Persian
Language
Geographical Research is Published in Persian Fulltext.
پیش انتشار
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1404/2/3 | پذیرش: 1404/4/22
دریافت: 1404/2/3 | پذیرش: 1404/4/22
Rights and permissions
Authors
مهدی طالب علم1، سید مسلم سیدالحسینی*2، عمید الاسلام ثقه الاسلامی1، مریم دانشور1
1- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
2- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران ،seyedolhosseini5930@mshdiau.ac.ir
2- گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران ،
چکیده (11 مشاهده)
اهداف: هدف اصلی مقاله حاضر، تبیین و تحلیل عوامل مؤثر بر تاب‌آوری کالبدی سکونتگاه غیررسمی محله شهید معقول شهر مشهد در برابر زلزله است. این پژوهش با شناسایی متغیرهای کلیدی که بر مقاومت و بازسازی این سکونتگاه‌ها تأثیر می‌گذارند، به دنبال تحلیل روابط میان عوامل مؤثر و تعیین میزان تأثیرگذاری هر یک از آن‌ها است. برای این منظور، از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره مانند DEMATEL و ANP استفاده شده تا روابط علّی-معلولی میان شاخص‌ها و اولویت‌بندی عوامل کلیدی مشخص گردید.
روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و با رویکرد "تحلیل علّی-مقایسه‌ای" انجام شده است. از روش‌های DEMATEL و ANP برای شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر تاب‌آوری کالبدی سکونتگاه غیررسمی محله شهید معقول در برابر زلزله استفاده شد. جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه‌های تخصصی، مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته انجام گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای MATLAB و SuperDecisions صورت گرفت.
یافته ها: شاخص "اختیار نهادها در تدوین مقررات" و "الزام قانونی در تشریک مساعی نهادها" بالاترین وزن را داشتند و بر اهمیت هماهنگی نهادی و قوانین متناسب تأکید کردند. نتایج نشان داد شاخص‌هایی مانند "زیست‌پذیر نمودن" به‌عنوان عوامل تأثیرگذار و شاخص‌هایی چون "رسمیت نهادی" به‌عنوان تأثیرپذیر، نقش کلیدی در مدیریت و تاب‌آوری سکونتگاه‌ها داشتند. همچنین، تقویت قوانین و تعاملات نهادی به‌عنوان راهبردهای مؤثر برای بهبود مدیریت شهری شناسایی شد.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که تاب‌آوری کالبدی سکونتگاه‌های غیررسمی، به‌ویژه در محله شهید معقول، وابسته به تقویت شاخص‌هایی مانند رسمیت نهادی، انگیزه ساکنان و زیست‌پذیر نمودن بوده است. علاوه بر این، تطبیق قوانین با نیازهای محلی و هماهنگی نهادی در سطح بین‌دولتی از جمله راهبردهای مؤثر برای بهبود شرایط این محلات به شمار می رود.
روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و با رویکرد "تحلیل علّی-مقایسه‌ای" انجام شده است. از روش‌های DEMATEL و ANP برای شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر تاب‌آوری کالبدی سکونتگاه غیررسمی محله شهید معقول در برابر زلزله استفاده شد. جمع‌آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه‌های تخصصی، مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته انجام گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای MATLAB و SuperDecisions صورت گرفت.
یافته ها: شاخص "اختیار نهادها در تدوین مقررات" و "الزام قانونی در تشریک مساعی نهادها" بالاترین وزن را داشتند و بر اهمیت هماهنگی نهادی و قوانین متناسب تأکید کردند. نتایج نشان داد شاخص‌هایی مانند "زیست‌پذیر نمودن" به‌عنوان عوامل تأثیرگذار و شاخص‌هایی چون "رسمیت نهادی" به‌عنوان تأثیرپذیر، نقش کلیدی در مدیریت و تاب‌آوری سکونتگاه‌ها داشتند. همچنین، تقویت قوانین و تعاملات نهادی به‌عنوان راهبردهای مؤثر برای بهبود مدیریت شهری شناسایی شد.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که تاب‌آوری کالبدی سکونتگاه‌های غیررسمی، به‌ویژه در محله شهید معقول، وابسته به تقویت شاخص‌هایی مانند رسمیت نهادی، انگیزه ساکنان و زیست‌پذیر نمودن بوده است. علاوه بر این، تطبیق قوانین با نیازهای محلی و هماهنگی نهادی در سطح بین‌دولتی از جمله راهبردهای مؤثر برای بهبود شرایط این محلات به شمار می رود.
واژه‌های کلیدی: