اهداف: به موازات پیشرفت فناوری و دانش بشر در عرصههای مختلف، احتمال آسیبپذیری آنها در برابر بحرانهای طبیعی و انسانساخت به نحو محسوسی افزایش یافته است. یکی از موضوعات مهم از دیدگاه مدیریت بحران، شناسایی مکانهای مناسب برای استقرار مراکز امداد و نجات به منظور ساماندهی و کمک رسانی سریع به آسیبدیدگان است. مقاله حاضر به دنبال مکانیابی مراکز امداد و نجات بر اساس معیارهای کارآمد در شهر مشهد است.
روششناسی: روش مطالعه حاضر توصیفی و مکانیابی است و از نظر هدف کاربردی است. جمعآوری اطلاعات از منابع کتابخانهای و مجموعه گزارشها، اسناد و آمار منتشر شده بوده است. معیارهای متعددی برای مکانیابی این مراکز از منابع معتبر استخراج شد. سپس با استفاده از نظر کارشناسان خبره مهمترین معیارهای مکانیابی مناسب با توجه به شرایط شهر مشهد تعیین شد و بر مبنای معیارهای تعیین شده، مکانیابی مراکز امداد و نجات برای شهر مشهد با کمک روش تحلیل سلسلهمراتبی و با استفاده از نرمافزار GIS 10.8 انجام شده است.
یافتهها: با در نظر گرفتن معیارهای فاصله از کاربریهای مسکونی، مراکز درمانی، ایستگاه آتشنشانی، دسترسی مناسب به راهها و دوری از تاسیسات شهری خطرناک، مکانیابی مراکز امداد و نجات در شهر مشهد انجام شد.
نتیجهگیری: در نهایت بر مبنای معیارهای اولویتبندیشده، بهترین مکان برای مراکز امداد و نجات مشخص شده است.