اهداف: هدف پژوهش، بررسی نقش هستههای عملکردی در تعادل یا عدم تعادل ساختار فضایی شهر کرج بود.
روششناسی: روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و کاربردی است. محدوده مورد مطالعه کلانشهر کرج و مناطق ۱۲گانه آن بود. جامعه آماری پژوهش جمعیت کلانشهر کرج بود. برای تجزیهوتحلیل دادههای جمعیتی و پراکندگی فعالیتها، از روشهای تراکم کرنل و روشهای آمار فضایی شامل تحلیل لکههای داغ و سرد، تحلیل موران عمومی و محلی و تحلیل بیضوی انحراف استاندارد استفاده شد.
یافتهها: یافتههای پژوهش نشان دادا که میزان تراکم جمعیت تا حدودی یکنواخت و در بسیاری از نواحی و محلات شهر بهصورت خوشهای بود. در حالی که الگوی پراکندگی هستههای عملکردی از جمله مراکز اداری، تفریحی، تجاری، خدمات عمومی و صنعتی تصادفی بوده و متناسب با توزیع جمعیت پراکنده نشده بود.
نتیجهگیری: نتایج تحلیل ابعاد مختلف ساختار فضایی کلانشهر کرج نشان داد که الگوهای توزیع فعالیت با تغییر روابط فضایی از مراکز هستههای اولیه به سمت مراکز پر رفتوآمد و خطی در حال جابجایی است و ترکیب کاربریها به نفع هستههای عملکردی (مراکز فعالیت و خدمات) تغییر پیدا کرده است. این عامل باعث عدم توزیع متوازن و یکنواخت امکانات و خدمات شهری شده و تعادل ساختار فضایی را بهم زده است.