دوره 33، شماره 1 - ( 1397 )
جلد 33 شماره 1 صفحات 50-39 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1396/7/30 | پذیرش: 1396/12/10 | انتشار: 1397/3/28
دریافت: 1396/7/30 | پذیرش: 1396/12/10 | انتشار: 1397/3/28
Rights and permissions
چکیده (6500 مشاهده)
یکی از مهم ترین پدیده‌های امنیتی عصر حاضر، ظهور و گسترش گروه تروریستی داعش در غرب آسیا و شمال آفریقاست. پدیده ای که تمامی تحولات سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در این منطقه را تحت تاثیر قرار داده و موضوع بررسی و مطالعه کارشناسان حوزه‌های مختلف قرار گرفته است. این مقاله درصدد بررسی تأثیرات ظهور داعش در سوریه و عراق بر معادلات سیاسی امنیتی و تحولات قدرت در خاورمیانه است. با توجه به نظریه واقع‌گرایی نوکلاسیک، متغیر ثابت این پژوهش، داعش و متغیر وابسته آن تحولات قدرت در منطقه خاورمیانه در نظر گرفته‌شده است. روش تحقیق این مقاله «توصیفی-تحلیلی» است. مطالب جمع‌آوری‌شده با استفاده از روش کتابخانه‌ای و اسنادی در قالب جداول به صورت کمی نشان داده می‌شوند و سپس بر مبنای چهارچوب نظری پژوهش مورد تحلیل قرار می‌گیرند. در این پژوهش ابعاد مختلف نقش داعش در تحولات خاورمیانه مورد بررسی قرارگرفته است. از دیدگاه نوشتار پیش رو، اولین و مهم‌ترین پیامد ظهور گروه تروریستی داعش در غرب آسیا، «تضعیف جبهه مقاومت» در مقابل رژیم غاصب اسرائیل است. این رویداد از دو جهت بررسی شده است. اول آنکه با افزایش تعداد گروه‌های تروریستی در خاورمیانه، توان گروه‌های حامی محور مقاومت صرف مقابله با آن‌ها می‌شود. دوم آنکه ظهور داعش موجب افزایش شکاف سنی و شیعه و اختلافات داخلی در جهان اسلام و در نهایت به نفع رژیم غاصب اسرائیل شده است. پیامد دیگر داعش «افزایش اسلام هراسی» در جهان است. از سویی دیگر بحران داعش موجب «تأثیرات منفی بر اقتصاد و توسعه» در منطقه شده است. بر این اساس شاهد تحلیل رفتن منابع مالی کشورهای غرب آسیا و عقب افتادن آن‌ها از روند توسعه اقتصادی و صنعتی هستیم.در مجموع داعش باعث بوجود آمدن آسیب‌های امنیتی – اقتصادی برای همه ی بازیگران در منطقه خاورمیانه شده و با به چالش کشیدن نظم نسبی موجود ، ریشه‌های بی اعتمادی در منطقه را افزایش و چشم انداز صلح بین بازیگران منطقه را با چالش‌های جدی مواجه کرده است.
© 2018 Geographical Researches
فهرست منابع
1. اویسی، هادی (1395)، بررسی تأثیر عوامل جغرافیایی بر امنیت اجتماعی (مطالعه موردی استان کرمان)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و یکم، شماره یکم، بهار 1395، شماره 120، صص184-169.
2. بخشی، شیخ احمد، بهاری، بهنام (1393)، بررسی ایدئولوژی گروه تکفیری- وهابی دولت اسلامی شام و عراق، (داعش)،فصلنامه علوم سیاسی،سال شانزدهم،شماره شصت و چهارم، صص 133-154
3. برزگر، کیهان (1395)، لزوم ترجیح منافع ژئواستراتژیک بر یارگیری‌های ایدئولوژیک، برگرفته از سایت دیپلماسی ایرانی به آدرس: http://www.irdiplomacy.ir/fa/page
4. شادمهری، فاطمه، زرقانی، هادی، خوارزمی، علی (1395)، تحلیل ملاحظات پدافند غیرعامل در زیرساخت‌های شهری با تأکید بر زیرساخت آب، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و یکم، شماره سوم ،شماره پیاپی 122 ،صص 117-103
5. فیروزآبادی، سید جلال، (1390)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)،تهران.
6. کالجی، ولی(1390)، اهداف و منافع مشترک ایران و روسیه درصحنه تحولات سوریه برگرفته از سایت IPSC-مرکز بین‌المللی مطالعات صلح به آدرس: http://peace-ipsc.org/fa/%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7%D9%81-%D9%88
7. لشگری تفرشی، احسان (1395)، تبیین چگونگی نفوذ جغرافیایی اندیشه‌های انقلاب اسلامی ایران در خاورمیانه از طریق تئوری پخش، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و یکم، شماره دوم، تابستان 1395، شماره پیایی 121،صص76-86
8. مرادی نیاز، فاتح، صالحی، جواد، (1394)، پیامدهای ظهور داعش بر ژئوپلیتیک خاورمیانه، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، شماره 1، صص 103-127
9. مشیر زاده، حمیرا (1386)، تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران، سمت.
10. مظاهری، محمدمهدی، ملایی، اعظم (1394)، نقش فرقه‌گرایی در عقب‌ماندگی تمدنی مسلمانان (مطالعه موردی گروه داعش)،بر گفته از سایت پایگاه اطلاع‌رسانی دبیرخانه شورای برنامه‌ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت به آدرس: http://www.dmsonnat.ir
11. منصوری، محمدحسین، (1392)، بررسی مواضع و اهداف روسیه در سوریه، فصلنامه پژوهش‌های علوم انسانی، سال پنجم، شماره 31 ،صص 195-175.
12. ناصر پور، حسن (1394)، داعش و ژئوپلیتیک مقاومت اسلامی، موسسه ندا، فصلنامه مطالعات فلسطین، شماره 26، صص 49-80.
13. نجات، سید علی (1394)،گروهک تروریستی داعش و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، چالش‌ها و فرصت‌ها، فصلنامه سیاست، سال دوم، تابستان 1394، شماره 6، صص 119-103
14. نیاکویی، سید امیر، ستوده، علی‌اصغر (1394)، تأثیر منازعات داخلی سوریه و عراق بر مجموعه امنیتی خاورمیانه (2011-2015)، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، شماره 15، دوره چهارم، صص 177-154.
15. Abu-Nasr, D. ( 2015), Syria's Refugees Feel More Welcome in Europe Than in the Gulf, September 4, 2015,Vol. 5, No. 1, pp. 49-67
16. Bershidsky, L. (2015), Why Don't Gulf States Accept More Refugees?, Vol. 2, No. 3, pp. 83-94
17. Foley, J. (2014), Islamic State Militants Claim to have killed US journalist James Foley, the Guardian News, https://www.theguardian.com/world/2014/aug/19/james-wright-foley-beheaded-isis-video
18. Bolton, J. (2017), US Should Support Kurdish Aspir, huffingtonpost, http://defensenews-alert.blogspot.com/2016/07/john-bolton-iraq-has-collapsed-us.html
19. Embassy of The United Arab Emirates (2015), Syrian Refugee Crisis – UAE Contribution, http:// uae-embassy.org/syrian-refugee-crisis-%E2%80%93-uae-contribution
20. Lanchovichina, E., Ivanic, M. (2015), Economic Effects of Syrian war and the spread of the Islamic state on the levant, the world Bank Group, 10th Defence and Seucurity Economics Workshop,Carleton University, Ottawa, Canada.6th Novenmer, http://www.worldbank.org/en/region/mena/publication/economic-effects-of-isis
21. Gower, M., Politowski, B. (2016), Syrian Refugees and the UK Response, Commons Library Briefing, www.parliament.uk/commons-library
22. Ozyurek, E. (2009), Comparative Studies in Society and History, Published by Cambridge University Pub. Vol. 51, No. 1, pp. 91-116.
23. Rose, G. (1998), Neoclassical Realism and Theoris of Policy, Word Politics, Vol, 51.
24. Taliaferro, J. (2009), Neoclassical Realism, the State, and Forein Policy, Cambrige University Pub.
25. Yılmaz, G.) 2013), Bilingual Language Development Among the First Generation Turkish Immigrants in the Netherlands, Vol.1, No. 1, pp.1-159,
26. UNHCR (2016), UNHCR Syria Regional Refugee Response -Turkey,UNHCR Syria Regional Refugee Response, Retrieved 2016-03-10, http://data.unhcr.org/syrianrefugees/country.php?id=224han-in-the-gulf
27. UNHCR (2016), UNHCR Syria Regional Refugee Response/ Iraq, UNHCR. 31 December 2015, Retrieved 17 January 2016, https://data.unhcr.org /syrianrefugees/country. php?id=103
28. UNHCR (2016),UNHCR Syria Regional Refugee Response, UNHCR Syria Regional Refugee Response. Retrieved 2016-02-21, http://data.unhcr.org/syrianrefugees/country.php?id=122
29. UNHCR (2016), UNHCR Syria Regional Refugee Response, UNHCR Syria Regional Refugee Response. Retrieved 2016-02-21, http://data.unhcr.org/syrianrefugees/country.php?id=8
30. Theguardian (2015), Sunni-Shiawhy the Conflict is More Political than Religious, https://www. theguardian.com/world/2015/apr/05/sunni-shia-why-conflict-more-political-than-religious-ectarian-middle-east
31. UNHCR (2016), UNHCR Syria Regional Refugee Response Retrieved 2016-03-10, http://www.unhcr.org/ partners/donors/54918efa9/regional-refugee-resilience-plan-2015-2016-response-syria-crisis.html
32. UNHCR (2015), Kuwait Extends Residency Permits for Syrians,from:http://gulfnews.com/news/mena/syria/ kuwait-extends-residency-permits-for-syrians-1.1577117%D9%81%D8%B9-%