|
بازتاب‌‌های فضایی پویش شهر‌های بزرگ در فرآیند گذار به کلان‌شهری (مطالعه شهر رشت)
|
| رقیه حیدری*1، اسماعیل علی اکبری2، احمد پوراحمد3 |
1- گروه جغرافیا، مرکز تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2- گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3- گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران |
|
|
چکیده: (2078 مشاهده) |
اهداف: شهر همچون موجودی زنده و پویا طی حیات خود، دستخوش تحول و دگرگونی شده و به رشد و توسعه خود در جهات مختلف شکل و ابعاد می‌بخشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی بازتاب‌‌های فضایی پویش شهر‌های بزرگ در فرآیند گذار به کلان‌شهری بود.
روش‌شناسی: پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر در سال ۱۳۹۸ انجام شد. اطلاعات مورد نیاز در رابطه با شهر رشت با استفاده از روش اسنادی و تصاویر ماهوار‌های جمع‌آوری شد. نقشه‌‌های کاربری و پوشش اراضی شهر رشت، در چهار کلاس ایجاد و به روند تغییرات نظام کاربری پرداخته شد و سپس با کاربست متریک‌‌های فضایی در دو سطح کلاس و سیما، پراکنده‌رویی شهر رشت محاسبه شد. از نرم‌افزارهای FRAGSTATS ۴.۲ و ENVI ۵ استفاده شد.
یافته‌ها: پژوهش حاضر نشان داد که بازتاب‌‌های فضایی شهر رشت در فرآیند گذار به کلان‌شهری شامل تغییرات نظام کاربری و پوشش زمین (افزایش سطوح کاربری شهری در بازه زمانی ۲۶ ساله (۱۳۷۲-۱۳۹۸) از ۴۹۱۵هکتار به ۹۹۶۰هکتار و در مقابل کاهش پوشش کشاورزی، شالیزار و مناطق جنگلی)، پراکنده‌رویی شهری و رشد افقی شهر (افزایش ۱۰۳درصدی مناطق شهری و آسیب‌پذیری و گسیختگی زمین‌‌های کشاورزی و شالیزارها)، عدم تعادل در سازمان فضایی شبکه و سلسله مراتب شهری، خدماتی‌شدن و گسترش بنیاد‌های اقتصاد خدماتی شهر رشت بود.
نتیجه‌گیری: شهر رشت بازتاب‌‌های فضایی متعددی را در فرآیند گذار به کلان‌شهری تجربه کرده و دچار تغییرات اساسی در محدوده فضایی-کالبدی خود و ناپایداری منابع پوششی و بی‌ثباتی زمین شده است. لذا کنترل تغییرات و مدیریت رشدکالبدی شهر، برای پایدارسازی رشد شهر بسیار اهمیت دارد. |
|
| واژه‌های کلیدی: بازتاب‌‌های فضایی، پویش شهر‌های بزرگ، کلان‌شهر، شهر رشت |
|
|
متن کامل [PDF 961 kb]
(501 دریافت)
|
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
برنامه‌ریزی شهری
دریافت: 1399/12/14 | پذیرش: 1400/3/3 | انتشار: 1400/9/30
|
| * نشانی نویسنده مسئول: گروه جغرافیا، مرکز تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران |
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
