دوره 38، شماره 1 - ( 1401 )
جلد 38 شماره 1 صفحات 10-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
نوع مقاله:
موضوع مقاله:
History
دریافت: 1401/10/25 | پذیرش: 1401/12/10 | انتشار: 1401/12/14
دریافت: 1401/10/25 | پذیرش: 1401/12/10 | انتشار: 1401/12/14
Rights and permissions
Authors
ندا اسکندری1، زهرا سادات سعیده زرآبادی*1، فرح حبیب1
1- گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده (640 مشاهده)
اهداف: امروزه چالش‌های عصر جدید مانند نابرابری، فقر، خشونت، مهاجرت، بیماری‌های همه‌گیر، کاهش ذخایر انرژی و غیره تبدیل به دغدغه‌های جهانی شده‌اند که شهرها را تحت فشار گذاشته و اگر به درستی مدیریت نشوند، موجب شکنندگی روزافزون شهرها می‌شوند. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی و اولویت‌بندی محرک‌های شکنندگی شهرهای ایران بود.
روش‌‌شناسی: این پژوهش توصیفی-تحلیلی، بر اساس پارادایم پراگماتیستی ترکیبی در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ در تهران انجام شد. بدین منظور ابتدا با استفاده از تکنیک پویش محیطی و روش تحلیل ساختاری، عوامل مؤثر بر شکنندگی شهرهای ایران از طریق مصاحبه با ۱۴ نفر خبره در حوزه شهرسازی شناسایی شد. سپس، این محرک‌ها با استفاده از تکنیک مدل‌سازی ساختاری-تفسیری و استفاده از پرسش‌نامه، سطح‌بندی شدند. در ادامه، پس از مشخص‌شدن سطوح هر یک از عوامل و همچنین با درنظرگرفتن ماتریس دسترسی نهایی، مدل نهایی ساختاری-تفسیری ترسیم شد.
یافته‌ها: ۲۰ محرک شکنندگی شهری (رشد سریع شهرنشینی؛ فقر متمرکز؛ فساد مالی گسترده؛ نابرابری اجتماعی و جنسیتی؛ درصد بیکاری؛ بی‌ثباتی سیاسی؛ بیماری‌های همه‌گیر؛ سکونتگاه‌های غیررسمی؛ خشونت شهری؛ امنیت اقتصادی؛ میزان مشارکت مردم؛ کمبود خدمات شهری اساسی؛ قرارگرفتن در معرض بلایای طبیعی؛ میزان امنیت اجتماعی؛ نابرابری درآمد؛ توزیع نامناسب ظرفیت‌های امنیتی توسعه‌ای؛ تحریم‌ها؛ شوک‌های اقتصادی جهانی؛ ناامنی واقعی؛ شوک‌های ناگهانی قیمت) در شهرهای ایران شناسایی و در ۱۱ سطح طبقه‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: نابرابری اجتماعی و جنسیتی و پس از آن بی‌ثباتی سیاسی و تحریم‌ها قوی‌ترین محرک‌های شکنندگی شهرهای ایران هستند.
روش‌‌شناسی: این پژوهش توصیفی-تحلیلی، بر اساس پارادایم پراگماتیستی ترکیبی در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ در تهران انجام شد. بدین منظور ابتدا با استفاده از تکنیک پویش محیطی و روش تحلیل ساختاری، عوامل مؤثر بر شکنندگی شهرهای ایران از طریق مصاحبه با ۱۴ نفر خبره در حوزه شهرسازی شناسایی شد. سپس، این محرک‌ها با استفاده از تکنیک مدل‌سازی ساختاری-تفسیری و استفاده از پرسش‌نامه، سطح‌بندی شدند. در ادامه، پس از مشخص‌شدن سطوح هر یک از عوامل و همچنین با درنظرگرفتن ماتریس دسترسی نهایی، مدل نهایی ساختاری-تفسیری ترسیم شد.
یافته‌ها: ۲۰ محرک شکنندگی شهری (رشد سریع شهرنشینی؛ فقر متمرکز؛ فساد مالی گسترده؛ نابرابری اجتماعی و جنسیتی؛ درصد بیکاری؛ بی‌ثباتی سیاسی؛ بیماری‌های همه‌گیر؛ سکونتگاه‌های غیررسمی؛ خشونت شهری؛ امنیت اقتصادی؛ میزان مشارکت مردم؛ کمبود خدمات شهری اساسی؛ قرارگرفتن در معرض بلایای طبیعی؛ میزان امنیت اجتماعی؛ نابرابری درآمد؛ توزیع نامناسب ظرفیت‌های امنیتی توسعه‌ای؛ تحریم‌ها؛ شوک‌های اقتصادی جهانی؛ ناامنی واقعی؛ شوک‌های ناگهانی قیمت) در شهرهای ایران شناسایی و در ۱۱ سطح طبقه‌بندی شدند.
نتیجه‌گیری: نابرابری اجتماعی و جنسیتی و پس از آن بی‌ثباتی سیاسی و تحریم‌ها قوی‌ترین محرک‌های شکنندگی شهرهای ایران هستند.
واژه‌های کلیدی: