرحمتی، صفر.(1387) . تحلیل فضایی آسیب پذیری مساکن شهری در برابر زلزله (نمونه موردی: شهر اصفهان)،پایان نامه دکتری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.
19. لطفی، حیدر، فرداد عدالتخواه، مینو میرزایی و شب بو وزیرپور. (1388) . مدیریت شهری و جایگاه آن در ارتقاء حقوق شهروندی، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، ش 9 ، صص 117 - 231 .
20. گلدوزیان، ایرج. (1379) . شهرسازی و حقوق (اعمال مقررات کیفری بعد از صدور مجوز ساخت)، نشریه حقوق کانون، سال چهل و چهارم، دوره جدید، ش 18 ، صص 39 - 44 .
21. مشیری، شهریار. (1389). کنترل و هدایت ساخت وساز شهری، طراحی نظام کارآمد، نشریه هویت شهر ش 7 ،صص 23 - 30 .
22. معاونت شهرسازی و معماری شهرداری کلانشهر تبریز.(1390).شهرسازی برای همه (آشنایی با کمیسیون ماده صد قانون شهرداری ها)، انتشارات هاتف شهر.
23. معصوم، جلال. (1380). تخلفات ساختمانی، ماهنامه شهرداری ها، ش 33 ، انتشارات سازمان شهرداری ها.
24. منصور، جهانگیر. (1391 ). قوانین و مقررات مربوط به شهر و شهرداری، نشر دیدار.
25. موسوی، میرنجف و حسن حکمت نیا.(1384). تحلیل عاملی و تلفیق شاخص ها در تعیین عوامل مؤثر بر توسعه انسانی نواحی ایران، مجله جغرافیا و توسعه، ش 19، صص 54 - 69 .
26. سازمان معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان، کمیسیون ماده صد.
27. Suhr, Diana D (2004), Principal component Analysis vs. Exploratory Factor Analysis, Statistical and Data Analisis, paper 203-30, 1-11.
28. Tryfos, Peter (2001), Factor Analysis, Chapter 14.
29. www.fa.wikipedia.org
30. www.iranshahrsaz.com
31. www.isfahan.ir


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 30، شماره 2 - ( 1394 ) برگشت به فهرست نسخه ها